" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

Yuridik 

ja vo b g a rlik  

fu n k siya la ri.

 

Shaxsning 

sodir 

qilgan 

huquqbuzarligi  uchun  davlat  muayyan  yuridik javobgarlikni  amalga  oshi­

radi.  Huquqbuzarlik  uchun  qollanilayotgan  har  bir  yuridik  javobgarlik­

ning  o ‘ziga  xos  vazifasi  mavjud.  Yuridik  javobgarlikka  tortishning  asosiy 

maqsadi,  huquqbuzar  shaxsni  jazolash  yoki  unga  biror-bir  jazo  berish 

bilan  kifoyalanib  qolmay,  balki  undan  boshqa  yuridik  oqibatlar  ham  kuti- 

ladi.  Jumladan:

— 

jazolash funksiyasi

 bu  aybdor shaxsning  huquqbuzarlik  sodir  etgan- 

ligi  uchun  unga  shaxsiy  (ozodlikdan  m ahrum   qilish),  mulkiy  (jarima 

to la tis h ),  tashkiliy (ishdan  b o ‘shatish,  muayyan  faoliyatni  cheklash) jih a t­

dan  salbiy  t a ’sir  etishdir;

— 

huquqni  tiklash funksiya si

  —  bu nda  huquqbuzar  shaxs  tom onidan 

buzilgan  huquqlarni  tiklash,  yetkazilgan  zararni  qoplash  nazarda  tutiladi;

— 

m axsus  ogohlantirish  fu n ksiyasi.

  U nin g  mohiyati  shundaki, 

huquqbuzarlik  sodir  etgan  shaxsni  kelajakda  bu  kabi  salbiy  oqibatlarni 

keltirib  chiqaruvchi,  davlat,  jamiyat  va  shaxsga  muayyan  zarar  yetkazuv­

chi  xatti-harakatlarni  sodir  etmaslik  haqida  ogohlantiriladi;

— 

umum iy  ogohlantirish

  nafaqat  huquqbuzar  shaxsni,  balki  jamiyat- 

ning birga  a ’zolarini  huquqbuzarlik  sodir etishning  yomon  oqibatlarga  olib

523

---

DAVLAT  VA  H U Q U Q   NAZARIYASI

kelishi  haqida  ogohlantirish  va  bu  kabi  salbiy  harakatlami  sodir  etishdan 

o ‘zlarini  tiyishga,  ya’ni  huquqiy  harakat  qilishga  chaqirishdir;

—