Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

Жиноятнинг бевосита объекти деганда
– ижтимоий хавфли 
тажовуз содир этилаётганда бевосита тажовуз қаратилган 
ижтимоий муносабат тушунилади.
-
жиноий қилмиш содир этилиши натижасида ушбу ижтимоий 
муносабат бевосита зарар кўради; 
-
бевосита объект ЖК Махсус қисмининг ҳар бир моддасида 
акс этади; 
Бевосита объект ҳам ўз навбатида қуйидаги турларга 
бўлинади: 
- асосий бевосита объект; 
- қўшимча бевосита объект; 
-факультатив бевосита объектга. 
Бевосита объектнинг бундай бўлиниши
- жиноий тажовуз 
бир вақтнинг ўзида бир ёки бир неча объектга қарши қаратилган 
бўлгандагина аҳамият касб этади.
Бундай таснифланиш ҳам назарий, ҳам амалий аҳамиятга эга 
бўлиб, икки объектли жиноятларда зарар асосий объектдан 
ташқари бошқа объектга ҳам етказилиб у - қўшимча бевосита 
объект бўлиб ҳисобланади.
Асосий бевосита объект
деб
– ижтимоий хавфли тажовуз 
тўғридан - тўғри қаратилган, жиноят қонуни билан қўриқланадиган 
ижтимоий муносабатлардир (мас: ЖК 164-моддаси “Босқинчилик” 
да асосий бевосита объект – ўзга шахснинг мулк ҳуқуқи 
ҳисобланади). 
Бу объектга қарши қаратилган жиноий тажовузнинг йўқлиги - 
жиноят таркиби мавжуд эмаслигини англатади. 
Қўшимча бевосита объект
деб
- бу асосий бевосита объект 

---

-29-
билан бир вақтда тажовузга учрайдиган жиноят қонуни билан 
қўриқланадиган яна бир бошқа ижтимоий муносабатларга айтилади 
(мас: ЖК 164-моддаси “Босқинчилик”да қўшимча бевосита объект 
– шахснинг ҳаёти ёки соғлиғи бўлиб ҳисобланади. Яъни айбдор 
мулкни талон-торож қилишда мулк эгасининг мулкий ҳуқуқларига 
тажовуз қилиш билан бирга унинг ҳаёти ёки соғлигига ҳам зарар 
етказади).