“ пул ва банклар

 
 
 
Биринчи Миллий Банк 
Активлар
 
 
 
 
 
Мажбуриятлар 
Қимматли қоғозлар -$100 м 
Захиралар +$100 м 
Чунки банкда текшириладиган депозитлар ўсмагани сабабли, талаб 
қилинадиган захира ўзгармай қолади ҳамда банк унинг қўшимча 100 
миллион доллари унда 100 миллион доллар ортиқча захира кўпайганини 
англатади. Ортиқча захираларда банк 100 миллион долларлик миқдорга тенг 
кредит берди деб тасаввур қиламиз, Банк кредит берганида, у қарз 
олувчининг ҳисоб рақамини текширишни кўриб чиқади ҳамда, ушбу 
жараённи бу ҳисобрақамга жорий қилади. Бу ҳолатда, банк ўз баланс 
ҳисобварағини мажбуриятларини текшириладиган депозитда 100 миллион 
долларга ошириш орқали мувофиқлаштиради ҳамда ўз активларини 100 
миллион долларлик кредит орқали ошишига олиб келади. Натижада 
қуйидаги Т-бухгалтерия юзага келади: 
Биринчи Миллий Банк 
Активлар
 
 
 
 
 
Мажбуриятлар 
Қимматли қоғозлар -$100 м Текшириладиган депозитлар 
+$100 м 
Захиралар +$100 м 
Кредитлар +$100 м 
Жорий баланс ҳисобварағи ҳолатида, Биринчи Миллий Банк ҳозир ҳам 
ортиқча захираларга эга ҳамда қўшимча кредитлар беришни хоҳлаши 
мумкин. Бироқ, бу захиралар банкда узоқ вақт давомида сақланиб қолмайди.
Қарзга олувчи сотиб олишни чеклар ёрдамида амалга оширганда,чеклар 
бошқа банкда жамғарилиб борилади ва 100 млн захира биринчи миллий 
банкдан чиқиб кетади. Натижада, банкда олдингига қараганда кўпроқ 
ҳажмда қарз бериш имконияти бўлмай қолади. 
Биринчи миллий банкнинг сўнги Т-бухгалтерияси 
Активлар 
Мажбуриятлар 
Қимматли қоғозлар -$100 млн 
Кредитлар +$100 млн 

---

Захираларнинг $100 миллионга кўпайиши биринчи миллий банкда $100 
млн қўшимча кредитга айлантирган, бошқа банк билан келишув натижасида 
келган қўшимча $100 млн депозит қўшилган. Биринчи миллий банк ҳисоб 
рақамида ёзилган барча чеклар нақд пулга айлантиргандан кўра банкларда 
жамғариб борилади, чунки биз шуни хуласа қиламизки, одамлар қўшимча 
валютани сақлаб туришни хоҳлашмайдилар. Келинг энди бошқа банкларда
бу депозитлар билан боғлиқ нималар содир бўлиши ҳақида сўз юритамиз.