― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

8.4. Kreditning tamoyillari. 

 

Kreditning  funksiyalarini  to‗laqonli  amal  qilishida  uning  tamoyillari  alohida 

o‗rin tutadi. Kredit quyidagi tamoyillarni bajaradi: 

---

–muddatlilik  tamoyili  (kreditlar  kredit  shartnomasiga  asosan  ma‘lum 

muddatga  beriladi.  Mamlakatimiz  bank  tizimida  kreditlar  muddatiga  qarab,  qisqa 

yoki uzoq muddatli kreditlarga guruhlanadi); 

–to‗lovlilik tamoyili  (kreditor barcha kreditlar uchun tegishli to‗lovlarni foiz 

ko‗rinishida kredit oluvchidan undiradi); 

–ta‘minlanganlik tamoyili  (berilgan kreditlarning barchasi u yoki bu darajada 

tegishli  risk  bilan  bog‗liq  bo‗ladi,  kreditor  ushbu  riskni  pasaytirish  maqsadida 

kredit  oluvchidan  uning  ta‘minlanganligini  talab  etadi.  Odatda,  kreditlar  mol  – 

mulklarni garovga qo‗yish, sug‗urta polisi va uchinchi shaxslarning kafolat xatlari 

bilan ta‘minlanadi); 

–qaytarishlik  tamoyili  (kreditor  tomonidan  vaqtincha  foydalanishga  berilgan 

mablag‗lar tegishli muddatlardan so‗ng to‗liq qaytaralishi lozim bo‗ladi); 

–maqsadlilik  tamoyili  (kreditor  berayotgan  kredit  bo‗yicha  tuzilgan 

shartnomada kreditni yo‗naltirilishi lozim bo‗lgan aniq maqsadlarni qayd etadi va 

olingan kreditni shu maqsadga ishlatishi belgilab qo‗yiladi).  

   Xulosa  qilib  aytganda,  kreditning  funksiyalari  va  tamoyillarini  to‗laqonli 

amal qilishiga qator omillar ta‘sir etadi. Mazkur omillar mamlakat bank tizimining 

holati,  milliy  iqtisodiyotdagi  ijtimoiy  –  iqtisodiy  munosabatlari,  davlatning  ichki 

va tashqi siyosati natijalari sifatida namoyon bo‗ladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida 

aynan shu munosabat va siyosatlarni samarali jarayonlarini ta‘minlanganligi kredit 

funksiyalari va tamoyillarida o‗z aksini topadi.