― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

Xitoy va Global iqtisodiyotning o‘zgarish dinamikasi

73

 (2010-2014 yy.,%) 

  Yuqoridagi  rasmda  jahon  iqtisodiyoti  hamda  Xitoy  iqtisodiyotining  YaIM 

o‘sish ko‘rsatkichlari namoyon bo‘lgan. 2008 yilda AQSHda boshlangan iqtisodiy 

inqiroz  qolgan  davlatlarga  ham  yoyildi.  Shunga  ko‘ra  ko‘pchilik  rivojlangan  va 

rivojlanayotgan  davlatlar  iqtisodiyoti  qiyin  vaziyatga  tushib  qoldi.  Bu  murakkab 

vaziyatdan ko‘pgina davlatlar hali hanuz chiqib keta olgani yo‘q. So‘zimiz tasdig‘i 

sifatida yuqoridagi rasmdan ko‘rishimiz mumkinki, jahon iqtisodiyotining o‘rtacha 

rivojlanish  ko‘rsatkichi  yildan-yilga  tushish  tendensiyasida.  Jumladan,  2010  yilda 

bu ko‘rsatkich 5 foiz atrofida bo‘lsa, 2014 yilga kelib esa 3 foiz atrofida bo‘lgan.  

  Jahon  iqtisodiyotidagi  inqiroz  hatto  Xitoy  iqtisodiyotiga  ta‘sir  qilmay 

qolmadi.  Oxirgi  yigirma  yilda  Xitoy  iqtisodiyoti  o‘sish  ko‘rsatkichi  ikki  xonali 

raqam  bilan  ifodalangan  bo‘lsa,  2010  yildan  boshlab  hozirga  qadar  bu  davlat 

iqtisodiyoti  orqaga  ketmoqda.  Jumladan,  2010  yilda  Xitoy  YaIM  o‘sish 

ko‘rsatkichi 10 foizdan ortiq bo‘lgan bo‘lsa, 2014 yilga kelib 7,4 foizga tushgan. 

Xalqaro Valyuta fondi ekspertlarining fikricha agar iqtisodiy islohotlar o‘z vaqtida 

amalga oshirilmasa, Xitoy iqtisodiyotining o‘sish ko‘rsatkichi 2015 yilda 7 foizga 

tushishini taxmin qilmoqda. 

Xitoy  iqtisodiyotining  pasayishiga  sabab  jahon  iqtisodiyotining  pasayishi 

bilan  izohlanadi.  Chunki  Xitoy  aholisi  dunyo  aholisining  taxminan  beshdan  bir 

qismini  tashkil  etsada  ichki  iste‘mol  darajasi  ya‘ni  yalpi  ichki  talab  pastligicha 

qolmoqda. Shuning uchun ham rivojlangan davlatlardagi ishlab chiqarish Xitoyga 

ko‘chgan,  ya‘ni  Xitoyda  ishchi  kuchi  arzon  hisoblanadi.  Buning  salbiy  tomoni 

shundaki, Xitoy iqtisodiyoti eksportga mo‘ljallangan iqtisodiyotga aylanib qoladi. 

Demak, jahon iqtisodiyotidagi o‘zgarish Xitoy iqtisodiyotidaham ta‘sir qiladi. 

                                                 

73

 Annual report. 

www.cbc.org

  

---