¬¬¬¬¬¬¬ O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi

Xitoy Xalq Respublikasiga umumiy tasnif.
Xitoy Xalq Respublikasi Osiyo mintaqasining sharqiy qismida, Tinch okeanining g‘arbiy qirg‘og‘ida joylashgan bo‘lib, uning maydoni 9,6 mln.kv. km tengdir. Maydonining kattaligi jihatidan u dunyoda Rossiya va Kanada davlatlaridan so‘ng 3-o‘rinda turadi. Uning quruqlikdagi chegara uzunligi 22,8 ming km.ni tashkil etadi va u 15 ta davlat bilan chegaradoshdir. Xitoyni 4 ta dengiz suvlari o‘rab turadi, ya’ni: Boxay, Sariq, Sharqiy Xitoy va Janubiy Xitoy dengizlari. Uning umumiy dengiz hududlari maydoni 4,73 mln. kv.km. ni tashkil etadi. Xitoyga tegishli bo‘lgan dengiz akvatoriyasida 5400 ta orollar mavjuddir. Xitoy hududida 1500 ta daryolar mavjud bo‘lib, ularning umumiy maydoni 1000 kv.km.ni tashkil etadi. Bu daryolardan Xitoy o‘zining gidroenergetik resurslarining 680 mln.k.Vt.ini ishlab chiqadi va bu ko‘rsatkich bo‘yicha u dunyoda birinchi o‘rinda turadi.
Xitoy turli xil yer osti qazilmalariga ham boy bo‘lib, amaldagi Mendeleyev jadvalidagi deyarli barcha elementlar mavjud bo‘lib, ulardan 20 tasi esa, kamyob va bebaxo hisoblanadi. Foydali yer osti qazilmalarining umumiy zaxiralari bo‘yicha Xitoy dunyoda 3- o‘rinda turadi. Jumladan, mamlakatdagi toshko‘mir zaxirasi hozirgi kunda 1 trln.2,49 mlrd tonna deb baholanmoqda. Asosiy neft konlari esa, mamlakatning shimoliy-g‘arbiy, shimoliy-sharqiy va shimoliy hududlarida hamda sharqiy dengiz oldi kontinental shelflarida joylashgandir. Bundan tashqari, qora metall zaxiralaridan: marganes, temir, vannadiy, titan, konlari ham mavjuddir. Xitoydagi temir rudasining zaxirasi ekspertlarning fikricha, taxminan 46,35 mlrd. tonnani tashkil etadi. Bu temir konlari mamlakatning shimolida, shimoliy-sharqida va janubiy g‘arbida joylashgan bo‘lib, Xitoyning asosiy temir ruda konlari Anshan-Bensi, Xebey, So‘chuanlar hisoblanadi. Shunigdek, Xitoyda bir qator rangli metallar: volfram, qalay, surma, sink, molibden, qurgoshin, simob zaxiralari bo‘lib, ular bo‘yicha mamlakat dunyoda birinchi o‘rinlarni egallaydi.
Xitoy o‘zining mavjud yer resurslarining tarkibiy tuzulishi va uning joylashuvi bo‘yicha uchta asosiy xususiyatga egadir: