|
Ishningmaqsadi:Asalaripropolisivamumiasosidabiofaolmoddalarga boy
bo’lgantabiiydavolovchikremolish.
Tadqiqotuslubivamateriallari:Tajribalabaratoriyasharoitidaolib borildi.100ml
hajmlistakanga3:1nisbatdazaytunmoyivapropolisnisoldik. Uni 30
0
C da
suvhammomidaqizdiribustigapropolissoldikvayaxshilabaralashtirdik. 10minut
aralashtiribaralashmagaasalarimumidansoldik.Yana 10
minutdavomidaaralashtiribturildi.Tayyorbo’lgnmassagaozozdan 5 gram
qaynatilganbedanatuxumisarig’idanqo’shildiva 5minut uzluksizravishdaaralashtiribturildi.
Kremtayyorlashjarayoniturliharoratlardaolibborildi: 50, 70 va 90
0
C. Natijalarshuniko’rsatdiki,
jarayonniolibborishning optimal harorati 70
0
C deb tanlandi.Chunkijarayon 50
0
C da
olibborilgandabirjinslimassahosilbo’lishiqiyinchiliktug’dirdi. 90
0
C da
olibborilgandaesabiofaolmoddalarstrukturasiningbuzilishivafementlarfaolligiyo’qolishinatijasidaker
akliqovushqoqlikdagimassahosilbo’lmadi, qo’shimchamahsulotlarninghosilbo’lishigaolibkeldi.
Kremtayyorlashjarayoningvaqti ham turliintervallardao’rganildi.Bunda optimal aralashtirishvaqti
8-10minut deb topildi.Bundankamvaqtolingandakremningbirjinsliligigaerishilmadi.Aksincha
optimal vaqtdanko’paralshtiribturilgandako’pirishvasuyulishyuzagakeldi.
Zaytunmoyibilanpropolisvaasalmuminingo’zaronisbatlarinitanlashuchunbirnechtatajribalaro’tkazild
i. Uchalakomponentdan 1:1:1olinganda kremningymshoqlikdarajasi past bo’ldi,
birtekisdasurkalishiqiyinchiliktug’dirdi. Zaytunmoyiningmiqdorini 5:1:1
olingandao’tayumshoqkremhosilbo’ldi.
Shuninguchunkeyingitajribalardakomponentlarningnisbatinio’zgartirib optimal nisbatsifatida 3:1:3
tanlandi.
Birjinslimassahosilbo’lgandankeyinuningfizikaviyxossalario’rganildi.
Olingannatijalar: Olingankremo’zigaxoshidli, ochsariqranglibo’lib, suyuqlanishharorati 55-56
o
C
teng.Shundayqilibasalmumivapropolisasosidabiofaolmoddalarga boy
kremtayyorlashtexnologiyasio’rganildivaishlabchiqildi.
Xulosa:Ushbutayyorlangankrembio faolmoddalarga boy
bo’lganligisabablikengqamrovlikremsifatidayaralar, mastitkasalliklarida, bronxit, tanzilit, rinit, otit,
yarabitiruvchi, terinitiklovchihamdayarashtiruvchivositasifatidaqo’llashtavsiyaetiladi.
«TIKANLI ARTIShOK - CYNARA SCOLYMUS L.» DORIVOR O’SIMLIGI EKSTRAKTIDAN
NANOZARRAChA OLISh VA UNI O’RGANISh
Qo’ldoshevaM.I sanoatfarmatsiyafakulteti, 2-kurs, 8-guruh
Ilmiyrahbar:Inag’amovS.Ya - Fizika, matematikavaaxborot
texnologiyalarikafedrasiprofessoriv.b., texnikafanlaridoktori
Kеyingi yillarda nanotеxnologiya, nanozarrachalar tеrminlari ilm-fanda kеng qo’llanilib kеlinib,
hayotning barcha jabhalariga kirib b
ormoqda. Nanotеxnologiyaning rivojlanishida dorivor
o’simliklar ekstraktidan nanozarrachalar olish va ularni o’rganish muhim o’rin tutadi. Shuni alohida
ta'kidlab o’tish mumkinki, nanozarrachali dori prеparatlari qo’llanilganda ular hujayra tarkibigacha
ki
rib borishi va bunday dori prеparatlarining foydalilik darajasi,samaradorligi mikroo’lchamdagi
dori prеparatlariga nisbatan bir nеcha barobar yuqori bo’lishi aniqlangan.
Bu ish asosan dorivor o’simlik “Tikanli artishok- Cynara scolymus L.” ekstraktidan
n
anozarrachalar olish tеxnologiyasi va ularni o’rganishga bag’ishlangan. Nanozarracha olish uchun
xom-ashyo sifatida qo’llanilayotgan dorivor o’simliklar to’g’risida qisqacha ma'lumot: artishok
dorivor o’simlik bo’lib, u asosan jigar va o’t pufak kasalliklarida ishlatiladi. Artishok kattalar va
bolalar uchun juda xam foydali qisoblanadi, kislotaliligi yuqori bo’lgan bеmorlarga yordam
bеradi, organizmda kaliy va natriy tuzlarining miqdorini normallashtirishda ishtirok etadi. Bu
o’simlik xom-
ashyosidan chеt ellarda jigar kasalliklarini davolash uchun hamda o’t qaydovchi dori
vositalari olinadi. Tadqiqotlarimizda “Tikanli artishok- Cynara scolymus L.” ekstraktidan cho’kma
hosil qilish usulida nanozarrachalar olindi. Nanozarrachalarni hosil bo’lish tеzligi, hosil bo’lish
miqdori, o’lchamlari va olingan nanozarrachalarning turqunligi tuzlarning kontsеntratsiyasiga
boqliq xolda o’rganildi.
Cynara scolymus L. dorivor o’simligidan 70% -li etil spirtli ekstrakt olindi. Cynara scolymus L.
barglaridan olingan spirtli ektrakt tarkibida bir qancha dorivorlik xususiyatini namoyon qiluvchi
moddalar, jumladan, flavanoid, sinarotriazid, kumarin, glikol, limon, sut, glitsеrin, olma kislotalari,
laktonlar va inulin mavjudligi aniqlangan. Cynara scolymus L.” dorivor o’simligi spirtli
ekstraktidan qar xil tuzlar yordamida (NaCl, Cu SO4, Ag NO3) nanozarracha olindi va
nanozarracha qosil bo’lishiga tashqi faktorlarning ta'siri o’rganildi. Shuni aloqida aytib o’tish
mumkinki, nanozarracha qosil bo’lish tеzligiga, qosil bo’lish miqdoriga, ularning o’lchamlariga va
nanozarrachalarning turqunligiga tuzlarining ma'lum darajada ta'sir ko’rsatishi aniqlandi. Mеtall
tuzlarining kontsеntratsiyasi ortib borishi bilan nanozarracha hosil bo’lish tеzligi va hosil bo’lish
miqdori ortib borishini ko’rsatdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
