Φιλοσοφία «donishlikni sevish»

Hozirgi zamon falsafasi (1960 - bugun)
Soʻnggi yuz yil ichida falsafa zamonaviy tadqiqotlar orasida faollashib, 
tabiiy fanlardan
koʻproq
farqlana boshladi. Ushbu davrga oid aksar falsafiy fikrlar tabiiy fanlar nazariyalari va insoniyat
gʻoyalari, sogʻlom fikrlash orasidagi munosabatlarni izohlaydi.
Keyingi zamonaviy falsafa hozirgi zamon falsafa koʻtarilishi bilan tugadi, degan gap bahslidir.
Zero, bugungi kunda ham 19-asr falsafasi shugʻullangan baʼzi muammolar hozirgi zamon
falsafasida dolzarbligini yoʻqotmagan.
…
…
…

---

Realizm va nominalizm
Asosiy maqola: 
Realizm
Asosiy maqola: 
Nominalizm
Realizm atamasi bilan baʼzan 18-asr idealizmiga zid boʻlgan qarashga aytiladi. Realizmga koʻra,
narsalar ongdan tashqarida ham mavjuddir. Bu iddaoga 
nominalizm
eʼtiroz bildiradi va mavhum
yoki universal atamalar tayinli ruhiy holatni, fikr, ishonchni bildiradi, xolos, deydi. Nominalistik
qarashlarga ega mashhur faylasuflarga 
William Ockham
misol boʻla oladi.
Ratsionalizm va empiritsizm
Asosiy maqola: 
Ratsionalizm
Asosiy maqola: 
Empiritsizm
Ratsionalizm odam ongining muhim ekanligini yoki ahamiyatini urgʻulovchi har qanday qarashdir.
Ekstremal ratsionalizm butun bilimni yolgʻiz ongga asoslashga intiladi. Ratsionalizm daʼvolari
odatda rad etilmaydigan taʼkidlardan boshlanib, har qanday bilim obyektining faqatgina ong
orqali tanilishi iddaosiga mantiqiy olib borishga urinadi.
Ilk ratsionalist oʻlaroq 
Parmenidni
(mil. avv. 480) koʻrish mumkin; u fikrlash haqiqatdan ham roʻy
berishiga shubha qilish mumkin emasligini aytadi. Lekin fikrlash obyektsiz boʻla olmaydi, demak
fikrlashdan tashqarida darhaqiqat biror narsa mavjud. Parmenid mavjud boʻlgan narsa muayyan
sifatlarga ega boʻlishi kerak, degan xulosaga keladi; hali paydo boʻlmagan yoki yoʻqolib bitgan
narsa ham vaqtdan tashqarida mavjud boʻla oladi, deydi. 
Zeno Elea
(mil. avv. 489 tugʻ.) Parmenid
Falsafiy doktrinalar