• Coreldraw • pho to s h o p

_____ _____ J
Uning vazifasi, ventilni ikkinchi buyumga yoki tayanch detalga 
biriktirishdan iborat.
10- o‘q(Shtift). U silindr bo‘lib, vazifasi 1- dasta bilan 5 - Shpin- 
delni bir-biriga biriktirishdan iborat.
11- Vint. U standart ikkita biriktirish detali bo‘lib, tanasi silindr 
bo‘lib, bir uchiga rezba o ‘yilgan va ikkinsi uchi esa, shitsali kesik ko- 
nusdan iborat ekanligi, 39- rasmdagi uning texnik rasmi kabi mavhum 
siymosi hayolimizdan oltadi, ya’ni ularning 39- rasmdagi chizmasi shu 
tariqa o‘qiladi. Ulardan 9 - plankani 4 - korpusga biriktirishda foyda- 
laniladi.
36- rasm.
249

---

Ш
11
Belgisi
Nomi
I
Mat
YCh 06 01 00
Hujjadar
l
YCh 06 01 01
Dasta 
—
1
Cho'yan
2
YCh 06 01 02
Vtulka
1
Po'lat
3
YCh 06 01 03
Ustama gayka
1
Po‘lat
4
YCh 06 01 04
Когрш
1
Po‘lat
S
YCh 06 01 05
Shpindel
1
Po‘iat
6
YCh 06 01 06
Ustama gayka
1
Po'lat
7
YCh 06 01 07
Shayba
2
Po'lat
8
YCh 06 01 08
Nippel
2
Po'lat
9
YCh 06 01 09
Pianka
1
Po'lat
10
AX 06 01 10
O q
1
Po'lat
Standart detallar
11
Vint M 4 GOST 9995-96
2
Po'lat
Materiallar
12
Zichlangich
Kanop
YCh 05 01 00
Chiidi
Liter
List 
| Listlar
Teksbirdi
V entil
1
Taufigtadi
TDPU
San’atfak. 101-guruh
37— rasm.
12- 
Zichlagich. U moy shimdirilgan kanop tolali ip bo‘lib, shpin­
del va qopqoq orasidagi bo‘shliqqa toidiriladi. Zichlagichning vazifasi 
ventilning ichki muhitini tashqi muhitdan germetik ajratishdan iborat.
250

---

38- rasm.
251

---

Ventilni tashkil etgan hamma detallar to‘g‘risida ma’lumotlarga va 
fazoviy tasavvurga ega bo‘lgach, uni 40- rasmdagidek yaqqol tasvirini 
fikran ko‘z o‘ngimizda gavdalantiramiz.
39- rasm.
Endi buyum detallarining kocrinishlari va yaqqol tasviridan 
foydalanib, ulaming ish chizmalarini bajarishga kirishiladi.
2 - bosqichni quyidagicha bajariladi:
1. 
Har bir detaining texnik rasmini tahlil qilib bosh ko‘rinishi va 
boshqa ko'rinishlar soni aniqlanadi hamda zarur bo‘lgan kesim va 
qirqimlari belgilanadi. Detaining ish chizmasidagi bosh ko‘rinishi 
yig‘ma birlikning asosiy ko‘rinishiga mos yoki o‘xshash boimasligi 
ham mumkin.
252

---

2. Наг bir detal uchun chizmalaming masshtabi va chizma qog‘ozi- 
listning formati belgilanadi. Listning-chizma varag‘ining qabul qilingan 
formatlarida chizma ramkasi va asosiy yozuv uchun grafalar chiziladi.
3. Belgiiangan formatda tayyorlangan chizma varag‘iga masshtab- 
ga rioya qilib, har bir detaining ish chizmasi bajariladi.
3. Detallarning har birini o ‘lchamlari, yuzalarining g ‘adir-budur- 
liklari va o‘tqazishlar qo‘yiladi, shuningdek, detalga tegishli bo‘lgan 
asosiy yozuv bajariladi. Lozim boigan xollarda texnik talablar ham yo- 
ziladi. Oichamlar qo‘yishda yig‘ma birlikning asosiy yozuvidagi mas- 
shtab va chizmadagi olchamlarga mos keladigan tasvirdagi o‘lcham
253

---

qiymati nisbatidan hosil bo‘lgan koeffitsientlaridan foydalaniladi. Bun- 
day masshtab koeffitsientlariga tasvirdan oichangan har bir detal kon- 
turining parametrlari - chiziqli, radius, va diametr kabi o ‘lchamlari ko‘- 
paytirilib, detallaming haqiqiy o‘lchamlari aniqlanadi.
0 ‘lchamlar qo‘yishda qamrovchi va qamralanuvchi yuzalaming 
o‘lcham qiymatlarini bir-biriga mosligiga e’tibor berish lozim.
41-48- rasmlaida ventil tarkibiga kiruvchi detallaming ish chiz- 
malarini kompyuterda bajarilgan modellarining namunasi keltirilgan.
XT