• Coreldraw • pho to s h o p

Ill QISM METODIK TAVSIYALAR
IX
BOB. KOMPYUTER GRAFIKASIDAN GRAFIK 
ISHLARNI BAJARISHGA O ID TAVSIYALAR, USLUBIY 
K O ‘RSATMALAR VA ULARGA NAMUNALAR19
Ma'lmnki, Auto CAD dasturida tayyor buyruqlar paketidan foyda­
lanib, barcha turdagi grafik tasvirlar bajariladi, ya'ni, bu dasturda 
foydalanuvchilar amaliy dasturlar tuzmagan holda, grafik ishlami tabiiy 
chizgandek bevosita ekranda amalga oshiradilar. Bu dasturda loyihalash 
ishlarini yuqori darajada mukammallashgan boiib, u loyihalash ishlari 
avtomatlashtirilgan xalqaro standart dastur hisoblanadi. Shu bois undan 
60 mln dan ortiq foydalanuvchilar, ya’ni barcha soha muhandislari, 
izlanuvchi-tadqiqotchilar, talabalar va o quvchilar 80 dan ortiq mamla- 
katda 18 tilda foydalanib kelishadi.
Auto CAD dasturini «Kompyuter grafikasi» fanning asosiy dasturi 
sifatida o‘qitishdan asosiy maqsad talabalarga muhandislik va mutaxas- 
sislik fanlaridan bajariladigan barcha turdagi grafik axborotlami - chiz­
ma, diagramma, girih va sxemalar kabi tasvirlami ikki oichamda yoki 
uch oichamda kompyuter yordamida bajarish tartibi va qoidalarini o‘r- 
gatishdan iborat.
Bunda asosiy masala amaliy va operatsion dasturlar hamda tayyor 
buyruqlar paketidan foydalanib, loyihalash va texnologik jarayonlaming 
modellarini yaratish ishlarini talabalar tomonidan kompyuterda erkin ba- 
jarishlari uchun zaruriy boigan bilim va malakalarga o‘rgatishdan iborat.
Auto CAD dasturi asosida «Kompyuter grafikasi» fanidan mash- 
g‘ulotlar Oliy o‘quv yurtlarida bakalavr va muxandislar tayyorlash uchun 
Oliy va o£rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy 
dastur asosida amaliy-grafik mashg‘ulotlari koiinishida o‘tkaziladi.
Har bir amaliy mashg‘ulotda 25-30 minut davomida o‘quvchilarga 
grafik axborot primitivlarining tarkibiy qismlarini kompyuter ekranida 
chizish, ulami qayta o‘zgartirib maqbul b oigan variantlarini yaratish va 
ekranda bajarilgan tasvirlarni xotiraga saqlash, hamda qog‘ozga chiqarib 
olish kabi vazifalami bajarish uchun zarur boigan nazariy bilimlar
19 T.Rixsiboyev va boshqalar. Kompyuter grafikasi. “Tafakkiir qanoti”, -Т., 2012 у. 136 Ьет. 90- 
114 betlar.
222

---

bosqichma-bosqich berib boriladi. Mashg‘ulotning qolgan qismida esa, 
mutaxassislikka oid chizma chizish, ulami tahrir qilish, o‘lchamlar qo‘- 
yish va obyektlarni bog"lash kabi amaliy buymqlardan foydalanib 
ko‘nikmalar va malakalar oshiriladi.
Talabalar mashg‘ulotlarda olgan bilimlari va ko‘nikmalarini geo- 
metrik, proyeksion, mashinasozlik chizmachiliklari va mutaxassislik 
bo‘yicha berilgan grafik vazifalarini bajarish jarayonida mustahkamlab, 
nazariy bilim, ko‘nikma va amaliy malakalarini mustahkamlaydilar.
Grafik ishlari uchun yuqorida taklif etilgan vazifalar, texnik muta- 
xassislai* va chizmachilik fani bo‘yicha mutaxassis o'qituvchilar tayyor- 
laydigan pedagogik 0 0 ‘Yulari talabalariga moijallangan. Bu grafik ish 
vazifalarining shakli va mazmunini turli soha mutaxassisliklari uchun 
esa, ularda bajariladigan grafik vazifalar asosida tanlab olinadi. Masalan, 
xalq amaliy san'atida yog‘och va ganch o'ymakorligi hamda naqqoshlik- 
da ko‘p qo‘llaniladigan geometrik naqshlar-girihlami yoki qurilish-arxi- 
tektura sohasida inshootlari primitivlai*ining loyihalarini ohsh mumkin.