“ byudjet hisobi va g’aznachilik” fakulteti “elektron tijorat va raqamli iqtisod” kafedrasi

18.4. O‘zbekistonda raqamli platformalarini rivojlanish 
tendentsiyalari 
 
 
O’zbekistonda  raqamli  platformalarini  rivojlanish  tendentsiyasi  ko’rib 
chiqadigan  bo’lsak  aloqa  sohasidagi  islohatlarni  ko’rib  chiqishimiz  lozim  bo’ladi. 
Aloqa  sohasi  butun  iqtisodiyot  uchun  muhim  ahamiyatga  ega.  Raqobatbardosh, 
samarali  va  qiymati  nuqtai  nazaridan  afzal  bo‘lgan  aloqa  tarmoqlari  ishlab 
chiqarishning  umumiy  samaradorligini  oshirishga,  ish  o‘rinlarini  ko‘paytirishga, 
eksport  salmog‘i  va  soliq  tushumlari  o‘sishiga,  ya’ni  iqtisodiy  taraqqiyotni  orqaga 
tortuvchi monopol xizmat ko‘rsatishdan tubdan farq qiladigan ijobiy tendensiyalarni 
shakllantirishga olib keladi.  
Rivojlangan  mamlakatlar  tajribasi  shuni  ko‘rsatadiki,  bularning  barchasi  o‘z 
navbatida sohaning  o‘zini yanada  jadalroq rivojlantirishni taqozo etadi. Chunonchi, 
bugungi  kunda  Rossiyaning  1%  iqtisodiy  o‘sishini  ta’minlash  uchun  aloqa  sanoa-
tining  3%  o‘sishiga  erishish  zarur  bo‘ladi.  Bu  esa  aloqa  tarmoqlari  nafaqat  jamiyat 
taraqqiyotini  va  mamlakat  xavfsizligini  ta’minlashning,  balki  mamlakat  iqtisodiyoti 
barqaror o‘sib borishining muhim omili bo‘lib qolishining asosiy shartlaridan biridir. 
Mamlakatimizda elektron tijoratni yanada rivojlantirish maqsadida O’zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori “O’zbekiston Rspublikasi hukumatining 
ayrim  qarorlariga  o’zgartirish  va  qo’shimchalar  kiritish  to’grisida  O‘zbekiston 
Respublikasi  Prezidentining  “Elektron  tijoratni  jadal  rivojlantirish  chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”  2018-yil  14-maydagi  PQ-3724  -sonnida  elektron  tijorat  platformalarini  
jahox  standatlariga  asosan  ishlab  chiqish  chora-tadbirlari  belgilab  berilgan.  Unda 
elektron  tijorat  sub’ektlari  uchun  qulay  sharoitlarni  yaratish  ko‘zda  tutilgan  bo‘lib, 
elektron tijorat sub’ektlari Milliy reestrining joriy etilishi shular jumlasidandir. 
Elektron  tijorat  sub’ektlari  milliy  reestri  –  bu  elektron  tijoratning  mahalliy 
sub’ektlari  haqidagi  ma’lumotlarni  o‘zida  jamlagan  yagona  elektron  bank 
hisoblanadi.  Uning  asosiy  vazifalari  va  yo‘nalishlari  qatoriga  quyidagilar  kiradi: 
elektron  tijoratni  joriy  etish  va  rivojlantirish  holatini  tizimli  monitoring  qilish  va 
baholash,  shuningdek,  axborot  tizimlari  va  resurslarini  joriy  etish  samaradorligini 
o‘rganish. 
Milliy reestr 2018 yilning 1 iyulidan boshlab elektron shaklda onlayn www.e-
tijorat.uz  internet-portalida  ishga tushirilgan. Milliy  reestr  regulyatori  –  O‘zbekiston 
Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi 

---

165 
 
huzuridagi  «Elektron  hukumat»  tizimini  rivojlantirish  markazi  hisoblanadi. 
Regulyator milliy reestrni yuritish, shakllantirish va rivojlantirish bilan shug‘ullanadi. 
Tadbirkorlik  faoliyatida  elektron  tijorat  platformalariningrivojlanishida  
xizmatlar  bozori    tuzilishini  shakllantirish  uchun  elektron  tijorat  bozori 
qatnashchilarini aniqlab olishimiz lizom.