“ budjet hisobi ” fanidan O’quv–uslubiy majmua

7.Davlat budjeti ijrosi bo’yicha budjet hisobini tashkil etishning horij tajribasi 
Buyuk Britaniya davlatini g'aznachilik faoliyatini to'rt tarmoqqa ajratsa bo'ladi: davlat 
xarajatlari; moliya; iqtisodiyot (halq ho’jaligi); davlat va fuqarolik xizmati. 
Davlat xarajatlari
. Buyuk Britaniya budjet ijrosida g'aznachiligini an'anaviy vazifasi 
davlat pul mablag'larini, hukumat idoralari va xizmatlar ya'ni, xarajatlarni nazorat qilishdan 
iborat. G'aznachilik nafaqat hukumat xarajatlari uchun, balki (asosan davlat) davlat 
korporatsiyalari va mahalliy hokimiyat organlari, shu jumladan, butun davlat sektori uchun
javobgar bo'ladi. 
Moliya
.G'aznachilik faoliyatining moliyaviy tomoni . va moliyaviy bitimlar, bozorlar 
va institutlar (birgalikda daromadi va daromad bo'limi bilan) hukumatning budjet siyosatiga
taalluqlidir.G'aznachilik faoliyati mablag’larni ta’minlanishini (pul ta'minoti), foiz stavkalari, 
valyuta kurslari, davlat qarzini boshqarishni o'z ichiga oladi.
Iqtisodiyot.
Iqtisodiy sektor (iqtisodiyot) qisqa va o'rta muddatli prognozlash va tahlil 
bilan shug'ullanadi. Bu faoliyat yaqindan G'aznachilik faoliyatining boshqa barcha jihatlari 
bilan bog'liq.
Davlat fuqarolik xizmati
. Bunda g'aznachilikni jamoat ishlari boshqarmasi tomonidan 
mehnat resurslari, ish haqi va pensiya to'lovlarini sohasi uchun javobgar bo'ladi.. 
Hukumat jadvaliga amal qilishda har yili g'aznachilik uchun tayinlangan markaziy 
vazifa - bu budjetdir. Budjetinituzish vaqtida barcha ijtimoiy xarajatlar va asosiy masalalar 
hal qilinadiso’ngra chop etiladi.
G'aznachilik butun yil uchun iqtisodiy prognozni hisoblaydid.Bahor, yoz va kuzda uch 
to'liq prognoz hisobotlarni yakunlanadi. G'aznachilik yil uchun ikki prognozlarni e'lon qilishi 
lozim; bittasi budjet bilan birga chop etilgan va boshqasi kuz hisobotning asosini tashkil etadi. 
Davlat g'aznachiligini asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi: 
-qayta ishlash , Davlat budjetinituzish va ijrosi; 
- qayta ishlash va moliyaviy siyosatini amalga oshirish; 
- ichki soliqlar , bojxona va aktsiz soliqlarini ustidan; 
- moliyaviy va iqtisodiy prognozlash; 
- davlat xarajatlarini rejalashtirish va nazorat qilish, budjet balansini qo'llab-
quvvatlash, budjetini o'z vaqtida va samarali muvofiqlashtirish, moliyaviy va budjet 
hisobotlarni tuzish va jamoat harajatlarini deklaraziyasini, kuzgi hisobotni parlamentnii 
tekshiruviga taqdim eish: 
- Angliya banki tomonidan amalga oshirilayotgan pul-kredit siyosatinii shlab chiqish; 
- Monitoring vapul-kredit tizimi tendentsiyalarini tahlil qilish; 
Buyuk Britaniya davlat g'aznachiligi bir yilda uch marta iqtisodiyot (talab, ishlab 
chiqarish, daromad, xarajatlar, iste'mol, investitsiya, import, eksport, inflyatsiya, ishhaqi, ish, 
ishsizlik, foizstavkalari, savdobalansi, vaboshqalar), asosiy yo'nalishlarini sharhini olib boradi 
va 18 oy ko’rsatkichlarini prognozqiladi. 
Bu prognozlar(rejalar)asosida, valyuta operatsiyalari, valyuta kurslari, foiz stavkalari, ha 
bir yilning birinchi uch oyida ko'rib va bahorda yillik budjet bilan muvofiqlashtirib boriladi.. 
O'rta muddatli prognozlash natijasida 3-4 yil uchun rejalar ishlab chiqiladi.