“ budjet hisobi ” fanidan O’quv–uslubiy majmua

Budjet hisobini yuritishni alohida hususiyatlari quyidagilardan iborat: 

Budjet tasnifi asosida hisobni tashkil etilishi; 

Budjet ijrosini nazorat qilinishi; 

 Harajatlar smetasi ijrosini nazorat qilinishi; 

 Davlat budjeti g’azna ijrosi sharoitida hisobni tashkil etilishi va yuritilishi; 

 Hisobda kassa va haqiqiy harajatlarni yuritilishi; 

 Budjet tashkilotlarida soha hususiyatlari bo’yicha hisobni tashkil etilishi va 
boshqalar. 
Budjet hisobini alohida hususiyatlari buxgalteriya hisobi vazifalariga qo’shimcha 
yanada aniqroq vazifalar kiritilishini talab etadi. Ya’ni tasdiqlangan budjet ijrosini to’g’ri 
tashkil etish, moliya-budjet intizomiga rioya qilish va boshqalar. 
Yuqoridagi vazifalarni umumlashtirib budjet hisobi funktsiyasini quyidagicha aks 
ettirish mumkin (1-chizma). 
Budjet hisobining funksiyasi 
Nazorat 
Axborot 

---

8 
 
 
3-chizma. Budjet hisobining funktsiyalari. 
Nazorat funktsiyasi
- orqali budjet mablag’laridan maqsadli foydalanish mulklarni 
saqlanishi, tayinlanishi bo’yicha sarflanishi tizimi yo’lga qo’yiladi.
Budjet hisobida nazoratni uchta turi qo’llaniladi: 
dastlabki nazorat; joriy nazorat; 
keyingi nazorat. 
Dastlabki nazorat
- smetalarni tuzish va tasdiqlash jarayonida amalga oshiriladi. Unda 
budjet intizomiga rioya qilinishi shuningdek qonunchilik talablari buzilishi oldi olinadi. 
Joriy nazorat
– budjet ijrosi jarayonida amalga oshirilib, sodir bo’lgan muomalalarini 
qonuniyligi, pul mablag’larini oqilona sarflanishi, mulkiy qiymatliklar bo’yicha hisob 
ma’lumotlarini haqiqiy holatga mosligi, hisoblashuvlar holati va boshqalar nazorati amalga 
oshiriladi.