# 3-son 2019. indd

‘‘Proektiv rasm’’ o‘yini
 Hammadan ikkita rasm ishlash so‘raladi: ‘‘men qandayman’’  va ‘‘men qanday 
bo‘lishni istayman’’.  Rasm ishlashga besh daqiqa ajratiladi. Rasmlar imzolanmaydi. 
Rasmning texnik jihatlari muhim emas.  Hamma rasmlar xona o‘rtasida  yoyiladi va 
bittasi tanlab olinadi. Hammaga ko‘rinadigan qilib qo‘yiladi.  Keyin hamma navbat bilan 
nimani ko‘rayotganini aytadi. U yerda nima chizilgani va nimani his qilganini, rasm ish-
lagan kishi, uningcha, o‘zini qanday ko‘rayotgani va qanday ko‘rishni istayotgani(nima-
ni o‘zgartirmoqchi ekani) haqida gapiradi. Hamma navbat bilan gapiradi. Bunda muallif 
o‘zini  tanishtirmaydi.  Hamma  xohlovchilar  gapirib  bo‘lgach,  rasm  muallifini  topishga 

---

37
urinib ko‘rish mumkin. Keyin muallif o‘zini tanitib, rasmida nimani ifoda etmoqchi bo‘l-
ganini tushuntiradi, o‘ziga yoqqan replikalarga javob qaytaradi. Muhokama chog‘ida 
kimning talqini mualliflarga ko‘proq yoqqanini aytib o‘tiladi.
O‘yin – ijtimoiy tajribani o‘zlashtirish va qayta yaratishga yo‘naltirilgan faoliyat turi 
bo‘lib, o‘yin texnologiyasi quyidagi komponentlardan tashkil topadi: motivatsion, maq-
sadga yo‘nalganlik, mazmunli-tashkiliy, baholash, qadriyatga yo‘nalganlik.
Pedagogik o‘yinning asosiy xususiyati – o‘quv-bilish faoliyatiga yo‘naltirilgan o‘qi-
tish maqsadi va unga mos keluvchi pedagogik natijaning aniq qo‘yilishidir.  
Pedagogik o‘yinning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
– didaktik: bilim ko‘nikma, malakalarni amaliyotda qo‘llash; yangi ko‘nikma, mala-
kalarni shakllantirish, dunyoqarashni kengaytirish;
– tarbiyalovchi: mustaqillik, iroda, etik va estetik qarashlar, hamkorlik, jamoada 
tarbiyalash;
– rivojlantiruvchi: diqqat, xotira, nutq, fikrlash, ijodiy qobiliyatlar, taqqoslash, solish-
tirish,  o‘quv motivatsiyasini rivojlantirish; 
– ijtimoiylashtirish: qadriyat va an’analarni o‘zlashtirish, mavjud shart-sharoitlarga 
muvaffaqiyatli moslashtirish.
Bundan tashqari, kundalik hayotimizda uchrab turadigan ayrim muammolardan 
xalos bo‘lish uchun ‘‘Xalos bo‘lish’’