``` `1Kirish

FAT16 va FAT32 uchun klasterlar o‘lchamlari

Disk o‘lchami	FAT16 klasteri o‘lchami	FAT32 klasteri o‘lchami
32 Mbaytgacha	512 bayt	Qo‘llanilmaydi
33 – 64 Mbaytgacha	1 Kbayt	Qo‘llanilmaydi
65 -128 Mbaytgacha	2 Kbayt	Qo‘llanilmaydi
129 - 255 Mbaytgacha	4 Kbayt	Qo‘llanilmaydi
256 - 511 Mbaytgacha	8 Kbayt	Qo‘llanilmaydi
512-1023 Mbaytgacha	16 Kbayt	4 Kbayt
1024-2047 Mbayt (2 Gbayt)	32 Kbayt	4 Kbayt
2048-8192 Mbayt (8 Gbayt)	Qo‘llanilmaydi	4 Kbayt
8193-16384 Mbayt (16 Gbayt)	Qo‘llanilmaydi	8 Kbayt
16385-32768 Mbayt (32 Gbayt)	Qo‘llanilmaydi	16 Kbayt
32 Gbaytdan yo‘qori	Qo‘llanilmaydi	32 Kbayt

Diskni yo‘lka va sektorlarga bo‘lish diskni formatlash deyiladi. Uni xizmatchi dasturlar bajaradi. Diskni formatlash go‘yoki daftarlarga chiziqlar chizish kabidir. Daftarlardagi kabi, diskni ham faqat bir marta formatlash lozim.

40.2 jadval

Magnit diskning birinchi yo‘lkasi (nolinchi yo‘lka) xizmat yo‘lka hisoblanadi. – unda xizmatchi axborot saqlanadi. Masalan, bu yo‘lkada fayllarning joylashish jadvali (FAT – jadval) deb ataladigan axborot saqlanadi. Bu jadvalda kompyuter yozilgan fayllarning manzillarini xotirada saqlab qoladi. Agar bizga biror fayl kerak bo‘lsa, kompyuter uning nomi bo‘yicha bu jadvaldan silindr nomerini va sektor nomerini topadi, shundan so‘ng magnit kallak kerakli vaziyatga o‘tadi, fayl o‘qiladi va ishlov berish uchun operativ xotiraga yuboriladi.

Agar fayllarning joylashish jadvali biror sababga ko‘ra zararlangan bo‘lsa, diskdagi axborot yo‘qolishi mumkin. Shu sababli fayllarning joylashish jadvali takrorlanadi (ikki karra yoziladi). Uning nusxasi mavjud bo‘lib, har qanday zararlanishda ham, kompyuter bu jadvalni o‘zi tiklaydi. FAT = jadvalning o‘lchami cheklanganligi uchun o‘lchamlari 32 Mbaytdan yo‘qori bo‘lgan disklar uchun har bir alohida sektorni manzillash imkoni bo‘lmaydi. Shu sababli bu sektorlar guruhlarini shartli ravishda klasterlarga birlashtiriladi. Klaster ma’lumotlarga nisbatan eng kichik manzillash birligidir. Klaster o‘lchami, sektor o‘lchamidan farqli o‘laroq, belgilanmagan (tayinlanmagan) bo‘lib, u disk sig‘imiga bog‘liq. Diskda, sig‘imiga bog‘liq ravishda ikkita FAT = jadvaldan bitta jadval yaratish mumkin.