“Ózbekstan Respublikasınıń Oraylıq banki tuwrısında”gi Nızamǵa muwapıq, 2018-jıldan baslap Oraylıq bank tárepinen Ózbekstan Respublikasınıń tólew balansı, xalıq aralıq investitsion pozitsiyasi hám sırtqı qarızı kórsetkishleri qáliplestirilip, Xalıq aralıq valyuta fondı tárepinen qabıl etilgen formatlarda hár sherekte úzliksiz Oraylıq banktiń veb-saytında jaylastırıp barılmaqta.
Usı maǵlıwmatlardı qáliplestiriwde mekemelik maǵlıwmatlar almasınıwın jolǵa qoyıw maqsetinde 2018-jıl 3-aprelde Ózbekstan Respublikası Ministrler Kenesinin 263-sanlı sheshimi qabıl etilgen.
Ilajda aytıp ótkeni sıyaqlı, baǵdardaǵı kónlikpelerdi rawajlandırıw hám de maǵlıwmatlardı xalıq aralıq qabıl etilgen qóllanbalarǵa muwapıq, dúzilisin támiyinlew maqsetinde búgingi kunge shekem Xalıq aralıq valyuta fondınıń tórtew texnikalıq kómek missiyalari tartindi.
Bunıń nátiyjesinde:
- Ózbekstan Respublikasınıń tólew balansı, xalıq aralıq investitsion pozitsiyasi hám sırtqı qarızına tiyisli 2020 -jılǵa shekem bolǵan 6 jıllıq statistikalıq maǵlıwmatlar qayta tuzildi;
- maǵlıwmatlardı qáliplestiriw processlerin jáhán ulgilerine muwapıqlastırıwǵa erisildi.
Maǵlıwmatlardı qáliplestiriw procesiniń jáhán ulgilerine sáykesligi támiyinleniwi olarǵa bolǵan isenimdi asırıp, Ózbekstan Respublikasınıń tólew balansı, xalıq aralıq investitsion pozitsiyasi hám sırtqı qarızı statistikasınan xalıq aralıq shólkemler paydalanıwına jay jaratadı.
Maǵlıwmatlardıń tiykarǵı paydalanıwshıları - bul Xalıq aralıq valyuta fondı hám xalıq aralıq reyting agentlikleri qánigeleri, shet el investorlar hám sırtqı sawda sherikler, jergilikli hám shet el ilimiy-izertlew institutları hám de ǵárezsiz ızleniwshiler bolıp tabıladı.
Usınıń menen birge, 2020 -jıl 3-avgustda qabıl etilgen milliy statistika sistemasın taǵı -de jetilistiriw hám rawajlandırıwǵa qaratılǵan Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń PQ-4796 -sanlı sheshimi atqarıwı sheńberinde sırtqı sektor statistikasına tiyisli kórsetkishlerdiń udayı tákirarlanatuǵın qatarların 2010 -jılǵa shekem keńeytiw maqsetinde Oraylıq bank hám de tiyisli ministrlik hám keńseler tárepinen bir qatar wazıypalar belgilep alındı.
Bul islerdi nátiyjeli shólkemlestiriw maqsetinde usı jıldıń 9 -20 -noyabr kúnleri dawamında Xalıq aralıq valyuta fondınıń náwbettegi texnikalıq kómek missiyasi da qosıldı.
Sırtqı sektor statistikası, atap aytqanda, Ózbekstan Respublikası tólew balansı, xalıq aralıq investitsion pozitsiyasi hám sırtqı qarızı tuwrısında mámleket shólkemleri lawazımlı shaxslarınıń sawatlı adamlıǵı hám keń jámiyetshiliktiń xabarlılıq dárejesin asırıw maqsetinde Oraylıq banktiń finanslıq sawatlılıq boyınsha informacion-ta'lim Finlit. uz portalında “Tólew balansı haqqında nelerdi bilesiz?”, “Ámeldegi xalıq aralıq operatsiyalar haqqında”, “Sırtqı qarız - bul ne?”, “Xalıq aralıq investitsion pozitsiya” sıyaqlı temalarda ıqsham maqalalar jaylastırılıp barılmaqta.
Konfrenciyada aytılınıwına qaraganda, 2020 -jıldıń I yarım jıllıǵı juwmaǵı boyınsha Ózbekstannıń sırtqı qarızı 27, 6 milliard dollardı quradı. Sonnan 10, 1 milliard dolları jeke sektor qarızı esaplansa, 17, 5 milliard dolları mámleket qarızları bolıp tabıladı. 2020 -jıldıń I yarım jıllıǵı dawamında Ózbekstan Respublikası tólew balansı kórsetkishleriniń qáliplesiwine jáhánda COVID-19 pandemiyası menen baylanıslı ishki hám de sırtqı bazar daǵı ózgerisler, global biznes iskerligi artıwınıń páseyiwi hám finanslıq qaterlerdiń artpaqtası, sırtqı sawda aylanbasınıń tómenlewi sıyaqlı faktorlar óz tásirin ótkergenligi aytıp ótildi.
“Ózbekstan Respublikasınıń “Ózbekstan Respublikasınıń Oraylıq banki haqqinda”gi Nızami. 2021-jil 11-noyabr
“Ózbekstan Respublikasınıń “Bankler ham bank iskerligi haqqinda”gi Nizami. 2019-jil 5-noyabr
“Ózbekstan Respublikasınıń “Valyutani tartipke saliw haqqinda”gi Nizami. 2019-jil 22-oktyabr
Sh. Abdullaeva. Xaliq araliq valyuta-kredit munasebetleri. T.: IQTISOD-MOLIYA, 2005-jil 588 b.
A. Vahobov, U. Burxonov, N. Jumayev. Xalqaro moliya munosabatlari. — T.: Sharq. 2003. 400 b.
Жек. И., Жук. И., Киреева Е., Кравченко В. “Международные финансы”. Учебное пособие. Минск. “БГЭУ”, 2007 год 200 с.
R. Tojiyev, S. Jumayeva. Xalqaro moliya. 0quv qollanma.
- T.: T DIU , 2005 y. 160 b.
1. http://www.gov.uz
2. http://ww w.mfa.uz
3. http://www.lex.uz
4. http://www.xs.uz
5. http://www.yuz.uz
6. http://www.worldbank.org
