Yorugʻlikning qutblanishi



Download 110,56 Kb.
Pdf ko'rish
Sana29.01.2021
Hajmi110,56 Kb.
#57517
Bog'liq
Yorugʻlikning qutblanishi - Vikipediya



Yorugʻlikning

qutblanishi

Yorugʻlikning qutblanishi - yorugʻlik

toʻlqinlari elektr Yo va magnit N maydoni

kuchlanganliklari vektorlarining yorugʻlik

nuriga tik tekislikda tartibli joylashuvi.

Yorugʻlikning qutblanishi 

atamasini fanga

I

. Nyuton kiritgan, uning tabiatini J. K.



Maksvell yorugʻlikning elektromagnit

nazariyasida tushuntirib bergan. Fransuz

fizigi E. Malyus Islandiya shpati parchasi

opkali Parijdagi Lyuksemburg saroyining




botayotgan quyosh nurlaridan yaltirab

turgan oynalarini kuzatib, kristallning

maʼlum vaziyatda faqat bittagina tasvir

koʻrinishini ajablanib payqadi. Shu va b.

tajribalar asosida hamda I. Nyutonning

yorugʻlikning korpuskulyar nazariyasiga

tayanib, E. Malyus Quyosh yorugʻligida

tartibsiz yoʻnalgan korpuskula (zarra) lar

biror sirtdan qaytgandan yoki anizotrop

kristalldan oʻtgandan keyin maʼlum

yoʻnalishga ega boʻlib qoladi, deb faraz

qildi. Bunday "tartiblangan" yorugʻlikni u

qutbl angan yorugʻlik deb atadi. Yorugʻlik

manbalaridan chiqqan yorugʻlik toʻlqinlari

tartibsiz tarqaladi, yaʼni toʻlqinlar turli

tekisliklarda tebranadi. Bunday toʻlqinli

yorugʻlik tabiiy yorugʻlik deb ataladi.



Tabiiy yorugʻlikdan farqli ravishda Ye va N

vektorlarning oʻzaro perpendikulyar

tashkil etuvchilari orasida doimiy fazalar

farqi mavjud boʻlgan yorugʻlik qutblangan

yorugʻlik deb ataladi. Yorugʻlik

manbaining hamma elementar

qismlaridan bir xil toʻlqinli yorugʻlik nurlari

chiqsa, bunday yorugʻlikka toʻla

qutblangan yorugʻlik deyiladi. Tabiiy

yorugʻlik tarkibida chizikli, elliptik va

doiraviy qutblangan yorugʻlik toʻlqinlari

boʻladi. Yo ning uchi yoruglik nuriga tik

tekislikda ellips chizsa, u holda yorugʻlik

toʻlqinlari elliptik qutblangan yorugʻlik,

aylana chizsa, doiraviy qutblangan

yorugʻlik, Yo tekislikda doimiy yoʻnalishini

saqlasa, bunday holatda chiziqli



qutblangan yorugʻlik deb ataladi.

Vakuumda yorugʻlikning tarqalishi uning

qutblanganligiga bogʻliq boʻlmaydi. Agar

yoruglik biror muhitda tarqalsa,

yorugʻlikning yutilishi, tarqalish yoʻnalishi

va tezligi uning qutblanganligiga bogʻliq

boʻladi. Tabiiy yorugʻlikdan qutblangan

yorugʻlik hosil qilish uchun qutblash

asbobi (polyarizator)dan foydalaniladi.

Yorugʻlikning qutblanishi moddalarning

anizotropik xususiyatlarini oʻrganishga

yordam beradi. Kristallooptikada

kristallarning tuzilishi, mineralogiya va

petrografiyada minerallar va togʻ jinslari

qutblangan yorugʻlik yordamida

oʻrganiladi. 

[1]



1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-

yil

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,

Vikipediyaga yordam berishingiz

mumkin. 

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.



Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga

ishorat yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga

qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz

mumkin.

Manbalar



  Last edited 2 years ago by PlanespotterA320  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).


"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Yorug likning_qutblanishi&



oldid=2011882

" dan olindi 



Download 110,56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish