Vi bob to’qima to’G’risida ta’limot umumiy gistologiya

GEMOGRAMMANING YOSHGA QARAB O’ZGARISHI

Klinik praktikada gemogrammaniig yoshga qarab o`zgarishini bilish ham muhim ahamiyatga ega. Yangi tug`ilgan chaqaloqda eritrotsitlar soni 6-7x10¹²/l bo`lib, 2 haftadan so`ng 4,5-5,5X 10¹²/l gacha kamayadi. Eritrotsitlar miqdori yana tobora kamayib 3-6 oylik chaqaloqda minimal darajaga (3,5-4,0x10¹²/l) yetadi. Yosh bolalarda eritrotsitlar soni birmuncha kamroq bo`lib, faqat balog`at yoshidagina voyaga yetgan katta odamnikiga yaqinlashadi.

Leykotsitlar soni ham yoshga qarab turlicha bo`ladi. Yangi tug`ilgan chaqaloqlarda ular juda ko`paygan (10-28x10<sup>9</sup>/l) bo`ladi. Ikkinchi haftaga kelib leykotsitlar soni 9-15x10⁹/l gacha kamayadi. Organizm o`sishi davomida leykotsitlar miqdori sekin-asta kamayadi va balog`at yoshida voyaga yetgan odamnikidek bo`lib qoladi. Yangi tug`ilgan bolalarda neytrofillar va limfotsitlarning nisbati voyaga yetgan odamlarnikidek bo`ladi. Ammo limfotsitlar soni tez oshadi va 4-5 sutkada neytrofillar bilan tenglashadi (birinchi fiziologik kesishuv). Limfotsitlar miq-dorining oshuvi davom etadi va 1-2 yashar bolalarda ular 60- 65% ni, neytrofillar esa 20-25% ni tashkil etadi. So`ngra limfotsitlar soni sekin-asta kamayadi va 4 yoshli bolalarda ular yana neytrofillar bilan tenglashadi (ikkinchi fiziologik kesishuv). Limfotsitlarning kamayishi va neytrofillarning oshishi balog`at yoshigacha davom etadi.
LIMFA (LYMPHA)

Umurtqali hayvonlar organizmida qon tomirlar sistemasi-dan tashqari limfatik tomirlar mavjud. Bu nozik tomirlar ichidan sarg`imtir rangda oqsil tabiatiga ega bo`lgan va o`z tarkibida shaklli elementlarni saqlagan suyuqlik-limfa oqadi. Limfa - limfoplazmadan va shaklli elementlardan iborat. Ximiyaviy tuzilishi jihatidan limfoplazma qon plazmasiga yaqin, ammo limfoplazma tarkibida oqsillar ancha kam. Oqsil fraksiyalaridan albumin limfoplazmada globulindan birmuncha ko`pdir. Oqsillardan tashqari limfoplazmada fermentlar, neytral yog`lar, oddiy karbon suv, erigan mineral tuzlar va mikroelementlar bo`ladi.

Shaklli elementlari asosan limfotsitlar (95-98%), monotsitlardan tashkil topgan. Bundan tashqari, leykotsitlarning boshqa turlari, bir oz miqdorda eritrotsitlar ham uchraydi.

Limfa to`qima va organlarning limfatik kapillyarlarida hujayra oraliq suyuqlik hisobiga hosil bo`ladi va limfatik tomirlar orqali limfa tuguniga quyiladi. U yerdan limfa tomirlariga o`tib va nihoyat venaga quyiladi. Shuning uchun 3 xil limfa suyuqligini tafovut qilish mumkin.

1. Periferik limfa (limfa tugunigacha).

2. Oraliq. limfa (limfa tugunidan utgandan so`ng).

3. Markaziy limfa (kukrak qafasida joylashgan yirik limfatik tomirdagi limfa).

Limfa tarkibi organizm holatiga qarab o`zgarib turadi. Periferik limfa tomirlar bir uchi berk naychani eslatadi. Uning ichidagi limfa suyuqligi limfoplazmadan tashkil topgan bo`lib, qon shaklli elementlari ko`rinmaydi. Limfa suyuqligi limfa tugunlaridan o`tish jarayonida limfotsitlarga boyiydi. Markaziy limfa tomirlaridagi limfa suyuqligi qon shaklli elementlarini ko`p tutadi.