V. Бирлашган Мнллатлар



Download 0,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/7
Sana22.02.2022
Hajmi0,68 Mb.
#88995
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
fayl Otamdan qolgan - 15.04.2015 07-04-10



J
----------------------------- V.
Бирлашган Мнллатлар 
Ташкилоти аъзоси — озод 
Узбекистон унун битдым.
МУАЛЛИФ
ОТАМДАН КОЛГАН 
ДАЛАЛАР


БИРИНЧИ БОБ
1
Мен 
фарроначи Жамолиддин 
кетмон 
набираем 
буламан.
2
Бобомиз ховлиси Фарронада булади.
Даласи Фаррона адорида булади.
Бобомиз даласи олдидан бир арик су в окади.
Су в гавхар зилол-гавхар зилол сув булади.
Су в эгилмиш толлар мажнун-мажнун солланади.
Арик унгида шахардан келажак йул булади.
Йул арик ёкалаб утади. Йул мажнунтол соялаб 
5ггади.
Бобомиз ана шу йулдан сахар-сахар далалайди.
Толга хуржун илади. Тахорат олади. Киблалатиб 
белбор ёяди.
Чулпон юлдуз пойида кулок кокади. Чулпон юлдуз 
пойида сажда этади.
3
Бобомизда нима булади - кетмон булади.
Кетмон эмас - бир балои бад булади!
— Жамолиддинни кетмони даласидай келади! -
дейди эл.
Эл каерда кандай улкан нима курса булди - бобомиз 
кетмонига нисбат беради.
— Ол-а, Жамолиддинни кетмоиидай келади-я! -
дейди эл.
4
Бобомиз урмиш кетмонни узидан узга ердан тортиб 
ололмайди.
Бобомиз калима кайтариб-кайтариб кетмон чопади. 
Худони ёдлаб-ёдлаб кетмон чопади. Худога шу крона 
айтиб-айтиб кетмон чопади.
Йулдан утгич-кетгичлар бобомизга хормает, этади.
Бобомиз йулга киё-да бокмайди. Даладан бош 
кутармайин бор булиет, этади.
20


Шу боис, йулдан ким утади-ким кетади — билмай- 
ди. Билгиси-да келмайди. Ким булса-да - бир мумин, 
мусулмон-да, дейди.
5
Саратон жингиртоб-жингиртоб куйдирмиш бир махал 
йулдан ажабтовур овозлар эшитилади.
Ажабтовур овозлар уз йулида кета беради. Бир ояиз 
хорманг, этмайди.
Шунда, бобомиз кетмонни ер ботиради. Энгашмиш 
Kÿftn тиззаларига кафт тирайди. Ер остидан йулга Kÿ
3 
ташлайди.
Бобомиз кузимга тер томди-ёв, дея уйлайди. Кули 
юзи билан кузларини артади.
Бобомиз бошкатдан карайди.
Во дариго, шу куринмиш ажина бÿлдими? Хд, ftÿp-a! 
Умри шу дал ада утди - бир нима-да курмади.
Ё, шу куринмиш туш булдими? Хд, йур-а! Улик- 
тирик сергак вакт-а!
Мусичалар узиб-узиб ку-кулайди.
Кун ёнади.
Саратон сап-сарик товланади.
Уткинчи балолар саратондай сап-сарик булади.
Саратон балолардан сарик булади, балолар саратон- 
дан-да сарик булади.
Бобомиз кад ростлаб карайди. Йулга бетма-бет 
булиб карайди. Унг кафтини коши узра соябон килиб 
карайди.
Бобомиз пичир-пичир калима кайтаради. Кетмонини 
елка ола-ола кадамлайди.
Арик лабида ювиниб-чайинади. Хуржунидан тушли- 
гини о л ад и. Арик буйида ёяди.
Бобомиз чордона цуриб утиради. Ариккд нон ботириб- 
нон ботириб тушлик килади. Арикдан кушховучлаб- 
кУшховучлаб сув олиб тушлик килади.
6
Кун киёмдан-киём булади.
Йулдан Салохиддин буйрачи Утади.
Бобомиз буйрачини гапга солади.
— 
Сиздан олдин ашиёкка бир бало утди, — дейди 
бобомиз.
Салохиддин буйрачи арик унгида оёк илади.
21


— Ажина булиб ажина булмади, одам булиб одам 
булмади, — дейди бобомиз.
Буйрачи арик буйида соялайди. Бобомиз билан 
мукобил булади.
— Курдим, Кетмон, курдим,— дейди буйрачи. -
#зимни йулдан четга олиб турдим.
— Нега-нега?
— Райридинлар билан йулим бир булмасин, де- 
дим-да.
— Бизнинг кучамизда райридинлар... еб юрибдими?
— Э-э, Кетмон, Кетмон. Сенга кетмон булса булди. 
Сен хам одамдай булиб, кетмоидан бош кутарсанг экан
дунёдан хабардор булсанг.
— Мана, кетмондан бошимни олиб утирибман.
— Корнинг очгандир-да. Булмаса, кетмондан бош 
кутарармидинг.
Салохиддин буйрачи шундай дея, йул бош-адорига 
караб олади. Бобомиз олдига лик этиб сапчиб утади. 
Бобомиз кабатига чу кади. Бобомиз билан елкама-елка 
булади.
— Фарронага Окпошшо келди, — дея пичирлайди.
— Муллалар Окпошшо бизни ололмайди, деятиб 
эди-ю?
— Олибди-да.
— Кукондан Олимкули лашкарбоши Чимканга лаш- 
кар тортиб кетибди, деятиб эди-ю?
— Олибди, олибди. Ололмас экан-у, Бухоро амири 
Музаффархон утириб куйибди. Олимкули лашкарбо­
ши Чимканда Окпошшо елкасини ерга теккизибди. 
Окпошшолиларни битта куймай киличдан утказмокчи 
булиб турса, Музаффархон бизнинг Куконга дафъа 
килибди.
— Буламан дегич эл, бир-бирини ботирим дейди, 
булмайман дегич эл, бир-бирини этини ейди.
— Олимкули лашкарбоши разот майдонини ташлаб
узимизнинг К^конни узимизнинг Бухоро амиридан мудо- 
фаалаш учун кайтиб келибди. Окпошшо бундан фойда- 
ланибди. Чалажон ок лашкарлар тарин дафъа килибди. 
Олдин Чимканни олибди, кейин Тошканни олибди.
— Ха, тавки лаънатлар! Тошканниям олибдими-а?
— Олибди, Тошканниям олибди, Саидазимбой дегич 
савдогар бой Окпошшога Тошканни сотибди. Тошкан- 
да Кайковус дегич улкан бир арик бор экан, Тошкан 
ёлриз ана шу Кайковусдан сувлар экан. Саидазимбой


Окпошшога ана шу Кайковусни чипиа бугав, Чирчикка 
буриб юборишни маслахат берибди. Окдюшшо Саидазим- 
бой гапи билан Кайковусни чаппа кайириб, Чирчикка 
окизибди. Ана шундан Тошкан кирк икки кеча-кундуз 
сувсиз колибди. Хал к холдан тойиб, Тошканни мудофаа 
килолмай колибди. Окпошшо сахарлайин Тошканни 
босибди.
- Ила-била, Куконгача келибдими-а?
- Тошкан билан Кукон ораси икки кош оралиридай 
келади. Етиб келади-да. Узимизнинг Кукон хони хе йук, 
бе iiÿK, шахар дарвозасини очиб берибди. Мархамати 
учун Окпошшодан «Аслзода» фахрия унвони олибди, 
нишон олибди...
Бобомиз чапараста-чапараста сукади:
- Хе, эна...!
7
Худо бермиш кун булади - йулда Окподшо бу- 
лади.
Бобомиз Окподшога кет буриб кетмон чонади. Бо­
бомиз Окподшога терс булиб кетмон чопади.
Бобомиз Окподшо бетини кУрмайин-да, куймайин- 
да, дейди.
Окподшо арава миниб утади. Окподшо соз чалиб 
Утади. Окподшо ашула айтиб утади. Окподшо хуштак 
чалиб утади.
Бобомиз шунда-да Окподшо бетига кайрилиб кара- 
майди. Энкаймиш купи бутлари орасидан муралайди.
Окподшо оеклари осмонда булиб кУринади, бошлари 
ерда булиб куринади.
Окподшо олабужи булиб куринади!
Бобомиз тушликда-да Окподшога кет буриб Ути- 
ради.
Даласига юз солиб-юз солиб тушлик кил ад и.
Окподшолик арава арик ёкасида оёк илади.
Аравадан тап-тап Окподшо тушади.
Бобомиз Окподшо тарафга куз кирида карайди. 
Шунда ажаб синоат куради.
Бир жуфт окбадан-окбадан олабужи дала оралай 
боради. Олдин-кетин боради. Еоз-юз боради.
Окбадан олабужилар боради-боради - дала киндиги- 
да оёк илади. Fo
3 туради-туради — узала тушиб ётиб
о л ад и.
Бобомиз кузларини юмиб-очиб карайди. Бобомиз 
кузларини пирпиратиб карайди.
23


— Ё, тавба-а! - дейди.
Бобомиз охиста-охиста туркалади. Кетмонини елка 
олади. Сукмок буйлаб боради.
Бобомиз бир капа жойни кафтдай поллаб эди. 
TynpoFmm кафтларида эзиб-эзиб майдалаб эди. Кепак- 
дай-кепакдай мулойимлаб эди. Кепак тупрокка дон се- 
пиб-сепиб ташлаб эди. Чумчук териб кетмасин дея, кепак 
ту прок узра ун мисол тупрок сепиб-сепиб кУйиб эди.
Ана шу кепак тупрокда, ана шу ун тупрокда, бир 
жуфт Окподшо ялнайиб-ялпайиб ётади!
Окподпто кип-ялангоч ётади! Окподшо опадан энди 
турилмишдай ётади!
Эркакзот Окподшода акалли бир энлик лунги бул- 
майди.
Аёлзот Окподшо маммалари осма ковундай-осма ко- 
вундай осилиб ётади.
Бобомиз билаклари билан бетларини бекитади.
— Ийя-ийя! — деб чаппа бурилади.
Окподшолар ана шунда калла кутариб карайди. Ён-
бош ётиб карайди. Куз кисиб карайди. Эркакзот Ок­
подшо кафтида тупрок уйнайди.
— Тупрогингни биз учун мулойимлаб куйибсан, 
миннатдорчилик билдирамиз, — дейди.
— Юриб-юриб, охири сенинг тупрогингни танладик. 
Бахтинг бор экан, — дейди аёлзот Окподшо.
— Узиям бизбоп тупрок булибди-да.
— Ана энди, куёшда мазза килиб тобланиб ётамиз.
— Нима учун юзингни яширасан? Сен хам куёшда 
тоблан.
Бобомиз шу зайли лукиллаб-лукиллаб кайта беради.
Бобомиз арик лабида музтар булиб-музтар булиб 
Утиради. Бетларини чангаллаб-чангаллаб утиради.
Бобомиз нима кУрди, качон кУрди - акли-да бовар 
этмайди.
Окподшолар жойидан жил ад и. Далани кок оралаб 
келади. Узларини сувга ташлайди.
Окподшолар сув шалоплатиб-сув шалоплатиб чуми- 
лади.
Окподшолар бобомизга таклидан билаклари билан 
бетларини бекитади.

Ийя-ийя!—дея, бобомизни майна этиб-этиб сув 
FapKo6 булади.
— Ийя-ийя! — дея, хохолашиб-хохолашиб сув рар- 
коб булади.
24


Окподшолар кийкириб-кийкириб чум и л ад и.
Толларда тушламип
1 чумчуклар гурр-гурр учади.
Гавхар сув бутана булади.
8
Шу-шу булади - бобомиз даласи юзини кайтиб Kÿp- 
мас булади.
— Токка кетаман, — дейди бобомиз. — Тордан ер 
оламан.
— Т
ор
олис-да, — дея минриллайди момомиз.
— Олис булса булар. Ана, тордан ер олиб ишлаяп- 
тилар. Ул\\6 колмаяптилар.
Энди дейман-да, олисни шУрвасидан якинни ёвю- 
ни, дейман-да.
— Даламда мусулмон оёк босар ер колмади. Далам- 
да дехкон оёк босар ер колмади. Булди, энди кайтиб 
оёк босмайман.
— Дал ада нима айб.
— Кофир юмалаб ётар далада файз коладими?
Момомиз кувватламиш булиб бош иррайди.
— Танасида мана мунча либоси булса, улсин агар! — 
дейди бобомиз. — Бир жойлари даламда мана бундай 
диркиллаб турибди!
Момомиз 
орзини
ушлаб-ушлаб кулади.
— Бир ётса, ётибди-да.
— Булди, энди у даладан барака кутарилди.
— Босиб-босиб сувланг. Сув нималарни ювмайди.
— Сув? Сув колдими! Ок тунриздай арик арнай 
бериб, сувни-да харомлади! Ит-да арик лабидан ялаб- 
ялаб сув ичади! Окпошшо булса, ок тунриздай арик 
арнади!
Момомиз ran билан андармон булиб билмайди. Куйлак 
этаклари йирилади-йирилади — тиззалаб боради. Тагин 
йиБилади йирилади - тиззадан сонлаб-сонлаб боради.
Момомиз лозим улорлари намойиш булади. Бобомиз 
6ÿui пиёлани зарда билан тунтариб ташлайди. Лик этиб 
жойидан ту рад и.
— Этагингизни ёпсангиз булмайдими? — дея уцнси- 
ради. - Нима, Окпошшомидингиз?
9
Бобомиз торлаб борол май колади.
Хуфтон вакти-хуфтон вакти гузардан аччик-аччик 
бакирик-чакирик келади.
25


Бобомиз нима ran, дея чопкиллаб-чопкиллаб боради.
Гузар олатуполон булади. Гузар олатасир булади.
— Fa30T, иазот!
— Мухораба, мухораба!
Бобомиз уз дардини узи туяди. Бобомиз уз куйигини 
узи туяди.
Гаи йук, суз йук — кинидан 
п и ч о р и н и
олади.
Биров пичок олади. Биров таёк олади. Биров тош 
олади.
Эл оккалтак-коракалтак булади.
Эл мулла Намозни опиок кигиз солади. Кигиз турт 
бурчидан олади.
Эл кигиз кутариб-кутариб такбир айтади. Эл кигиз 
кртариб-кутариб зикри самоъ айтади.
Эл ушбу кигиздайин оппок от етаклаб келади.
Эл мулла Намозни ана шу оппок кигиздан ана шу 
оппок отга миндиради.
— Пирим, йул бошласинлар! — дейди.
М у л ^
пк отда кафт очади.
Эл ёппа барака омин кил ад и.
Мулла Намоз ок отда йул олади.
Эл кутарилади. Эл ок отлик кетидан йул олади.
Йулда ушокдай И бод, и н соков катик сотади. Элга 
кадида катик тутади. «Ап-ап-ап», дейди.
«Катикдан ичиб кетинглар, катикдан», демокчи бу­
лади.
Алвир-шалвир Ибодин соков Хаётхон дегич момо- 
нинг ёлгаз угли булади. Турма соков Ибодин илжайиб- 
илжайиб юради. Бакрайиб-бакрайиб юради.
Ё
л р и з
у 
р и л
Ибодин, соков у 
р и л
Ибодин, катик со- 
тиб она бокади.
Эл Ибодин соковни айланиб утади. Эл Ибодин 
соковни йулдан коч, дея туртиб утади.
Ибодин соков кети билан утириб кол ад и.
Бобомиз ушокдай Ибодин соковни даст кутариб, чет 
олади. Унгири билан бет-бошини артади. Катирини бир 
кутаришда ичади. Кулига чака беради. Елкасига кока- 
кока уйига жунатади.
Эл Окподшо кароргохилаб келгуничайин олакарок 
тун булади.
Эл уклордай-уклордай чуян панжаралар билан урал- 
миш кароргохни ураб олади.
Ок отлик кароргох эшигидан от куяди.
Оккалтак-коракалтак эл-да узларини эшик у рад и.
26


Эшикоралар донг котиб колади. Отишларини-да бил- 
майди, отмасларини-да билмайди.
Эшикдан бошлаб кон тукилади.
Эл иккита эшикорани-да пичоклаб улдиради.
Эл ичкарида оёк узатиб ётмиш Окподшоларни жойи- 
да босади.
Эл Окподшони 

Download 0,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish