Tushunchalarni chegaralash va umumlashtirish. Tushunchani chegaralash — jins (hajmi keng) tushunchadan tur (hajmi tor) tushunchaga fikran o‘tishdan iborat

66.savol:Tushunchalarni chegaralash va umumlashtirish tushunchalari

Tushunchalarni chegaralash va umumlashtirish. Tushunchani

chegaralash — jins (hajmi keng) tushunchadan tur (hajmi tor) tushunchaga

fikran o‘tishdan iborat. Tushuncha chegaralanganda

jins tushunchaning mazmuniga tur tushunchani hosil qiluvchi

belgilar qo‘shiladi. Masalan:

Inson —> ayol —> o‘zbek ayoli —> o‘zbek shoirasi —> shoira

Uvaysiy. Chegaralash amali yakka tushunchada to‘xtaydi.

Tushunchani umumlashtirish tur (hajmi tor) tushunchadan jins

(hajmi keng) tushunchaga fikran o‘tishdan iborat. Bunda berilgan

tushuncha tur tushuncha deb qabul qilinib, uning mazmunidan

tur hosil qiluvchi belgilar chiqarib tashlanadi. Natijada, mazmun

jihatidan unga nisbatan torroq, lekin hajmiga ko‘ra kengroq

bolgan jins tushuncha hosil boladi. Masalan: Olma daraxti —►

mevali daraxt —► daraxt —> o‘simlik.

Umumlashtirish amali eng umumiy tushuncha — kategoriyalarda

to'xtaydi.

Tushunchani chegaralash va umumlashtirish amallari ilmiy

bilishda va kundalik turmushda keng qo‘llaniladi.