Transformatorlar



Download 102 Kb.
Sana11.01.2022
Hajmi102 Kb.
#350541
Bog'liq
transformatorlar haqida tushuncha


Transformatorlar haqida tuishuncha. Ideal va real transformatorlar, ularning foydali ish koifsenti va vector diagrammasi

Reja:


1. Bir fazali transformatorning ishlash printsipi va tuzilishi

2. Transformatorlarda energiya isroflari va ularning foydali ish koeffiiyenti

Bir fazali transformatorning ishlash printsipi va tuzilishi.

Iste’molchilarni elektr bilan ta’minlash sistemasida ishlatiladigan transformatorlar kuch transformatorlari deb ataladi. Transformatorlar, shuningdek, elektr ulchash, elektrotermik kurilmalarida, radiotexnikada, elektronikada, avtomatik boshkarish kurilmalarida va texnikaning boshka soxalarida ishlatiladi.

Elektr energiyasini elektr stantsiyalardan iste’molchilarga uzatish protsessida biror kuchlanishli elektr tokining kuchlanishini xuddi o‘sha chastotali boshka kuchlanishga bir necha bor o‘zga rtiriladi. Bu o‘zga rtirishlar kuchaytiruvchi va pasaytiruvchi transformatorlar vositasida amalga oshiriladi. Transformatorning uzagi ma’lum shakldagi berk rama kurinishida yigilgan aloxida elektrotexnikaviy pulat listlardan iborat. Bu uzakka ikkita chulg‘am deb ataladi, uning uramlari soni w1 bulsin. Iste’molchini ta’minlaydigan chulg‘am ikkilamchi chulg‘am deb ataladi, uning uramlari soni w2 bulsin.

Bu chulg‘amlarga tegishli kattaliklar ham birlamchi va ikkilamchi deb yuritiladi va 1 hamda 2 indeksi bilan yoziladi.

Agar birlamchi chulg‘amga U1 kuchlanish berilsa, u holda chulg‘amda o‘zgaruvchan I1 toki va demak o‘zgaruvchan magnit oqimi hosil bo‘ladi. Bu magnit oqimi birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlar bilan ilashishish natijasida elektromagnit induktsiya qonuniga binoan birlamchi e1 ikkilamchi e2 lar hosil bo‘ladi.

Xosil bulgan E.YU.K. larning kattaligi chulg‘amlarning uramlari soniga proportsional bo‘ladi:

е1 = - w1 dФ / dt e2 = - w2 dФ / dt

Transformatorning birlamchi chulg‘amdan tok utganda uning uzagida shu tokka proportsional bulgan magnit oqimi hosil bo‘ladi. Bu okim ham sinusoidal konun buyicha o‘zgaradi.

Ф = Фм sint

Transformator chulg‘amlarida hosil bulgan elektr yurituvchi kuchni topish uchun uni differentsiallaymiz.

е1= - w1 dФ / dt = -w1 d(Фм sint) / dt = - w1 Фм cost

bunda


cost = - sin(t- /2)

bulgani uchun

e1 =w1Фм sin(t- /2) bo‘ladi.

Shuningdek, ikkilamchi chulg‘amdagi e.yu.k.

e2 =w2Фм sin(t- /2) bo‘ladi.

bu ifodalar trasformator chulg‘amlarida hosil bulgan elektr yurituvchi kuchlar ham sinusoidal konun buyicha o‘zga rishini hamda ularning fazasi magnit oqimining fazasiga nisbatan (. burchakka orkada kolishini ko‘rsatadi. Birinchi chulg‘amdagi e.yu.k. ning qiymatini aniklaymiz. Agar sin(t- /2) =1 bulsa e1 = Emax bo‘ladi.

Shuning uchun

E1m = w1Фм

E1m ni 2 ga bulib birlamchi chulg‘amda hosil bulgan e yu k ning effektiv qiymatini aniklaymiz.

E1 = 4,44 w1 f1Фм

Xuddi shuningdek, ikkilamchi chulg‘amdagi E.YU.K. ning qiymati;

E2 = 4,44 w2 f2Фм

Demak, transformatorning birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlarida hosil bulgan E.YU.K. larning qiymati chulg‘amlarning uramlari soniga proportsional ekan.

Magnit oqimi esa

Фm = E / 4,44wf

Endi magnit induktsiyasining maksimal qiymatini topamiz:

Bm = Фм / S

Bu yerda F-magnit oqimi, Vb,

S-magnit o‘tkazgich kundalang kesimining yuzi ,…m2

Transformatorning birlamchi e.yu.k. ning ikkilamchi chulg‘ami E.YU.K. iga nisbati transformatorning transformatsiyalash koeffitsiyenti deb ataladi. Transformatsiyalash koeffitsiyenti deb ataladi. Transformatsiyalash koeffitsiyenti k harfi bilan belgilanadi:

k = E1 / E2 = w1 /w2

Transformatsiyalash koeffitsiyenti transformatorning kuchlanish qiymatini necha marta kuchaytirib yoki pasaytirib berishini bildiradi.



w1 > w2 pasaytiruvchi transformator bu holda k >1

w1 < w2 kuchaytiruvchi transformator bu holda k <1
Download 102 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish