Тетrа транкинг радиоалоқа тизими

ТЕТRА транкинг радиоалоқа тизими
Ушбу стандартга хос қуйидаги афзалликларга эга.
-ТЕТRА стандартининг очиқлиги кўп сонли қурилма ишлаб чиқарувчиларни жалб қилади, нархлар бир хиллигини таминлайди;
-ТЕТRА стандарти ЕТSI телекоммуникация институтининг ягона рақамли транкинг стандарти ҳисобланади. Маьлумотларни юқори даражада зичлаштириш билан сўзлашув оқимини компрессиялаш ва чегараланган ҳудудда жадвал билан муносиб (оптимал) алоқа тармоғини қуришни таъминловчи битта частотали каналда тўрта мантиқий боғланиш ташкил этиш имконини берувчи юқори спектрал самарага эгалиги;

• 
  -ТЕТRА стандарти телеметрия, мобил объектлар мониторинги, видео тасвирларни узатиш, электрон почта, файлларни узатиш, WAP ва бошқалар каби иловалар билан интернет (IP over ТЕТRА) тармоғини ташкил қилишга йўл қўйувчи қисқа хабарлар (SDA) тартиби (режимида) маьлумотларни узатиш каналларини коммутациялар ва пакетларни коммутациялашнинг кенг имкониятларини беради;
  
• 
  ТЕТRА стандарти жамият хавфсизлиги хизмати ва ҳуқуқини мухофаза қилиш органлари талабларини ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқарилган, шунинг учун ахборотларни шифрлаш, абонентларни аутентификациялаш, рухсат этилмаган киришлардан ҳимоя қилиш каби алоқа ҳавфсизлигини таъминлаш жиҳатларига алоҳида эътибор қаратилган.
  

• 
  ТЕТRА стандарти қисқа вақт (0,5 секунддан кам) ичида корреспондентлар ўртасида алоқа каналини ўрнатиш билан юқори тезкорликни таъминлайди.
  
• 
  ТЕТRА стандарти абонентлар ўртасида, айниқса жамоа хавфсизлиги хизматлари учун жуда мухим бўлган станциялардан фойдаланмасдан бевосита алоқа (DMO) деб аталувчи режимни таъминлайди.
  
• 
  ТЕТRА стандарти лойиҳалари кам сонли станция ва радиоканаллари тизимида йирик ва федерал даражасида тизимга осон қиёсланади. 2000 йилда қабул қилинган “ТЕТRА Фаза 2” ривожланиш режаси ТЕТRА стандарти ва бошқа расмий стандартлар GSM, GPRS ва UMTS тўлиқ истиқболли ҳамкорликни таъминлаш имконини беради
  

• 
  ТЕТRА стандарти икки турга бўлинади.
  
• 
  - ТЕТRА Voice+ Data (TETRA V+D)
  
• 
  - TETRA Packet Data Optimized (TETRA PDO)
  

TETRA V+D нутқ ва маълумотларни узатиш тизимини интеграллаш стандарти ҳисобланади. ТЕТRА PDO фақат маълумотларни узатишга йўналтирилган стандарт. ТЕТRА стандарти 25 kHz қадамли частоталарнинг стандарти 150 MHz дан 900 MHz гача бўлган диапазонда жойлашган частоталар учун ишлаб чиқарилган. Частоталарни узатиш ва қабул қилиш 10 MHz га тенг.

ТЕТRА PDO стандартида маьлумотларни ўтказиш тезлиги 28,8 кbit/s ни ташкил қилади ва “нуқта-нуқта”, “нуқта-кўп нуқта” схема бўйича амалга оширилади, ушбу стандарт, шунингдек фойдаланувчилар иловаси учун Х.25 протоколининг ишлашини таъминлайди. Спецификацияларда кўзда тутилган ISDN ва PDN учун шлюз маълумотларини узатишда ташқи тизимлар билан бирга ишлаш имкониятини таъминлайди.

• 
  Алоқа тармоқлари TETRAPOL стандарти асосида 70 дан 520 MHz гача частоталар диапозонида ишлаш имкониятига эга, у эса ўз навбатида 150 MHz (VHF) пастроқ ва 150 MHz (UHF) юқорироқ қўшимча диапозонларга бўлинади. Бу қўшимча диапазонлар учун интерфейсларнинг катта қисми умумийдир. Фарқи фақат ҳолақитга бардошли кодлаштиришнинг турли усулларидан фойдаланиш ва кодлаштириш навбатма - навбатлигидир.
  
• 
  Стандартда қабул қилиш узатиш каналларини дуплексли тарқатиш 10MHz, ёнма-ён жойлашган каналлар ўртасида частотали тарқатиш эса 12.5 ёки 10 kHz ни ташкил қилади. Кейинчалик тарқатиш 6.25 kHz га тенг бўлиши мумкин. 12.5 kHz тарқатишда тармоқда 400 та, 10 kHz тарқатишда эса 500 тагача радиоканаллар ташкил қилинади. Бунда ҳар бир зонада 24 та каналгача қўлланиш мумкин.
  

• 
  TETRAPOL стандарти тизимларида GMSK модуляцияси қўлланилади, сўзлашувни ўзгартириш учун эса сўз ўзгартирувчи алгоримли кодек RPCELP (Regular Pulse CELP синтез орқали таҳлил) қўлланилади, ўзгартирилиш тезлиги 6000 bit/s дан иборат.
  

• 
  АPCО 25 стандартининг асосий тамойиллари қуйидагилардан иборат:
  

• 
  рақамли радиоалоқаларга силлиқ ўтишни таъминлаш
  
• 
  аппарат ишлаб чиқарувчилари ўртасида рақобатни рағбатлантириш учун очиқ тизим архитектурасини яратиш;
  
• 
  давлат хавфсизлиги хизматларининг турли бўлимлари ўртасида биргаликдаги тадбирлар давомида ўзаро ҳамкорлик қилиш имкониятини таъминлаш.
  
• 
  АPCО 25 стандарти харакатдаги радиоалоқа тизимлари томонидан ишлатиладиган 138-174, 406-512 ёки 746-869 МГц частота диапазонларида фаолият олиб бориш имконини беради. Алоқа каналларига киришнинг асосий усули частотали кириш ҳисобланади.
  
• 
  I-фазада частотанинг стандарт қадами 12.5 кГц, II-фазада-6.25 кГц. Шу билан бирга 12.5 кГц бандида QPSK усули ёрдамида секундига 4800 белги,
  
• 
  6.25 кГц бандида эса CQPSK модуляцияси ишлатилади
  
• 
  Бу модуляция усуллари турли босқичларда бир хил қабул қилгичдан фойдаланиш имконини беради.Бундай ҳолда, демодулятор ҳар қандай усул ёрдамида сигнални қайта ишлашни амалга ошириши мумкин
  

-TETRA standarti telemetriya, mobil ob'ektlar monitoringi, video tasvirlarni uzatish, elektron pochta, fayllarni uzatish, WAP va boshqalar kabi ilovalar bilan internet (IP over TETRA) tarmog'ini tashkil qilishga yo'l qo'yuvchi qisqa xabarlar (SDA) tartibi (rejimida) maьlumotlarni uzatish kanallarini kommutatsiyalar va paketlarni kommutatsiyalashning keng imkoniyatlarini beradi;

TETRA standarti jamiyat xavfsizligi xizmati va huquqini muxofaza qilish organlari talablarini hisobga olgan holda ishlab chiqarilgan, shuning uchun axborotlarni shifrlash, abonentlarni autentifikatsiyalash, ruxsat etilmagan kirishlardan himoya qilish kabi aloqa havfsizligini ta'minlash jihatlariga alohida e'tibor qaratilgan.
TETRA standarti qisqa vaqt (0,5 sekunddan kam) ichida korrespondentlar o'rtasida aloqa kanalini o'rnatish bilan yuqori tezkorlikni ta'minlaydi.
TETRA standarti abonentlar o'rtasida, ayniqsa jamoa xavfsizligi xizmatlari uchun juda muxim bo'lgan stantsiyalardan foydalanmasdan bevosita aloqa (DMO) deb ataluvchi rejimni ta'minlaydi.
TETRA standarti loyihalari kam sonli stantsiya va radiokanallari tizimida yirik va federal darajasida tizimga oson qiyoslanadi. 2000 yilda qabul qilingan “TETRA Faza 2” rivojlanish rejasi TETRA standarti va boshqa rasmiy standartlar GSM, GPRS va UMTS to'liq istiqbolli hamkorlikni ta'minlash imkonini beradi

TETRA standarti ikki turga bo'linadi.

- TETRA Voice+ Data (TETRA V+D)
- TETRA Packet Data Optimized (TETRA PDO)

TETRA V+D nutq va ma'lumotlarni uzatish tizimini integrallash standarti hisoblanadi. TETRA PDO faqat ma'lumotlarni uzatishga yo'naltirilgan standart. TETRA standarti 25 kHz qadamli chastotalarning standarti 150 MHz dan 900 MHz gacha bo'lgan diapazonda joylashgan chastotalar uchun ishlab chiqarilgan. Chastotalarni uzatish va qabul qilish 10 MHz ga teng.

TETRA PDO standartida maьlumotlarni o'tkazish tezligi 28,8 kbit/s ni tashkil qiladi va “nuqta-nuqta”, “nuqta-ko'p nuqta” sxema bo'yicha amalga oshiriladi, ushbu standart, shuningdek foydalanuvchilar ilovasi uchun X.25 protokolining ishlashini ta'minlaydi. Spetsifikatsiyalarda ko'zda tutilgan ISDN va PDN uchun shlyuz ma'lumotlarini uzatishda tashqi tizimlar bilan birga ishlash imkoniyatini ta'minlaydi.

Aloqa tarmoqlari TETRAPOL standarti asosida 70 dan 520 MHz gacha chastotalar diapozonida ishlash imkoniyatiga ega, u esa o'z navbatida 150 MHz (VHF) pastroq va 150 MHz (UHF) yuqoriroq qo'shimcha diapozonlarga bo'linadi. Bu qo'shimcha diapazonlar uchun interfeyslarning katta qismi umumiydir. Farqi faqat holaqitga bardoshli kodlashtirishning turli usullaridan foydalanish va kodlashtirish navbatma - navbatligidir.
Standartda qabul qilish uzatish kanallarini dupleksli tarqatish 10MHz, yonma-yon joylashgan kanallar o'rtasida chastotali tarqatish esa 12.5 yoki 10 kHz ni tashkil qiladi. Keyinchalik tarqatish 6.25 kHz ga teng bo'lishi mumkin. 12.5 kHz tarqatishda tarmoqda 400 ta, 10 kHz tarqatishda esa 500 tagacha radiokanallar tashkil qilinadi. Bunda har bir zonada 24 ta kanalgacha qo'llanish mumkin.

TETRAPOL standarti tizimlarida GMSK modulyatsiyasi qo'llaniladi, so'zlashuvni o'zgartirish uchun esa so'z o'zgartiruvchi algorimli kodek RPCELP (Regular Pulse CELP sintez orqali tahlil) qo'llaniladi, o'zgartirilish tezligi 6000 bit/s dan iborat.

APCO 25 standartining asosiy tamoyillari quyidagilardan iborat:

raqamli radioaloqalarga silliq o'tishni ta'minlash

apparat ishlab chiqaruvchilari o'rtasida raqobatni rag'batlantirish uchun ochiq tizim arxitekturasini yaratish;
davlat xavfsizligi xizmatlarining turli bo'limlari o'rtasida birgalikdagi tadbirlar davomida o'zaro hamkorlik qilish imkoniyatini ta'minlash.
APCO 25 standarti xarakatdagi radioaloqa tizimlari tomonidan ishlatiladigan 138-174, 406-512 yoki 746-869 MGts chastota diapazonlarida faoliyat olib borish imkonini beradi. Aloqa kanallariga kirishning asosiy usuli chastotali kirish hisoblanadi.
I-fazada chastotaning standart qadami 12.5 kGts, II-fazada-6.25 kGts. Shu bilan birga 12.5 kGts bandida QPSK usuli yordamida sekundiga 4800 belgi,
6.25 kGts bandida esa CQPSK modulyatsiyasi ishlatiladi
Bu modulyatsiya usullari turli bosqichlarda bir xil qabul qilgichdan foydalanish imkonini beradi.Bunday holda, demodulyator har qanday usul yordamida signalni qayta ishlashni amalga oshirishi mumkin