Test topshiriqlari

10-SINF

TEST TOPSHIRIQLARI (DARSLIKLAR VA VARIANTLAR ASOSIDA TAYYORLANGAN)

| BOB. BIOLOGIK TIZIMLAR HAQIDA TUSHUNCHA
1. 10-sinf biologiya nechanchi yilda (a), Vazirlar Mahkamasining --- (b) qarori ga muvofiq tayyorlandi?

a-2017-y 6-aprel, b-187 sonli

b) a-2016-y 6-fevral, b-187 sonli

c) a-2018-y 6-iyun, b-180 sonli

d) a-2016-y 7-may, b-187 sonli

2. biologiya atamasini fanga olib kirgan olimlarni aniqlab toping?

a) J. B. Lamark, R. Broun

b) K. Linney, D. Oro

c) G. R. Trevinarus, A. Shlayden

d) G. R. Trevinarus, J. B. Lamark,

3. Biologiya fanining rivojlanishiga bog’liq bo’lgan muammolarni aniqlang?

1. Insonlar salomatligini saqlash,2. Insonlar sonini kamaytirish, 3. turli kasalliklarni davolash va ularning
oldini olish, 4. inson umrini uzaytirish, 5.tabiatdagi noyob o‘simliklar va hayvon turlarini muhofaza qilish, 6. hosildor o ‘simlik navlari, mahsuldor hayvon zotlari,
7. yangi xususiyatli mikroorganizm shtammlarini yaratish, 8. insoniyatni sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash

a) 1, 2, 3,4, 5 b) 4,5, 7, 8

c) 1,3,4,5,6,7,8 d) 2,3,4,5,6,7,8

4. Tekshirish obyektiga ko‘ra biologiya fani bir qancha sohalarga bo‘linadi. Biologiya sohalarini o’rganilish obyektlaribilan juftlang?

1. Botanika - 2.zoologiya - 3.mikrobiologiya- 4. Mikologiya- 5. gidrobiologiya – 6 .paleontologiya - 7.ekologiya-

a- o‘simliklar, b- hayvonlar, c- mikroorganizmlar

d- organizm va muhit orasidagi munosabat to‘g‘risidagi , f- qazilma holdagi organizmlar,

g- zamburug‘lar, h- suv muhitidagi organizmlar,

A) 1-b; 2-a; 3-d; 4- c; 5-d; 6-g; 7- h

B) 1-b; 2-a; 3-f 4- c; 5-d; 6-j; 7- g

C) 1-a; 2-b; 3-c; 4-g ; 5-h; 6-f; 7- d

D) 1-a; 2-b; 3-d; 4- c; 5-d; 6-g; 7- h

5. Biologiya tirik organizmlarning ayrim jihatlarini tekshirish bo‘yicha ham turli fanlarga ajraladi. 1. Anatomiya - 2. Fiziologiya-
3. embriologiya - 4. Sistematika-

5. etologiya –

a- hayvonot olamining xulq-atvorini tadqiq etadi.

b- organizmlar organlari tuzilishini,

c- funksiyasini,

d- organizmlarning sistematik guruhlarini, o‘zaro qarindoshlik munosabatlarini,

h- murtak rivojlanishini

A) 1-b; 2-c; 3-h; 4- d; 5-a;

B) 1-a; 2-c; 3-h; 4- d; 5-b;

C) 1-b; 2-h; 3-d; 4- d; 5-a;

D) 1-b; 2-c; 3-h; 4- d; 5-a;

6. Biologik sistemalarda ro‘y beradigan fizik jarayonlarni _______________fani o‘rganadi.

A) biogeografiya B) Biokimyo

C) Fizika D) biofizika

7. Organizmlarning kimyoviy tarkibi, ulardagi kimyoviy jarayonlarni ____________fani o‘rganadi.

A) biogeografiya B) Biokimyo

C) Fizika D) biofizika

8. Tirik organizmlarning yer yuzida tarqalish qonuniyatlarini __________fani o‘rganadi.

A) biogeografiya B) Biokimyo

C) Fizika D) biofizika

9. XVIII asrda bu metod yordamida biolog olimlar hayvonlar va o‘simliklarni ta’riflash, tasvirlash va
to‘plangan materiallarni tartibga solish bilan shug‘ullangan. Bu qaysi metod?

A) kuzatish B) taqqoslash

C) eksperimental D) tarixiy

10. Hozirgi vaqtda eng xavfli hodisalardan biri ________________yomonlashayotganligi hisoblanadi.

A) insonlar sonining ortishi

B) ekologik muhitning

C) iqtisodiyotning kambagallashuvi

D) oziq – ovqatmuammosi

11. Biologik jarayonlarni, evolutsiyaning turli yo‘nalishlarini, ekosistemalar hamda biosferaning rivojlanishi voqea-hodisalarni oldindan bilish imkoni yaratuvchi metod bu-

A) kuzatish B) taqqoslash

C) eksperimental D) madellashtirish

12. G. Mendelning irsiylanish qonuniyatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan ishlari biologiya fanining qaysi metodiga misolbo’la oladi?

A) kuzatish B) taqqoslash

C) eksperimental D) madellashtirish

13. __________ metod turli era va davrlarda organizmlarning paydo bo‘lishi va organik

olam evolutsiyasini o‘rganishda qo‘llaniladi.

A) kuzatish B) taqqoslash

C) eksperimental D) tarixiy

14. Taqqoslash metodi yordamida - __________

qonuni kashf etilgan?

1. hujayra nazariyasi, 2. biogenetik qonun, 3. irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik qatorlar,

4- Mendelning 1-qonuni, 5- xromosomanazaryasi.

a) 1, 2, 3,4, 5 b) 4,5, 6

c) 1, 2, 3 d) 2,3,4,5,

15. hayotga berilgan to’g’ri ta’rifni aniqlang?

A) biosferani hosil qiladi va o‘zgartiradi

B) tirik organizmlarda hayotiy jarayonlarning sodir bo‘lishi,

C) bu tirik organizmlarning irsiy axborotni avloddan

avlodga o‘tkazish orqali o‘z-o‘zini barpo etadigan jarayon.

D) barchasi to’g’ri

16. «Yerda mavjud bo‘lgan tirik organizmlar, biopolimerlar: oqsil va

nuklein kislotalardan tuzilgan. Ular o‘z-o‘zini idora etadigan, yarata oladigan
ochiq sistemalardir». Ushbu ta’rif qaysi buyul biolog olimga tegishli?

A) М. V. Volkenshteyn B) Lukretsiy Kar

C) I. M. Sechenov D) A. N. Seversov

17. Barcha tirik organizmlar tarkibiga kiruvchi
kimyoviy elementlarning 90% dan ortig‘i asosan qaysi elementlar tashkil etadi?

A) uglerod, kislorod, vodorod va azot

B) uglerod, kislorod,vodorod, fosfor va azot

C) I. M. Sechenov D) A. N. Seversov

18. Tirik organizmlarning o’z-o’zini idora qilish xususiyati nima bilan bog’liq?

A) metabolizm B) gomeostaz

C) ko’payish D) qo’zg’aluvchanlik

19. Barcha tirik organizmlar, ayniqsa barcha … doimiy harakatda bo’ladi?

A) o’simliklar B) zamburug’lar

C) hayvonlar D) mikroorganizmlar
20. Organizmlarning qaysi xususiyati tiriklikning eng muhim tomoni hisoblanadi?

A) o’sish B) ko’payish

C) rivojlanish D) qo’zg’aluvchanlik
21. Tirik organizmlarning qaysi xususiyati tufayli sayyoramizda hayot davom etmoqda?

A) o’z-o’zini idora etish B) metabolizm

C) ko’payish D) qo’zg’aluvchanlik
22. O’zini-o’zi tiklash (ko’payish) nima bilan bog’liq?

A) gomeostaz B) o’sish

C) rivojlanish D) irsiyat
23. Tirik organizmlarni qaysi xususiyati tufayli oddiy moddalardan murakkab modalar hosil bo’ladi, ular yana oddiy moddalarga parchalanishi mumkin, shuningdek murakkab jarayonlar ro’y beradi?

A) metabolizm B) ko’payish

C) o’sish D) nafas olish

24. Tirik organizmlarni qaysi xususiyatlari hujayralarni tiklanishi, o’sishi va ishlashini taminlaydi?

A) nafas olish va ajratish

B) metabolizm va ko’payish

C) nafas olish va rivojlanish

D) metabolizm va oziqlanish
25. Ozuqa moddalarni o’zlashtirish hisobiga tirik organizmlarning qaysi xususiyati amalga oshadi?

A) nafas olish B) o’sish

C) ko’payish D) harakat
26. Tirik organizmlardagi barcha jarayonlar asosan qanday yo’llar bilan boshqariladi?

A) tashqi muhit bilan

B) biologik aktiv moddalar bilan

C) nerv va endokrin

D) gumoral

27. Bir butunlikni tashkil etuvchi komponentlarning ma’lum izchillikdagi o’zaro bog’lanishlari va tasirlari … deyiladi?

A) hujayra B) molekula

C) tizim D) organ
28. Barcha tirik organizmlar qanday tizim hisoblanadi?

A) ochiq B) yopiq

C) ochiq va yopiq D) t. j. y

29. … organizmlarning tuzilishi, rivojlanishi va funksional birligi?

A) molekula B) hujayra

C) to’qima D) organ
30. Tizimning asosiy tarkibiy qismlari nima?

A) komponent, chegaralar

B) bog’lanishlar va chegaralar

C) komponentlar va bog’lanishlar

D) komponentlar, bog’lanishlar va chegaralar
31. Hayotning qaysi darajasidan boshlab evolyutsiya boshlanadi?

A) organizm B) populyatsiya

C) biogeosenoz D) biosfera
32. Odamnig terisi qaysi to’qimalardan iborat?

A) muskul va epiteliy

B) epiteliy va biriktiruvchi

C) nerv va muskul

D) epiteliy, muskul, biriktiruvchi

33. … mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko’p hujayrali tirik tizim?

A) organ B) to’qima

C) biosfera D) organizm

34. … kelib chiqishi, yashash sharoiti va hayot tarzlari bir xil organizmlar yig’indisi?

A) populyatsiya B) organizm

C) organ D) biogeosenoz

35. Moddalar almashinuvi, irsiy belgilarni o’tkazish va tuzilmalarni avlodlardagi barqarorligi singari jihatlar … kuzatiladi?

A) hujayra B) to’qima

C) molekula D) organ
36.Biogeosenoz o’z ichiga nimalarni oladi?

A) anorganik va organik moddalar

B) avtotrof va geterotrof organizmlar

C) o’simliklar va hayvonlar

D) A va B

37. Hayotning ……… darajasida hujayralarning

ixtisoslashuvi bilan bog‘liq jarayonlar o‘rganiladi.

A) hujayra B) to’qima

C) molekula D) organ

36. Organlar bir necha xil to‘qimalardan tashkil topgan bo‘lib, organning bajaradigan vazifasi hayotning qaysi darajasining faoliyati bilan bog‘liq.

A) hujayra B) to’qima

C) molekula D) organ

37. Qaysi daraja evolutsiyaning boshlang’ich birligi hisoblanadi?

A) populyatsiya B) organizm

C) organ D) biogeosenoz

II BOB. HAYOTNING MOLEKULA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR
38. biologic molekulalarni aniqlang?

A) uglevodlar, oqsillar, nuklein kislotalar, lipidlar

B) uglevodlar, oqsillar, fosfat kislota, lipidlar

C) uglevodlar, oqsillar, nuklein kislotalar, azot

D) korbanat angidrid, oqsillar, nuklein kislotalar, lipidlar

39. Hujayradan ajratib olingan makromolekulalar …………. yo‘qotib, faqat fizikaviy va kimyoviy xususiyatlarga ega bo‘ladi.

A) biologic mohiyatini

B) kimyoviy tuzilishini

C) fizik xususiyatlarini

D) t.j.y

40. oqsillarning monomeri aminokislotalar bo‘lib, ular i-RNKda kodlangan irsiy axborot asosida belgilangan tartibda peptid bog‘lari orqali bog‘lanadivaoqsillarning ………….. strukturasi hosil bo’ladi?

A) birlamchi B) ikkilamchi

C) uchlamchi D) to’rtlamchi

41. irsiy axborotni saqlash, irsiyatni keyingi avlodga o‘tkazish vazifasini bajaradi bu- ………… .

A) uglevodlar,

B) oqsillar,

C) nuklein kislotalar,

D) lipidlar

42. hujayraning biologik membranasi, hujayra organoidlarining tuzilishida ishtirok etadigan makromolekula qaysi?

A) uglevodlar,

B) oqsillar,

C) nuklein kislotalar,

D) lipidlar

43. uglevodlar qanday hosil bo’ladi?

A) Fotosintez jarayonida quyoshning yorug‘lik energiyasi kimyoviy bog‘lar energiyasiga aylanishi natijasida

B) anorganik va organik moddalar

C) oqsillarning monomeri aminokislotalar bo‘lib, ular i-RNKda kodlangan irsiy axborot asosida belgilangan tartibda peptid bog‘lari orqali bog‘lanishi natijasida

D) A va B

44. xlorofill tarkibida (a) , gemoglobin

tarkibida (b) qaysi elementlar mavjud?

A) a- Mg; b-Fe B) a- Zn; b-Fe

D) a- Na; b-O₂ D) a- Co; b-Ca

45. Hayotning molekula darajasida yuksak darajada tartiblangan biokimyoviy jarayonlarni mos ravishda juftlang.

1. oqsillar biosintezi 2. glikoliz,

3. nafas olish 4. fotosintez

a) xloroplastda b) mitoxondriyada,

c) sitoplazmada d) ribosomada

A) 1-b; 2-d; 3-a; 4- d;

B) 1-a; 2-c; 3-h; 4- d;

C) 1-d; 2-c; 3-b; 4- a;

D) 1-b; 2-c; 3-a; 4- d;

46. Oqsillarning birlamchi (1),ikkilamchi (2), uchlamchi (3) strukturasi qanday hosil bo’ladi?

a) oqsillarning monomeri aminokislotalar bo‘lib, ular i-RNKda kodlangan irsiy axborot asosida belgilangan tartibda peptid bog‘lari orqali bog‘lanadi va oqsilning

b) Ribosomadan ajralgan oqsillar keyinchalik vodorod bog‘lari hisobiga

c) Ribosomadan ajralgan oqsillar keyinchalik peptid bog‘lari hisobiga

d) Ribosomadan ajralgan oqsillar keyinchalik vodorod bog‘lari hisobiga undan so’ng oltingugurt bog‘lari orqali

A) 1-b; 2-d; 3-a

B) 1-a; 2-c; 3-d;

C) 1-a; 2-b; 3-d

D) 1-a; 2-c; 3-b;

47. Tirik organizmlardagi miqdoriga ko‘ra hujayra tarkibidagi makroelementlar necha guruh ga ajratiladi?

A) 3 B)5 C) 2 D) 4

48. biologic faol moddalar - ferment, gormon va vitaminlar tarkibiga kiradigan elementlarni aniqlang?

A) S, P, Ca, Na, K, Cl, Mg, Fe

B) Zn, Cu, J, F, Co, Mo, Cr, Mn, B

C) Zn, Cu, J, F ,S, P, Ca, Na

D) J, F, CI, Fe, Co, Mo, Cr

49. 1-С, 2-О, 3-H, 4-N elementlarining biologic ahamiyatlari bilan juftlang.

a) Aminokislotalar, oqsillar, nuklein kislotalar, ATF, xlorofill, vitaminlar tarkibiga kiradi

b) Xlorofill molekulasi tarkibiga kiradi, energiya almashinuvi va DNK sintezini faollashtirishda koferment sifatida ishtirok etadi

c) Suv va organik birikmalar tarkibiga kiradi. Energiyaning bir turdan boshqa turga o'tishida ishtirok etadi

d) Suv va organik birikmalar tarkibiga kiradi. Hujayrada nafas olish jarayonining aerob bosqichida ishtirok etadi

e) Barcha organik birikmalar tarkibiga kiradi

A) 1-b; 2-d; 3-e; 4- a;

B) 1-b; 2-d; 3-c; 4- a;

C) 1-d; 2-c; 3-b; 4- a;

D) 1-b; 2-c; 3-a; 4- d;

50. Hujayra tarkibiga kiruvchi

birikmalarni necha guruhga ajratilgan?

A) 3 B)5 C) 2 D) 4

51. 1:Zn, 2:Cu, 3:J, 4:F elementlarining biologic ahamiyatlari bilan juftlang.

a) Tish emali tarkibiga kiradi

b) Umurtqasiz hayvonlar qonidagi gemosianin tarkibida kislorod tashish funksiyasini bajaradi. Ayrim fermentlar tarkibiga kiradi

c) Qalqonsimon bez gormonlari tarkibiga kiradi

d) Oshqozon shirasi tarkibiga kiradi

e) DNK-polimeraza va RNK-polimeraza fermentlari, insulin gormoni tarkibiga kiradi

A) 1-b; 2-d; 3-e; 4- a;

B) 1-e; 2-b; 3-c; 4- a;

C) 1-e; 2-c; 3-b; 4- a;

D) 1-b; 2-c; 3-a; 4- d;

52. qaysi kationlar organizmlarning qo‘zg‘aluvchanlik xususiyatlarini ta’minlaydi?

A) Mg2+, Mn2+, Zn2+, Ca2

B) H ,P 04" va H P042

C) K+, Na+, Ca2, Mn2+

D) K+, Na+, Ca2

53. Noto’g’ri bo’lmagan fikrni toping.

A) molekuladagi zaryadlarning bir tomonga tekis taqsimlanishi qutblanish deyiladi.

B) suv molekulasining bir chekkasi kuchsiz manfiy va ikkinchi chekkasi musbat zaryadga ega

C) ayrim kimyoviy moddalar hujayraning tashqi membranasi orqali faqat erigan holda o’tishi mumkin

D) hujayra ichidagi harorat deyarli o’zgarmaydi

54. Suvda yaxshi eriydigan
moddalarni 1)……….. moddalar deyiladi. Suvda
yomon eriydigan va umuman erimaydigan moddalarni 2) ………… moddalar deyiladi.

A) 1) gidrofob 2) gidrofil

B) 1) gidrofil 2) qutblanish

C) 1) dipol 2) qutblanish

D) 1) gidrofil 2) gidrofob

55. gidrofob moddalarni aniqlang?

1. osh tuzi, 2. monosaxaridlar, 3. disaxaridlar, 4. oddiy spirtlar, 5. aminokislotalar, 6. polisaxaridlar, 7.ATF, 8.lipidlar, 9.ba’zi oqsillar, 10.nuklein kislotalar

A) 1,2,3,4,5 B) 6,7,8,9,10

C) 4,5,6,10,8 D) 1,2,3,7,6

56. gidrofil moddalarni aniqlang?

1. osh tuzi, 2. monosaxaridlar, 3. disaxaridlar, 4. oddiy spirtlar, 5. aminokislotalar, 6. polisaxaridlar, 7.ATF, 8.lipidlar, 9.ba’zi oqsillar, 10.nuklein kislotalar

A) 1,2,3,4,5 B) 6,7,8,9,10

C) 4,5,6,10,8 D) 1,2,3,7,6

57. Uglevodlar …..ni hosil bo’lishda ishtrok etadi?

A.oqsil B. nuklein kislota

C.lipid D.barchasi
58.Uglevodlarning ko’pchiligi …da zahira modda sifatida to’planadi.

A.zamburug’lar B.HayvonlarC.o’simliklar D.bakteriyalar

59.hayvonlarda uglevodning miqdori necha %ni tashkil etadi?

A.2-3 B.1-2 C.5 D.B,C

60. 1gr uglevod parchlanganda necha kj energiya hosil qiladi?

A.4,1 B.17,6 C.38,9 D.17,9

61.O’simliklarda zahira holda to’planadigan uglevodni aniqlang?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.laktoza

62.Maltoza …..

A.uzum shakari B.don shakari

C.sut shakari D.meva shakari
63.Uglevodlarning monomerlarni aniqlang?

A.aminokislota B.polisaxarid

C.monosaxarid D.nukleotid
64.Uglevodlar qanday guruhlarga bo’linadi?

A.monosaxarid va disaxarid

B.disaxarid va polisaxarid

C.monosaxarid va polisaxarid

D.eruvchan va erimaydigan

65.Laktoza-…..

A.uzum shakari B.don shakari

C.sut shakari D.meva shakari

66.Hujayralarda zaxira holda to’planuvchi uglevodni aniqlang?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.sellyuloza

67.Monosaxaridlar…..?

A.oddiy uglevodlar B.monomerlar

C.shakarlar D.barchasi
68.Paxta tolasining necha %ni uglevod tashkil etadi?

A.99 B.95 C.98 D.96

69.Disaxaridlar …..?

A.oddiy uglevodlar B.murakkab uglevodlar

C.monomerlar C.ikki monosaxaridan tuzilgan uglevod
70.Nuklein kislotalar tarkibida uglevodlarni qaysi turi uchraydi?

A.polisaxarid B.monosaxarid

C.disaxarid D.glyukoza
71.Glyukoza……?

A.uzum shakari B.don shakari

C.sut shakari D.meva shakari
72.Saxaroza uglevodlarni qaysi guruhiga mansub?

A.polisaxarid B.monosaxarid

C.disaxarid D.glyukoza
73.Tirik organizmlarda polisaxaridlar qanday funksiyani bajaradi?

A.transport,himoya B.qurilish,energetic

C.energetik,himoya D.issiqlikni saqlash
74.Quyidagilardan qaysi biri monomer hisoblanadi?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.fruktoza

75.Glyukozaning qondagi moqdorini(%) aniqlang?

A.1-12% B.2-10% C.0,1-0,12% D.0,2-0,10%

76.Quyidagilardan qaysi biri polisaxarid hisoblanadi?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.barchasi

77.Paxta tolasiqaysi uglevoddan tuzilgan?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.sellyuloza

78.Sut shakari uglevodlarning qaysi guruhiga mansub?

A.polisaxarid B.monosaxarid

C.disaxarid D.glyukoza
79.Nuklein kislotalarda uchraydigan uglevodlarni aniqlang?

A.maltoza va fruktoza

B.riboza va dezoksiriboza

C.glyukoza va laktoza

D.sellyuloza va riboza
80.Kanop o’simligini …..ni sellyuloza tashkil etadi.

A.ildizmevasi B.po’stlog’i

C.yog’ochlik D.tolasi
81.Xitin uglevodlarning qaysi turiga mansub?

A.polisaxarid B.monosaxarid

C.disaxarid D.glyukoza
82.Quyidagi organizmlardan qaysi birida xitin uchraydi?

A.zamburug’ B.o’simlik

C.hasharot D.A,C
83.O’simlik hujayrasining qobig’i hosil qilishda ishtirok etuvchi uglevodni aniqlang?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.sellyuloza

84.Quyidagilardan disaxaridlarni aniqlang?

1.glyukoza 2.saxaroza 3.kraxmal 4.fruktoza

5.glikogen 6.maltoza 7.riboza 8.laktoza 9.sellyuloza

A.1,3,5,7 B.2,4,6,8 C.3,5,8,9 D.2,6,8

85.Eng muhim monosaxaridlarni aniqlang?

A.glyukoza,fruktoza

B.riboza va dezoksiriboza

C.maltoza va laktoza

D.saxaroza,fruktoza
86.Ildizmevali,tugunakli o’simliklarda zaxira sifatida to’planadigan uglevodni aniqlang?

A.glikogen B.xitin C.kraxmal D.sellyuloza

87.Uglevodlarning umumiy fo’rmulasini toping?

A.C_m(HO)_n B.C_m(OH)_n

C.C_n(H₂O)_m D.C_n(O)_2m

88….. hujayralarida uglevod ko’p miqdorda uchraydi.

A.zamburug’lar B.hayvonlar

C.o’simliklar D.bakteriyalar

89.Saxaroza-……?

A.uzum shakari B.don shakari

C.qand lavlagi shakari D.meva shakari

90.Uglevod atamasi qanday kelib chiqqan?

A.kislorodning nisbati suv molekulasiga o’xashligi tufayli

B.asosan uglevod va suvdan tuzilganligi uchun

C.hodorodning nisbati suv molekulasiga o’xshashligi tufayli

D.vodorod va kislorodning o’zaro nisbati suv molekulasiga o’xshashligi tufayli

91.Qurilish vazifasini bajaruvchi polisaxaridni aniqlang?

A.xitin va glikogen B.kraxmal va xitin

C.sellyuloza va xitin D.sellyuloza va kraxmal
92. Quyidagilardan monosaxaridlarni aniqlang?

1.glyukoza 2.saxaroza 3.kraxmal 4.fruktoza

5.glikogen 6.maltoza 7.riboza 8.laktoza 9.sellyuloza

A.1,3,5,7 B.2,4,6,8 C.3,5,8,9 D.1,4,7

93Lipidlar ichida eng keng tarqalganni aniqlang?

A.fosfolipid B.lipoprotein

C.oddiy lipidlar D.glikolipid
94.Lipidlarning tarifi keltirilgan javobni aniqlang?

A.kichik molekulali oddiy organic birikmalar

B.suvda erimaydigan organik birikmalar

C.informatsiya saqlovchi organic birikmalar

D.barchasi
95.Hayvonlarning neytral yog’lari ….deyiladi.

A.mumlar B.yog’lar

C.moylar D.fosfolipid
96.Yog’larning kolariyasi (energiya miqdori)karbon suvlarga nisbatan necha marta yuqori bo’ladi?

A.1-1,5 B.1,5-2 C.2-2,5 D.2,5-3

97.1gr yog’ning to’liq parchalanishidan qancha kj energiya hosil bo’ladi?

A.4,1 B.17,6 C.38,9 D.17,9

98.Hujayrada yog’ning miqdorini aniqlang(%)?

A.5-15 B.20-30 C.25-30 D.15-20

99.Yog’ to’qimasining hujayralaridagi yo’gning miqdorini(%) aniqlang?

A.90 B.80 C.98 D.99

100.Lipidlar tuzilishiga ko’ra qanday guruhlarga bo’linadi?

A.yog’lar va moylar

B.suvda eriydigan va erimaydigan

C.eregiya hosil qiluvchi va tuzilma hosil qiluvchi

D.oddiy va murakkab
101.Umurtqali hayvonlarning teri ostida to’planadigan yog’ning funksiyasini aniqlang?

A.issiqlikni saqlash B.suv yuqtirmaslik

C.transport D.qurilish
102.Urug’ida moy to’plovchi moyli o’simliklarni aniqlang?

1.kungaboqar 2.bug’doy 3.zig’ir 4.no’xat

5.soya 6.maxsar 7.g’o’za

A.1,3,5,7 B.2,4,6,7 C.1,4,6,7 D.1,3,5,6,7

103.Asalarilar o’z uylarini qurishda qaysi lipidlardan foydalanishadi?

A.mumlar B.yog’lar C.moylar D.fosfolipid

104.Yog’larning hujayrada asosiy vazifasini aniqlang?

A.transport B.qurilish

C.energiya D.suv yuqturmaslik
104.Tuya o’rkachida to’pangan yog’….hisoblanadi.

A.energiya manbai B.suv manbai

C.A,B D.issiqlik
105.O’simlik va hayvonlar mumlardan ….maqsadida foydalanadi.

A.transport B.qurilish

C.energiya D.suv yuqturmaslik
106.Membrana tarkibida uchruvchi moddani belgilang?

A.mum B.glikolipid

C.moy D.fosfolipid
107.Quyidagilardan qaysi biri odatdagi holatda suyuq bo’ladi?

A.mum B.glikolipid C.yog’ D.fosfolipid

108.Cho’l hayvonlari uchun yog’lar qanday ahamiyatga ega?

A.transport B.suv manbai

C.energiya D.suv yuqturmaslik
109.Lipidlar hujayraning qaysi organoidida ko’p uchraydi?

A.lizasoma B.ribasoma C.mitoxondriya D.membrana

110.Lipidlarning oqsilli birikmasi qanday ataladi?

A. glikolipid B. fosfolipid C. lipoprotein D.yog’lar

111. ……transport va qurulish vazifasini bajaradi.

A. glikolipid B. mumlar C. lipoprotein D.yog’lar

112.Oddiy lipidlarni aniqlang?

1.yog’ 2. glikolipid 3. fosfolipid 4.moy

5. lipoprotein 6.mum

A.1,4,6 B.2,4,5 C.2,3,4 D.2,3,5

113.Yog’lar(yoki moylar) …. ko’p miqdorda to’planadi.

A.tuya o’rkachida

B.umurtqali hayvonlarning terisi ostida

C.o’simlik urug’larida

D.barchasi
114.”Steroidlar” qaysi birikmalarga mansub?

A.oqsil B.uglevod C.lipid D.nuklein kislota

115.Vitaminlar organik birikmalarning qaysi guruhiga mansub?

A.oqsil B.uglevod C.lipid D.nuklein kislota

116.Organik birikmalarning qaysi turi suvda erimaydi?

A.oqsil B.uglevod C.lipid D.nuklein kislota

117.”Steroidlar” qaysi organizmlarda keng tarqalgan?

A.zamburug’ va bakteriya B.o’simlik va hayvonlar

C.zamburug va lishayniklar D.o’simlik va suvo’tlari
118.Jinsiy gormonlar qaysi guruhga mansub?

A.steroidlar B.oqsillar C.uglevodlar D.moylar

119.Quyidagilardan qaysi biri ham oqsil ham lipidlarga mansub?

A. glikolipid B. fosfolipid C. lipoprotein D.yog’lar

120. Murakkab lipidlarni aniqlang?

1.yog’ 2. glikolipid 3. fosfolipid 4.moy

5. lipoprotein 6.mum

A.1,4,6 B.2,4,5 C.2,3,4 D.2,3,5

121.Membrana hosil bo’lishda ishtrok etuvchi lipidlarni aniqlang?

A. glikolipid B. fosfolipid C. lipoprotein D.barchasi

122.O’simlik yog’lari qanday ataladi?

A.mumlar B.yog’lar C.moylar D.fosfolipid

123. triozalar (a), tetrozalar (b), pentozalar (c) va geksozalar (d) ni mos ravishda tanlang.

1. riboza; 2. Dezoksiriboza; 3. Pirouzum kislota; 4. Glukoza; 5. Fruktoza; 6. Sut kislota; 7. Glitseridaldegid; 8. Eritroza; 9. Galaktoza;

A) a-1,3; b- 8; c-2,6; d-4.5

B) a-3,7,6; b- 8; c-1,2; d-4,5,9

C) a-3,6; b- 8; c-2,7; d-4.5

D) a-1,4; b- 7; c-2,6; d-4.5

124. disaxaridlar tarkibidagi monasaxaridlar qanday bog’lar orqali bog’langan?

A) peptid bog’ B) vodorod bog’

C) glikozid bog’ D) disaxarid bog’

125. kraxmal sholi va makkajo‘xori donida (a)….. gacha, bug‘doy donida (b)….. gacha, kartoshka tuganagida (c)….. gacha bo’ladi.

1. 60-70% 2. 80% 3. 20%

A) a-1; b-3; c-2 B) a-2; b-1; c-3

C) a-2; b-3; c-1 D) a-3; b-1; c-2

126. odam va hayvon, zamburug‘ organizmida zaxira oziq modda sifatida uchraydigan polisaxaridni aniqlang?

A) kraxmal B) klechatka

C) selluloza D) glikogen

127. tariflarni o’z egasini toping.

1. Energetik almashinuvning kislorodsiz bosqichi mahsuloti

2. Hujayraning nafas olish jarayoni uchun energiya manbayi
3. Unayotgan urug' uchun energiya manbayi
4. Glukozaning asosiy manbayi
5. Organizmda kechadigan ko'pchilik jarayonlar uchun energiya manbayi

a) glitseridaldegid b) glukoza c) maltoza d)fruktoza g) saxaroza h) kraxmal

A) 1-a; 2-b; 3-c; 4-g; 5-d

B) 1-a; 2-b; 3-c; 4-h; 5-g

C) 1-a; 2-b; 3-h; 4-c; 5-g

D) 1-a; 2-b; 3-d; 4-g; 5-d

128. tariflarni o’z egasini toping.

1. O'simlik hujayralari qobig'iga mustahkamlik beradi

2. Zamburug' hujayrasi qobig'i va bo'g'imoyoqlilar tana qoplamiga mustahkamlik beradi
3. ATF va RNK molekulalari strukturasini tuzishda ishtirok etadi
4. DNK nukleotidlari tarkibiga kiradi
5. Hayvonlarda qon ivishiga to'sqinlik qiladi

a) Xitin b) Dezoksiriboza c) maltoza d) Geparin g) Riboza h) Selluloza

A) 1-h; 2-a; 3-g; 4-b; 5-d

B) 1-a; 2-b; 3-c; 4-h; 5-g

C) 1-a; 2-b; 3-h; 4-c; 5-g

D) 1-a; 2-b; 3-d; 4-g; 5-d

129. Terini, hayvonlarning junini, qushlarning patlarini qoplab turadi, ularni yumshatadi hamda suvdan himoya
qiladi. Bu qaysi modda?

A) mum B) yog’ D) klechatka D) xitin

130. Ortiqcha xolesterin qon tomirlarda to‘planib, tomirlarni toraytiradi, ……… kasalligiga sabab bo‘ladi.

A) gipertoniya B) insult

C) ateroskleroz D) gipotoniya

131. Nuklein kislotalarning monomerlarini aniqlang.

A)aminokislotalar B)nukleotidlar

C)nukleoidlar D)monosaxaridlar

132.Quyidagilardan qaysi biri uchun nuklein kislotalarning ahamiyati yo’q?

A)viruslar

B)hayvonlar

C)o’simliklar

D)barcha tirik organizmlar uchun ahamiyatga ega.
133.Quyidagilardan qaysi biri nuklein kislotalarning funksiyasiga kiradi?

A)irsiy belgilarni saqlash

B)oqsil biosintezi

C)irsiy belgilarni nasldan naslga o’tkazish D)barchasi

134.Nuklein kislotalarning necha xil turi bor.

A)2 B)3 C)4 D)5

135.Nuklein kislotalar qaysi organoidlarda uchrashini toping.

1)yadro 2)lizosoma 3)mitoxondriya 4)hloroplast 5)golji majmui 6)ribosoma

A)1,3,5 B)1,3,4 C)2,4,6 D)2,3,1
136.Nuklein kislotalarning bunday nomlanish sababini aniqlang.

A)yadrodan ajratib olingani uchun

B)tarkibida fosfat kislota borligi uchun

C)kislota harakterga ega ekanlgi uchun D)barchasi

137.Nuklein kislotalarda uchrovchi disaxaridlarni aniqlang.

A)laktoza va maltoza B)glukoza va saxaroza

C)riboza va dezoksiriboza D)disaxaridlar uchramaydi.
138.DNK ning tuzilishini (qo’sh spiralli ekanligi) aniqlagan olim?

A)Uotson va Braun B)Krik va Nikolson

C)Singer va Nikolson D)Uotson va Krik
139.Har bir nukleotidni tarkibiy qismlarini aniqlang.

A)azot asoslari va disaxarid

B)fosfat kislota va polisaxarid

C)azot asoslari, fosfat kislota, monosaxarid D)monosaxarid va azot asoslari

140.Ribozaning molekulasida nechta uglerod atomi bor?

A)4 B)5 C)6 D)7

141.Quyidagi kashfiyotlardan qaysi biri biologiyada yangi davrni boshlab beradi?

A)hujayra nazariyasini yaratilishi

B)RNK tuzilishini kashf etilishi

C)yadroning kashf etilishi

D)DNK tuzilishi kashf etilishi
142.Dezoksiriboza riboza bilan farq qiladi?

A)1 atom kislorodni yetishmasligi

B)2 atom kislorodni ko’pligi

C)2 atom kislorodni yetishmasligi

D)1 atom kislorodni ko’pligi
143.DNK ni azot asoslari berilgan qatorni toping.

A)adenin, guanin, sitozin

B)adenin, guanin, sitozin, uratsil

C)adenin, guanin, sitozin, timin

D)adenin, guanin, uratsil
144.DNK xromosoma tarkibiga kirib, … bilan birikkan holda uchraydi.

A)oqsillar B)uglevodlar C)pigmentlar D)lipidlar

145.Quyidagi azot asoslaridan qaysi biri RNK da bo’lmaydi?

A)uratsil B)sitozin C)guanin D)timin

146.Dezoksiribozaning tarkibidagi uglerod atomlari sonini aniqlang.

A)4 B)5 C)6 D)7

147.DNK hujayra yadrosida, shuningdek .. bo’ladi?

A)lizosoma va sentrolda

B)golji va xloroplastda

C)endoplazmatik to’r va mitoxondriyada D)mitoxondriya va xloroplastda

148.RNK ning azot asoslari berilgan qatorni aniqlang.

A)adenin, guanin, timin

B)adenin, guanine, sitozin, uratsil

C)adenin, sitozin, timin

D)adenin, guanine, sitozin, timin
149.Tirik organizmlarni qanday qilib o’ziga o’xshash nasl qoldirishining sirlari qaysi kashfiyotdan so’ng ochildi?

A)hujayra nazariyasini yaratilishi B)RNK tuzilishini kashf etilishi

C)yadroning kashf etilishi D)DNK tuzilishi kashf etilishi
150.RNK turlarining nomlanishi nimaga bog’liq?

A)tuzilishiga B)qayerda uchrashiga C)bajaradigan vazifasiga D)zanjirlar soniga

151.RNK ning DNK dan eng asosiy farqini aniqlang.

A)azot asoslarini tuzilishi bilan

B)funksiyasi bilan

C)bir zanjirligi bilan

D)molekulyar massasi bilan
152.RNK ning molekulyar massasi .. qarab har-hil bo’ladi.

A)funksiyasiga B)tuzilishiga

C)uning turiga D)tarkibiga
153.”Nukleus” so’zining ma’nosi nima?

A)irsiy axborot B)yadro C)kislota D)t.j.y

154.Ikki tipdagi polinukleotidni va shu tufayli ikki hil nuklein kislotani hosil bo’lish sababini aniqlang.

A)2 ta monosaxarid B)4 xil azot asoslari

C)2 xil fosfat kislota D)barchasi
155.Riboza va Dezoksiriboza bir-biri bilan nima yordamida birlashadi?

A)faqat ribonukleotidlar hosil qilish

B)faqat dezoksiribonukleotidlar hosil qilish

C)ribonukleotidlar va dezoksiribonukleotidlar hosil qilish

D)fosfat bog’lari orqali

156. Qaysi biomolekulalar nuklein kislota tarkibida bo'lmaydi?

A) adenin, guanine C.riboza,dezoksiriboza

B) riboza, dezoksiriboza, azotli asoslar

D.glukoza,aminokislota

159.Oqsil tarkibida qaysi elementning miqdori 16%ni tashkil etadi?

A.azot B.fosfor C.temir D.kislorod
160.Oqsillarni elementar tarkibini aiqlang.

1.H 2.C 3.O 4.N 5.Po 6.Ca 7.S 8.P 9.Mg

A.1,3,5,7 B.1,2,3,4,7,8 C.1,2,4,7,8 D.2,3,7,8,9
161.Oqsil tarkibida bir-biridan farq qiluvchi amonokislotalar sonini aniqlang?

A.22 B.20 C.21 D.32

162.Quyidagilardan qaysi biri oqsil tarkibida doimiy bo’ladi?

A.Azot B.uglerod C.oltingugurt D.kislorod

163. Quyidagilardan qaysi bir faqat aminokislotalardan tashkil topgan?

A nukleoprotein B.xromoprotein

C.lipoprotein D.albumin
164.”Struktura” so’zining ma’nosini aniqlang?

A.tuzilish B.belgi C.tashish D.harakat

165.Fermentlar …. tabiatli bo’ladi.

A.oqsil B.uglevod

C.lipid D.nuklein kislota
166.Katalizator funksiyasini qaysi oqsil bajaradi?

A.insulin B.ferment C.gemoglabin D.antitana

167.Oqsillarni birinchi v eng muhim funlsiyasini aniqlang?

A.katalizator B.harakat C.himoya D.struktura

168.Begona moddalar …. deyiladi?

A.antitanalar B.antigenlar

C.antitoksinlar D.barchasi
169.Himoya qilish funksiyasini bajaruvchi oqsilni aiqlang?

A.insulin B.ferment C.gemoglabin D.antitana

170.Qaysi oqsil qon tarkibida bo’ladi?

A.insulin B.ferment C.gemoglabin D.antitana

171.Qonda glyukozaning miqdorini nazorat qiluvchi oqsilni aniqlang?

A.insulin B.ferment C.gemoglabin D.antitana

172.Antitanalarni ishlab chiquvchi hujayrani aniqlang?

A.trombotsit B.leykotsit

C.eritrosit D.granulosit
173.Quyidagilardan qaysi biri maxsus oqsil hisoblanadi?

A.antigen B.ferment C.gemoglabin D.antitana

174.Antitanalar bog’lanadigan moddalarni aniqlang?

A.ferment B.uglevod C.lipid D.antigenlar

175.Tirik organizlarga xos bo’lgan barcha vazifalarni … molekulari bajaradi?

A.oqsil B.uglevod

C.lipid D.nuklein kislota
176.Oqsillarni turli ta’sirlar natijasida tabiiy holatini yo’qotishi nima deyiladi?

A.renoturatsiya B.denoturatsiya

C.gidroliz D.dipol
177.Shakliga ko’ra oqsillar qanday guruhlarga bo’linadi?

A.tolasimon va yumaloq B.oddiy va murakkab

C.albumin va globulin D.tuxumsimon,spiralsimon
178.Toza distillangan suvda eriydigan oqsillar qanday ataladi?

A.albumin B.globulin C.oddiy D.lipoprotein

179.Gemoglabin shakliga ko’ra oqsillarning qaysi guruhiga mansub?

A.albumin B.tolasimon C.yumaloq D.tolasimon

180.Organizmning qarishi nimaga bog’liq?

A.uglevodlarning denaturatsiyaga uchrashi

B.oqsillarni renaturatsiyaga uchrashi

C.oqsillarni denaturatsiyaga uchrashi

D.oziq moddalarni yetishmasligi
181.Globulinlar-…

A.murakkab oqsillar

B.rangli oqsillar

C.toza disterlangan suvda eruvchi oqsillar

D.osh tuzining kuchsiz eritmasida eruvchi oqsillar
182.Tolasimon oqsillarni aniqlang?

A.euvchan oqsillar,gemoglabin,lipoprotein

B.hayvon juni,odam sochi,muskuli va ipak qurtining ipagidagi oqsillar

C.Albuminlar,globulinlar

D.nukleoprotein,xromoprotein
183.Tuzilishi,tarkibiga ko’ra oqsillar ….ga bo’linadi?

A. Albuminlar va globulinlar B. oddiy va murakkab

C. ipsimon va yumaloq D. nukleoprotein,xromoprotein
184.Oddiy oqsillar bir-biridan nimasi bilan farq qiladi?

A.tarkibi B.suv va boshqa ertmalarda erish xususiyati

C.shakli D.A,C
185.Quyidagilardan murakkab oqsillarni ajrating?

1. Albuminlar 2.lipoprotein 3.globulinlar

4.nukleoprotein 5.xromoprotein

A.1,2,3 B.3,4,5 C.2,4,5 D.1,3

186.Rangli oqsillar qanday ataladi?

A nukleoprotein B.xromoprotein

C.lipoprotein D.albumin

187. Odam va hayvon organizmida boshqa organik moddalardan sintezlanadigan aminokislotalar nima deyiladi?

A) almashinadigan aminokislotalar