Tema: Maǵlıwmatlardı kirgiziw-shıǵarıw arxitekturası. Joba

TEMA: Maǵlıwmatlardı kirgiziw-shıǵarıw arxitekturası.
JOBA:

1. 
   Kompyuter arxitekturası.
   
2. 
   Maǵlıwmat kirgiziw-shıǵarıw sinxron hám asenkron.
   
3. 
   Kompyuterdiń ishki hám sırtqı portları.
   

Kompyuter arxitekturası.
Kompyuter bólimleriniń tiykarǵı jaylasıwı hám olar arasındaǵı baylanıs jeke kompyuter (SHK) arxitekturası dep ataladı. Jeke kompyuter arxitekturasın xarakteristikalawda onıń quramına kiretuǵın komponentler quramı, olardıń wazıypaları hám qásiyetleri anıqlanadı.
Kompyuterdiń orayı sistema blokı bolıp, ol óz gezeginde tómendegilerge bólinedi:
• Oraylıq protsessor;
• Tosınarlı kirisiw yadı :
• Ána plata ;
• Video karta ;
• Ramka ;
• Quwatlantırıw dáregi;
• Qattı disk ;
• Optikalıq aydawshı.
Bul apparatlar endi talqılaw etiledi.
Oraylıq protsessor.
Oraylıq protsessor (CPU, CPU, CPU) - elektron blok yamasa mikrosxema, apparattıń tiykarǵı bólegi. Ol kompyuterdiń barlıq túyinleriniń jumısın hám algoritmlardı xarakteristikalaytuǵın programmanı basqaradi. CPU barlıq qayta islengen maǵlıwmatlardı cifrlı formaǵa ózgertiredi, yaǵnıy. oǵan túsiniklilew. Fizikalıq tárepten, bul barlıq esap -kitaplardı hám maǵlıwmatlardı qayta islewdi ámelge asıratuǵın anakartdagi kishi elektron sxema. Protsessor joqarı tezlikte isleydi hám sekundta o'nlab, hátte júzlegen million ámellerdi atqara aladı. Ol tómendegi tiykarǵı túyinler retinde ańlatılıwı múmkin:
• shifrdı ashıw hám buyrıqlardı orınlaw ushın mólsherlengen basqarıw apparatı ;
• Yadtı adreslew hám esaplaw operatsiyaların orınlaw ushın zárúr bolǵan jumısshı registrlar;
• Arifmetik logika birligi, logikalıq hám arifmetik ámellerdi atqaradı ;
• Protsessorǵa yamasa protsessordan maǵlıwmatlardı kirgiziw • shıǵarıw, kirgiziw - shıǵarıwdı basqarıw ;
Protsessor protsessor tárepinen atqarılıwı kerek bolǵan háreketti belgileytuǵın kórsetpeler menen isleydi. Protsessor tárepinen atqarılatuǵın hár qanday programma júdá kóp túrli kórsetpelerden ibarat.
Keling, buyrıq formatın tez kórip shıǵayıq. Kompyuter degi maǵlıwmatlar 0 hám 1 izbe-izliklardan shólkemlesken ekilik kod kórinisinde saqlanadı. Bul izbe-izlikler 8 ge bólinedi, yaǵnıy. 8 - bıyt, 16 - bıyt, 32 - bıyt hám basqalar. Bul izbe-izlilikde 0 yamasa 1 shaqırıladı bıyt... Uyqas túrde:
8 bıyt = 1 báyit;
16 bıyt = 1 mashina sózi;
32 bıyt = qos sóz.
Kompyuterde informaciya muǵdarı tómendegi muǵdarlarda anıqlanadı :
1024 báyit = 1 kilobayt (KB);
1024 KB = 1 megabayt (MB);
1024 MB = 1 gigabayt (GB);
1024 GB = 1 terabayt (TB).
Protsessor RAM menen isleydi, sebebi ol protsessor islewi ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlardı saqlaydı. Bunnan tısqarı, protsessor óz esap -kitapları nátiyjelerin aqırǵı saqlawdan aldın operativ yadqa jaylastıradı kompyuterdiń uzaq múddetli yadı.