Telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti 416-20 guruh talabasi Ashirbekov Sardorning Veb dasturlashga kirish fanidan

Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi

Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti


Telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti

416-20 guruh talabasi Ashirbekov Sardorning

Veb dasturlashga kirish fanidan

1-mustaqil ish vazifasi


HTML — bu (ing. HyperText Markup Language, uzb. Giper matnli belgilash tili) bo’lib, umumjahon internet tarmog’idagi hujjatlar uchun standartlashtirilgan belgilash tili hisoblanadi.

Barcha veb-sahifalarda HTML-belgilar mavjud bo’lib ular brauzerlar tomonidan izohlanadi. Natijada formatlangan matn kompyuter yoki mobil qurilmaning ekranida aks etadi.

HTML ning 5-versiyasidan oldin HTML SGML dasturi sifatida belgilardi (ISO 8879 ga muvofiq standartlashtirilgan umumlashtiruvchi til). HTML5 dan boshlab spetsifikatsiyalari DOM (ing. Document Object Model, uzb. Hujjat Ob’ekti Modeli) nuqtai nazaridan tuzilgan.

XHTML HTML-ning yanada qattiqroq versiyasi bo’lib, u XML sintaksisiga amal qiladi va gipermatnni belgilash uchun XML til dasturidir.

WEBda HTML sahifalar odatda HTTP yoki HTTPS orqali serverdan oddiy matn shaklida yoki shifrlangan holda brauzerlarga uzatiladi.

HTML gipermatnli belgilash tili ingliz olimi Tim Berners-Li tomonidan 1986–1991 yillarda Shveytsariyaning Jenevadagi CERN labaratoriyasida ishlab chiqilgan.

CSS (ing. Cascading style sheets, uzb. Kaskadlangan stillar jadvali) — bu belgilash tilidan foydalanib yozilgan hujjatlarning ko’rinishini tasvirlash uchun ishlatiladigan rasmiy til hisoblanadi.

U asosan HTML va XHTML belgilash tillari yordamida yozilgan veb-sahifalarning ko’rinishini tasvirlash va loyihalash vositasi sifatida ishlatiladi, ammo har qanday XML hujjatlariga, masalan, SVG yoki XUL-ga ham qo’llanilishi mumkin.

CSS-dan foydalanish:
CSS veb-sahifa yaratuvchilari tomonidan ranglar, shriftlar, alohida bloklarning tartibini va ushbu veb-sahifalarning paydo bo’lishining boshqa jihatlarini belgilash uchun ishlatiladi. CSS-ni ishlab chiqishning asosiy maqsadi veb-sahifaning (HTML yoki boshqa belgilash tillari yordamida ishlab chiqarilgan) mantiqiy tuzilishining tavsifini ushbu veb-sahifa (hozir rasmiy CSS tili yordamida ishlab chiqarilgan) tashqi ko’rinishi tavsifidan ajratish edi. Ushbu ajratish hujjatning mavjudligini oshirishi, ko’proq moslashuvchanligi va taqdimotni boshqarish qobiliyatini ta’minlab, shuningdek tarkibiy tarkibdagi murakkablik va takrorlanuvchanlikni kamaytirishi mumkin.
CSSdan foydalanish usullari:
CSS qoidalari rasmiy CSS tilida yozilgan. Qoidalar veb-hujjatning o’zida ham, tashqi ko’rinishi ular tasvirlab beradigan ham, shuningdek CSS formatiga ega tashqi fayllarda ham joylashtirilishi mumkin. CSS formati bu CSS qoidalari va ular haqidagi sharhlarni o’z ichiga olgan matnli fayl hisoblanadi.

CSS stillarini to’rtta usul bilan veb-hujjatga kiritilishi yoki joylashtirilishi mumkin.