Tayanch so’z va iboralar



Download 326,44 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/16
Sana12.07.2021
Hajmi326,44 Kb.
#117049
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
1-Ma’ruza



 

Tayanch  so’z  va  iboralar:  statistika,  ahvol,  siyosiy  arifmetika,  tasviriy 

statistika,  statistik  kuzatish,  to’plam,  statistik  ko’rsatkich,  qonun,  qonuniyat, 

to’plam,  variatsiya,  statistik  usullar,  bosh  to’plam,  reprezentativ  xato,  analitik 

statistika. 

 

1.1. 

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi 

Statistikaning paydo bo’lishi  uzoq tarixiy  ildizga  ega bo’lib, barcha  tarixiy 

formatsiyalarda namoyon bo’ladi va iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi bilan 

birga taraqqiy etadi va takomillashadi.  

Statistik  hisoblarning  rivojlanishi  to’g’risidagi  ma’lumotlar  qadimgi 

Hindiston, Xitoy, Misr va boshqa davlatlarda yaratilgan tarixiy asarlarda o’z aksini 

topgan.  Davlatlarning  paydo  bo’la  boshlashi  bilan,  davlat  yig’imlarni  to’plash 

uchun, yer  egalarida  qancha  yeri  borligini,  undan  qancha  daromad  olishini, urush 

olib  borish  uchun  qancha  aholi  va  shundan  qanchasi  katta  yoshdagi  erkaklar  va 

boshqalarni  bilish  zaruriyati  tug’iladi.  Bu  ishlar  qadimgi  statistik  ishlardan  farq 

qiladi,  ya’ni  u  faqat  ro’yhatga  olish  emas,  balki  statistik  hisob-kitoblarni  amalga 

oshirishni talab etadi va ularni boshlanganligidan dalolat beradi. 

1

 

Statistika fani XVII asrning oxirlariga kelib, mustaqil fan sifatida shakllana 



boshlandi.  Shu  davrda  «Siyosiy  arifmetika»  degan  fan  vujudga  keldi.  Uning 

asoschilari  ingliz  olimlari  U.  Petti  (1623-1687)  va  Jon  Graunt  (1620-1674) 

bo’lganlar.  U.  Pettini  o’z  vaqtida  iqtisodning  «otasi»  va  ma’lum  darajada 

statistikaning ixtirochisidir, deb atashgan. 

Yevropada  statistikaning  asoschisi  bo’lib  belgiyalik  olim  A.  Ketle  (1796-

1874)  hisoblangan.  O’sha  davrda  Germaniyada  G.Ahenvall  (1719-1772)  birinchi 

marta  «statistika»  so’zini  qo’llagan.  Angliyada  esa  A.  Bouli  (1869-1957) 

statistikaning taraqqiy etishiga asos solgan. 

Statistikada  matematik  oqimni  rivojlantirgan  olimlar:  angliyalik  biolog 

F.Galton (1822-1911), K.Pirson (1857-1936), V.Gosset va R.Fisherlardir. 

Statistikani  rivojlanishida  rus  olimlari  ham  o’zlarining  munosib  hissalarini 

qo’shganlar:  V.N.Tatishev  (1686-1750),  K.I.Krilov  (1689-1737),  D.P.Juravskiy, 

Semenov  Tyan-Shanskiy  (1827-1914),  Yu.E.Yanson  (1835-1893),    A.I.Chuprov 

(1842-1908), V.I.Ulyanov (1870-1924); A.A.Chuprov (1874-1926), A.A.Kaufman 

(1864-1919) va boshqalar. 

                                                           

1

ShadiyevX.A.,  HabibullayevI.H,  MahmudovB.M.,  RashitovaN.X.,  UmarovaM.A.  Statistika.Darslik.  Toshkent. 



«Tafakkur bo’stoni», 2013, 7- bet. 


Download 326,44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish