Talabalarning ushbu fanni chuqur o„rganishi mamlakatimiz kelajagi bo„lgan



Download 1,74 Mb.
Pdf ko'rish
Sana14.04.2020
Hajmi1,74 Mb.
#44751
Bog'liq
bh 1-kurs


 

 



 

 

 



 

 

Kirish 

Talabalarning ushbu fanni  chuqur o„rganishi mamlakatimiz kelajagi bo„lgan 

yoshlarda  o„zlari  tanlagan  kasblarining  nechog„lik  ahamiyatga  molik  ekanligi  va 

yetuk mutaxassis bo„lib yetishishda poydevor bo„lib xizmat qiladi. 

Ushbu  ishchi  dastur    O„zbekiston    Respublikasi  Prezidentining  2017  yil  7 

fevraldagi “O„zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish  bo„yicha Harakatlar  

strategiyasi  to„g„risida”gi    PF-4947-sonli  Farmoni,  2017  yil  20  apreldagi  “Oliy 

ta‟lim  tizimini  yanada  rivojlantirish  chora-tadbirlari  to„g„risida”gi  PQ-2909-sonli 

Qarori, 2017  yil  27  iyuldagi   “Oliy  ma‟lumotli  mutaxassislar  tayyorlash  sifatini 

oshirishda  iqtisodiyot  sohalari  va  tarmoqlarining  ishtirokini  yanada  kengaytirish 

chora-tadbirlari to„g„risida” PQ-3151-son Qarori hamda  2018 yil 5 iyundagi “Oliy 

ta‟lim  muassasalarida  ta‟lim  sifatini  oshirish  va  ularning  mamlakatda  amalga 

oshirilayotgan  keng  qamrovli  islohotlarda  faol  ishtirokini  ta‟minlash  bo„yicha 

qo„shimcha  chora-tadbirlar  to„g„risida”gi  PQ-3775-sonli  Qarorlarining  asosiy 

qoidalariga  muvofiq  ishlab  chiqilgan  va  unda  “Buxgalteriya  va    kasbiy  faoliyat 

asoslari” fanini o„qitishda zarur bo„lgan asosiy jihatlar yoritilgan. 

 

I.  O„quv fanning dolzarbligi va oliy kasbiy ta‟limdagi o„rni 

 

Respublikamiz Prezidentining “Ta‟lim-tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini 

tubdan  isloh  qilish,  barkamol  avlodni  voyaga  yetkazish  to„g„risida”gi  Farmonida 

“Ta‟lim  to„g„risida”gi  Qonun  va  Kadrlar  tayyorlash  bo„yicha  Milliy  Dasturni 

hayotga tatbiq etish davlat siyosatining ustuvor yo„nalishlaridan biri ekanligi qayd 

etilgan.  O„zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  2001  yil  16  avgust 

343-sonli  Qaroriga  muvofiq  oliy  ta‟limning  davlat  ta‟lim  standartlari  tasdiqlandi. 

Mazkur  standartlar  bo„yicha  har  bir  o„qitiladigan  fanlardan  o„quv  dasturlar 

tayyorlash  vazifasi  qo„yilgan.  “Buxgalteriya  va    kasbiy  faoliyat  asoslari”  fani 

bo„yicha tuzilgan ushbu dastur Davlat ta‟lim standartlari talablari asosida tuzilgan.  



 

II.  O„quv fanning maqsadi va vazifalari 

 

“Buxgalteriya va  kasbiy faoliyat asoslari” fanining maqsadi – talabalarning 

mamlakatimiz yoshlarining o„zlari tanlagan kasblari nechog„lik ahamiyatli ekanligi 

va yetuk mutaxassis bo„lib yetishishida poydevorni o„rnatishdan iborat. 

Ushbu  maqsadga  erishish  uchun  fan  talabalarni  nazariy  bilimlar,  amaliy 

ko„nikmalar,  kasbga  yo„naltirishda  iqtisodiy  jarayonlarga  uslubiy,  ilmiy  hamda 

amaliy dunyoqarashni shakllantirish vazifalarini bajaradi. 

Fan  bo„yicha  talabalarning  bilim,  ko„nikma  va  malakalariga  quyidagi 

talablar qo„yiladi: 

“Buxgalteriya  va    kasbiy  faoliyat  asoslari”  fanini  o„zlashtirish  jarayonida 

amalga oshiriladigan masalalar doirasida talaba: 


 

-  oliy maktabda o„qishning xususiyatlari; 



-  nazariy ta‟lim bilan amaliy ta‟limning bog„liqligi; 

-  o„quv dasturi va kalendar-tematik rejalar haqida tasavvurga ega bo„lishi; 

-  dasturiy o„qitish;  

-  ilmiy-tadqiqot ishlarini bilishi va ulardan foydalana olishi; 

-  talabalar ilmiy tahlil byurosi; 

- malakaviy ishlar tanlovi; 

-  milliy mafkurani egallash va ilmiy dunyoqarash ko„nikma va malakalarga 

ega bo„lishlari lozim.

 

 

5230900 - “Buxgalteriya hisobi va audit (tarmoqlar bo„yicha)” 

ta‟limyo„nalishida “Buxgalteriya hisobi” fanidan o„tiladigan mavzular va ular 

bo„yicha mashg„ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti 

T/r 

Fan mavzularining nomi 

Jami  Ma‟ruza 

Amaliy 

mashg„ulot 

Mustaqil 

ta‟lim 

I modul. Buxgalteriya va kasbiy faoliyati asoslari(2-semestr) 

1.   


Buxgalter kasbining tarixiy 

rivojlanishi 





2.   


Buxgalteriya hisobi xizmatini 

tashkil etish 





3.   


Buxgalter kasbiga qo„yiladigan 

talablar 





4.   


O„zbekiston Respublikasida oliy 

ta‟lim 




5.   


Toshkent moliya institutining 

buxgalteriya hisobi sohasini 

rivojlantirishdagi o„rni 



6.   



Buxgalterlarni o„qish jarayonini 

tashkil etishning ilmiy asoslari 





7.   


Oliy o„quv yurtida o„qitishning 

asosiy shakllari 





8.   


Mustaqil ish va talabalar mehnatini 

ilmiy tashkil etish 





9.   


Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishini 

tashkil etish 







 

2-semestr bo„yicha jami 

60 

18 

18 

24 

 

JAMI 



60 

18 

18 

24 

 

 

 

 

ASOSIY QISM 



 

1.Fanning nazariy mashg„ulotlari mazmuni 

 

1-modul. Buxgalteriya va kasbiy faoliyatiasoslari 

 

1-mavzu. Buxgalter kasbining tadrijiy rivojlanishi 

 

Buxgalteriya hisobining paydo bo„lishi va tarixiy rivojlanishi.  Buxgalteriya 

hisobining  maktablari.Xo„jalik  hisobi  to„g„risida  umumiy  tushuncha  va  unga 

qo„yiladigan talablar. 



 

2-mavzu. Buxgalteriya hisobi xizmatini tashkil etish 

 

Buxgalteriya  hisobi  xizmatini  tashkil  qilishning  huquqiy  asoslari  va 

ahamiyati.  O„zbekiston  Respublikasining  “Buxgalteriya  hisobi  to„g„risida”gi 

Qonuni va uning ahamiyati. Buxgalteriya hisobini tashkil qilish shakllari.   



 

3-mavzu. Buxgalter kasbiga qo„yiladigan talablar 

 

Buxgalter  kasbining  mohiyati.  Buxgalteriya  hisobi  bo„yicha  jamoat 

tashkilotlari, ularning roli va ahamiyati. Buxgalterlarni milliy sertifikatlash tizimi. 

Buxgalterlarni  xalqaro  sertifikatlash  tizimi.  Ixtisosga  qiziqishni  shakllantirishning 

asosiy yo„nalishlari. Mazkur ixtisos bo„yicha o„qitiladigan fanlar tizimi. 

 

4-mavzu. O„zbekiston Respublikasida oliy ta‟lim 

 

O„zbekiston  Respublikasi  mustaqilligi  va  uning  oliy  ta‟lim  tizimiga  ijobiy 

ta‟siri.  O„zbekiston  Respublikasining  iqtisodiy  va  madaniy  rivojlanishi. 

O„zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  demokratik  jamiyat  qurilishidagi 

yetakchilik roli. O„zbekiston Respublikasining moddiy-texnik bazasini yaratish va 

oliy  maktab  oldidagi  vazifalar.  Oliy  ta‟limning  mohiyati,  asosiy  xususiyatlari  va 

O„zbekistonda  uning  rivojlanish  bosqichlari.  Kadrlar  tayyorlash  tizimida  oliy 

ta‟limning tutgan o„rni va roli.  



 

5-mavzu. Toshkent moliya institutining buxgalteriya hisobi sohasini 

rivojlantirishdagi o„rni 

 

O„zbekiston  Respublikasida  iqtisodiy  ta‟limning  rivojlanishi  va  Toshkent 

moliya  institutining  tashkil  etilishi.  Institut  rivojlanishining  asosiy  bosqichlari, 


 

talabalar tarkibining o„sishi, moddiy-texnika bazasining  mustahkamlanishi. Ilmiy-



pedogogik  kadrlar,  ularning  malakasini  oshirilish.  Institutdagi  o„quv-metodik, 

ilmiy-tadqiqot,  ta‟lim-tarbiyaviy  ishlarning  asosiy  yo„nalishlari.  Institutning 

tarkibiy  tuzilishi.  Rektorat,  fakultetlar  va  kafedralar,  ularning  faoliyati.  Institut 

Ilmiy  Kengashi,  fakultetlar  kengashi  va  ular  faoliyatining  asosiy  yo„nalishlari. 

Laboratoriyalar va institutning boshqa bo„linmalari. Kasaba uyushmasi va boshqa 

jamoat tashkilotlarining strukturaviy tuzilishi, asosiy vazifalari. 

 

6-mavzu. Buxgalterlarni o„qish jarayonini tashkil etishning ilmiy 

asoslari 

 

Oliy maktab ta‟limining xususiyatlari va umumiy  o„rta, o„rta maxsus ta‟lim 



muassasalaridagi  o„quv  jarayonidan  farqi.  Oliy  iqtisodiy  ta‟limning  mazmuni. 

Institutda  kadrlar  tayyorlash  bo„yicha  ixtisosliklar.  Ixtisosliklar  bo„yicha 

institutning  o„quv  rejalari  va  ularni  takomillashtirish.  Nazariy  va  amaliy  ta‟lim 

uzviyligi.  Iqtisodiyot  sohasi  kadrlarni  tayyorlashda  ijtimoiy  fanlarning  roli. 

Iqtisodiy fanlar tizimi, iqtisodchilarni matematik tayyorlash. Umumilmiy fanlar va 

ularni  o„quv  rejasida  tutgan  o„rni.  O„quv  dasturining  talabalar  tomonidan 

o„zlashtirilishi.  Kalendar-texnik  rejalar  va  o„quv  mashg„ulotlari  jadvali. 

Talabalarning  o„quv  va  mustaqil  ish  jarayonida  texnik  vositalardan  foydalanishi. 

Dasturiy  o„qitish.  O„quv  jarayonini  ilmiy  tashkil  etishda  EHMlardan  foydalanish. 

Birinchi kurs talabalari bilan olib boriladigan o„quv, ilmiy va tarbiyaviy ishlarning 

asosiy yo„nalishlari. 

 

7-mavzu. Oliy o„quv yurtida o„qitishning asosiy shakllari 

 

O„quv  mashg„ulotlarning  asosiy  turlari.  Ma‟ruza  va  uning  o„quv 

jarayonidagi yetakchi roli. Ma‟ruzani tinglash va yozib olish. Ma‟ruza va dastlabki 

adabiyot manbalari. Ma‟ruza va darslik, talabalarning mustaqil ishlari.  

Seminar,  amaliy  mashg„ulotlar,  imtihon.  Seminar,  amaliy  va  laboratoriya 

mashg„ulotlari, ularning mohiyati va  ahamiyati. Seminar va boshqa mashg„ulotlar 

o„tkazish shakllari. Talabalarning seminar va amaliy mashg„ulotlarga tayyorlanish 

usullari.  Seminar  darslarida  chiqishlar  qilish.  Kurs  ishlari  va  loyihalar,  ularni 

yozish  usuli.  Maslahatlar,  ularning  shakllari  va  o„qish  jarayonidagi  roli. 

Talabalarning ishlab chiqarish amaliyoti, iqtisodiy bilim yurtlarida uni tashkil etish 

xususiyatlari.  Imtihonlar,  sinov  imtihonlari.  Reyting  usuli  va  uning  ahamiyati. 

Talabalarning bilimiga qo„yilgan asosiy talablar. Talabalarni yakuniy baholash va 

reyting nazoratiga tayyorlanish usullari. 

 


 

8-mavzu. Mustaqil ish va talabalar mehnatini ilmiy tashkil etish 



 

Mustaqil ish  –  yuqori  malakali kadrlar tayyorlashning  asosiy  usuli. Hozirgi 

sharoitda talabalarning mustaqil ishining rolini oshirish. Mustaqil ishning mohiyati 

va  shakllari.  O„quv  jarayoni  va  mustaqil  ish.  Mustaqil  ishni  rejalashtirish  va 

me‟yorlashtirish. Uy vazifalarining uzluksizligini, ketma-ketligi va murakkabligini 

inobatga  olish  –  mustaqil  ishni  ilmiy  tashkil  etishning  asosiy  shartlaridir. 

Talabaning  vaqt  byudjeti  va  ish  kuni,  ulardan  samarali  foydalanish.  Aqliy 

faoliyatning  sermahsul  rejasi.  Talabaning  mustaqil  ishi  ustidan  nazoratni  tashkil 

etish,  uning  ahamiyati  va  shakllari.  Joriy  baholashning  xususiyatlari.  Talabalar 

attestatsiyasi, uni tashkil etish va o„tkazish. Kitoblar bilan ishlash. Konspekt qilish 

shakllari,  seminarlarga,  amaliy  mashg„ulotlarga,  sinov  va  imtihonlarga 

tayyorlanishda  ulardan  foydalanish.  Talabalar  aqliy  mehnati  gigiyenasi  va 

madaniyati.  Ish  qobiliyatini  ko„tarish  omillari.  Bilimlarni  o„zlashtirishda  e‟tibor, 

xotira,  fikrlash va  irodaviy  fazilatlarni  rivojlantirishning ahamiyati. Samarali dam 

olishni 

tashkil 


etish 

tamoyillari. 

Talabaning 

kun 


tartibida 

jismoniy 

mashg„ulotlarning o„rni. 

 

 



9-mavzu. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishini tashkil etish 

 

Yoshlar  va  fan.  Ilmiy-tadqiqot  ishlar  –  yuqori  malakali  mutaxassislar 

tayyorlashning  asosiy  omili.  Iqtisodiyotni  erkinlashtirish  sharoitida  ilmiy-tadqiqot 

ishlarining ahamiyatini oshiruvchi omillar. Ilmiy-tadqiqot ishlar to„g„risida Nizom. 

Institut  va  fakultetlarda  ilmiy-tadqiqot  ishlar  tizimi  va  tuzilishi.  Ilmiy 

to„garaklar.Talabalar  ilmiy  tahlil  byurosi.  Kafedra,  muammoli  laboratoriya, 

xo„jalik  shartnomaviy  ishlarning  ilmiy-tadqiqot  ishlarida  talabalar  ishtiroki. 

Xalqaro,  Respublika  va  institut  miqyosidagi  konferensiyalarda  talabalar  ishtiroki. 

Iqtisodiy  fanlar  bo„yicha  ko„riklar,  tanlovlar.  Malakaviy  ishlar  konkursi. 

Viktorinalar va olimpiadalar. Talabalarning ilmiy ishlari va o„quv jarayoni. O„quv-

tadqiqot  ishlarining  shakllari.  Kurs  ishlari  va  ishlab  chiqarish  amaliyoti  o„tash 

jarayonida    malakaviy  bitiruv  ishlarini  yozishda  ilmiy-tadqiqot  ishlari.  Birinchi 

kurs  talabalari  orasida  ilmiy-tadqiqot,  o„quv-tadqiqot  ishlarining  asosiy 

xususiyatlari  va  tashkiliy  shakllari.Savdo-  tijorat  tashkilotlarida  xarajatlarni 

hisobga  olishning  xususiyatlari  va  ularning  oldiga  qo„ygan  vazifalari.  Ulgurji 

savdo  korxonalarida  tovarlar  tannarxini  hisobga  olish.  Omborlarda,  bazalarda  va 

buxgalteriyada  tovarlarni  hisobga  olish.  Tovarlarni  iste‟molchilarga  va 

vositachilarga  sotish  xarajatlari  hisobi.  Savdo  ustamasi  va  savdo  qo„shimchasini 

hisobga  olish  tartibi.  Muomalalarda  tranzit  usulida  tovarlar  aylanishini  hisobga 

olish. Chakana savdoda sotish muomalalarining shakllari. Kassa  muomalalarining 



 

xususiyatlari. 



 

2. Fanning amaliy mashg„ulotlari mazmuni 

 

1-modul. Buxgalteriya va kasbiy faoliyatiasoslari 

 

1-mavzu. Buxgalter kasbining tadrijiy rivojlanishi 

 

Buxgalteriya hisobining paydo bo„lishi va tarixiy rivojlanishi.  Buxgalteriya 

hisobining  maktablari.  Xo„jalik  hisobi  to„g„risida  umumiy  tushuncha  va  unga 

qo„yiladigan talablar. 



 

2-mavzu. Buxgalteriya hisobi xizmatini tashkil etish 

 

Buxgalteriya  hisobi  xizmatini  tashkil  qilishning  huquqiy  asoslari  va 

ahamiyati.  O„zbekiston  Respublikasining  “Buxgalteriya  hisobi  to„g„risida”gi 

Qonuni va uning ahamiyati. Buxgalteriya hisobini tashkil qilish shakllari.   



 

3-mavzu. Buxgalter kasbiga qo„yiladigan talablar 

 

Buxgalter  kasbining  mohiyati.  Buxgalteriya  hisobi  bo„yicha  jamoat 

tashkilotlari, ularning roli va ahamiyati. Buxgalterlarni milliy sertifikatlash tizimi. 

Buxgalterlarni  xalqaro  sertifikatlash  tizimi.  Ixtisosga  qiziqishni  shakllantirishning 

asosiy yo„nalishlari. Mazkur ixtisos bo„yicha o„qitiladigan fanlar tizimi. 

 

4-mavzu. O„zbekiston Respublikasida oliy ta‟lim 

 

O„zbekiston  Respublikasi  mustaqilligi  va  uning  oliy  ta‟lim  tizimiga  ijobiy 

ta‟siri.  O„zbekiston  Respublikasining  iqtisodiy  va  madaniy  rivojlanishi. 

O„zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  demokratik  jamiyat  qurilishidagi 

yetakchilik roli. O„zbekiston Respublikasining moddiy-texnik bazasini yaratish va 

oliy  maktab  oldidagi  vazifalar.  Oliy  ta‟limning  mohiyati,  asosiy  xususiyatlari  va 

O„zbekistonda  uning  rivojlanish  bosqichlari.  Kadrlar  tayyorlash  tizimida  oliy 

ta‟limning tutgan o„rni va roli.  



 

5-mavzu. Toshkent moliya institutining buxgalteriya hisobi sohasini 

rivojlantirishdagi o„rni 

 

O„zbekiston  Respublikasida  iqtisodiy  ta‟limning  rivojlanishi  va  Toshkent 



 

moliya  institutining  tashkil  etilishi.  Institut  rivojlanishining  asosiy  bosqichlari, 



talabalar tarkibining o„sishi, moddiy-texnika bazasining  mustahkamlanishi. Ilmiy-

pedogogik  kadrlar,  ularning  malakasini  oshirilish.  Institutdagi  o„quv-metodik, 

ilmiy-tadqiqot,  ta‟lim-tarbiyaviy  ishlarning  asosiy  yo„nalishlari.  Institutning 

tarkibiy  tuzilishi.  Rektorat,  fakultetlar  va  kafedralar,  ularning  faoliyati.  Institut 

Ilmiy  Kengashi,  fakultetlar  kengashi  va  ular  faoliyatining  asosiy  yo„nalishlari. 

Laboratoriyalar va institutning boshqa bo„linmalari. Kasaba uyushmasi va boshqa 

jamoat tashkilotlarining strukturaviy tuzilishi, asosiy vazifalari. 

 

6-mavzu. Buxgalterlarni o„qish jarayonini tashkil etishning ilmiy 



asoslari 

 

Oliy maktab ta‟limining xususiyatlari va umumiy  o„rta, o„rta maxsus ta‟lim 



muassasalaridagi  o„quv  jarayonidan  farqi.  Oliy  iqtisodiy  ta‟limning  mazmuni. 

Institutda  kadrlar  tayyorlash  bo„yicha  ixtisosliklar.  Ixtisosliklar  bo„yicha 

institutning  o„quv  rejalari  va  ularni  takomillashtirish.  Nazariy  va  amaliy  ta‟lim 

uzviyligi.  Iqtisodiyot  sohasi  kadrlarni  tayyorlashda  ijtimoiy  fanlarning  roli. 

Iqtisodiy fanlar tizimi, iqtisodchilarni matematik tayyorlash. Umumilmiy fanlar va 

ularni  o„quv  rejasida  tutgan  o„rni.  O„quv  dasturining  talabalar  tomonidan 

o„zlashtirilishi.  Kalendar-texnik  rejalar  va  o„quv  mashg„ulotlari  jadvali. 

Talabalarning  o„quv  va  mustaqil  ish  jarayonida  texnik  vositalardan  foydalanishi. 

Dasturiy  o„qitish.  O„quv  jarayonini  ilmiy  tashkil  etishda  EHMlardan  foydalanish. 

Birinchi kurs talabalari bilan olib boriladigan o„quv, ilmiy va tarbiyaviy ishlarning 

asosiy yo„nalishlari. 

 

7-mavzu. Oliy o„quv yurtida o„qitishning asosiy shakllari 

 

O„quv  mashg„ulotlarning  asosiy  turlari.  Ma‟ruza  va  uning  o„quv 

jarayonidagi yetakchi roli. Ma‟ruzani tinglash va yozib olish. Ma‟ruza va dastlabki 

adabiyot manbalari. Ma‟ruza va darslik, talabalarning mustaqil ishlari.  

Seminar,  amaliy  mashg„ulotlar,  imtihon.  Seminar,  amaliy  va  laboratoriya 

mashg„ulotlari, ularning mohiyati va ahamiyati. Seminar va boshqa mashg„ulotlar 

o„tkazish shakllari. Talabalarning seminar va amaliy mashg„ulotlarga tayyorlanish 

usullari.  Seminar  darslarida  chiqishlar  qilish.  Kurs  ishlari  va  loyihalar,  ularni 

yozish  usuli.  Maslahatlar,  ularning  shakllari  va  o„qish  jarayonidagi  roli. 

Talabalarning ishlab chiqarish amaliyoti, iqtisodiy bilim yurtlarida uni tashkil etish 

xususiyatlari.  Imtihonlar,  sinov  imtihonlari.  Reyting  usuli  va  uning  ahamiyati. 

Talabalarning bilimiga qo„yilgan asosiy talablar. Talabalarni yakuniy baholash  va 

reyting nazoratiga tayyorlanish usullari. 


10 

 

8-mavzu. Mustaqil ish va talabalar mehnatini ilmiy tashkil etish 



 

Mustaqil ish –  yuqori  malakali kadrlar tayyorlashning  asosiy  usuli. Hozirgi 

sharoitda talabalarning mustaqil ishining rolini oshirish. Mustaqil ishning mohiyati 

va  shakllari.  O„quv  jarayoni  va  mustaqil  ish.  Mustaqil  ishni  rejalashtirish  va 

me‟yorlashtirish. Uy vazifalarining uzluksizligini, ketma-ketligi va murakkabligini 

inobatga  olish  –  mustaqil  ishni  ilmiy  tashkil  etishning  asosiy  shartlaridir. 

Talabaning  vaqt  byudjeti  va  ish  kuni,  ulardan  samarali  foydalanish.  Aqliy 

faoliyatning  sermahsul  rejasi.  Talabaning  mustaqil  ishi  ustidan  nazoratni  tashkil 

etish,  uning  ahamiyati  va  shakllari.  Joriy  baholashning  xususiyatlari.  Talabalar 

attestatsiyasi, uni tashkil etish va o„tkazish. Kitoblar bilan ishlash. Konspekt qilish 

shakllari,  seminarlarga,  amaliy  mashg„ulotlarga,  sinov  va  imtihonlarga 

tayyorlanishda  ulardan  foydalanish.  Talabalar  aqliy  mehnati  gigiyenasi  va 

madaniyati.  Ish  qobiliyatini  ko„tarish  omillari.  Bilimlarni  o„zlashtirishda  e‟tibor, 

xotira,  fikrlash va  irodaviy  fazilatlarni  rivojlantirishning ahamiyati. Samarali dam 

olishni 

tashkil 


etish 

tamoyillari. 

Talabaning 

kun 


tartibida 

jismoniy 

mashg„ulotlarning o„rni. 

 

 



9-mavzu. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishini tashkil etish 

 

Yoshlar  va  fan.  Ilmiy-tadqiqot  ishlar  –  yuqori  malakali  mutaxassislar 

tayyorlashning  asosiy  omili.  Iqtisodiyotni  erkinlashtirish  sharoitida  ilmiy-tadqiqot 

ishlarining ahamiyatini oshiruvchi omillar. Ilmiy-tadqiqot ishlar to„g„risida Nizom. 

Institut  va  fakultetlarda  ilmiy-tadqiqot  ishlar  tizimi  va  tuzilishi.  Ilmiy 

to„garaklar.Talabalar  ilmiy  tahlil  byurosi.  Kafedra,  muammoli  laboratoriya, 

xo„jalik  shartnomaviy  ishlarning  ilmiy-tadqiqot  ishlarida  talabalar  ishtiroki. 

Xalqaro,  Respublika  va  institut  miqyosidagi  konferensiyalarda  talabalar  ishtiroki. 

Iqtisodiy  fanlar  bo„yicha  ko„riklar,  tanlovlar.  Malakaviy  ishlar  konkursi. 

Viktorinalar va olimpiadalar. Talabalarning ilmiy ishlari va o„quv jarayoni. O„quv-

tadqiqot  ishlarining  shakllari.  Kurs  ishlari  va  ishlab  chiqarish  amaliyoti  o„tash 

jarayonida malakaviy bitiruv ishlarini yozishda ilmiy-tadqiqot ishlari. Birinchi kurs 

talabalari orasida ilmiy-tadqiqot, o„quv-tadqiqot ishlarining asosiy xususiyatlari va 

tashkiliy  shakllari.  Savdo-  tijorattashkilotlarida  xarajatlarni  hisobga  olishning 

xususiyatlari  va  ularning  oldiga  qo„ygan  vazifalari.    Ulgurji  savdo  korxonalarida 

tovarlar  tannarxini  hisobga  olish.  Omborlarda,    bazalarda  va  buxgalteriyada 

tovarlarni  hisobga  olish.  Tovarlarni  iste‟molchilarga  va  vositachilarga  sotish 

xarajatlari  hisobi.  Savdo  ustamasi  va  savdo  qo„shimchasini  hisobga  olish  tartibi. 

Muomalalarda tranzit usulida tovarlar aylanishini hisobga olish. Chakana savdoda 

sotish muomalalarining shakllari. Kassamuomalalarining xususiyatlari. 



11 

 

3. Laboratoriya ishlarini tashkil etish bo„yicha ko„rsatmalar 



 

Fan bo„yicha laboratoriya ishlari o„quv rejada ko„zda tutilmagan. 



 

4. Mustaqil ta‟limnining shakl va mazmuni 

 

“Buxgalterning kasbiy faoliyati” fani bo„yicha talabaning mustaqil ishi shu 

fanni  o„rganish  jarayonining  tarkibiy  qismi  bo„lib,  uslubiy  va  axborot  resurslari 

bilan to„la ta‟minlangan. 

“Buxgalterning  kasbiy  faoliyati”  fаnini  o„rgаnuvchi  tаlаbаlаr  аuditоriyadа 

оlgаn nаzаriy bilimlаrini mustаhkаmlаsh uchun mustаqil tа‟lim tizimigа аsоslаnib, 

kаfеdrа  o„qituvchilаri  rаhbаrligidа,  mustаqil  ish  bаjаrаdilаr.  Bundа  ulаr 

qo„shimchа  аdаbiyotlаrni  o„rgаnib  hаmdа  intеrnеt  sаytlаridаn  fоydаlаnib, 

konspektlar,  rеfеrаtlаr  vа  ilmiy  dоklаdlаr  tаyyorlаydilаr,  аmаliy  mаshg„ulоt 

mаvzusigа  dоir  uy  vаzifаlаrini  bаjаrаdilаr,  ko„rgаzmаli  qurоllаr  vа  slаydlаr 

tаyyorlаydilаr. Mustaqil ta‟lim natijalari baholash tizimi asosida baholanadi. 

Uyga  vazifalarni  bajarish,  qo„shimcha  darslik  va  adabiyotlardan  yangi 

bilimlarni  mustaqil  o„rganish,  kerakli  ma‟lumotlarni  izlash  va  ularni  topish 

yo„llarini  aniqlash,  internet  tarmoqlaridan  foydalanib  ma‟lumotlar  to„plash  va 

ilmiy izlanishlar olib borish, ilmiy to„garak doirasida yoki mustaqil ravishda ilmiy 

manbalardan  foydalanib  ilmiy  maqola  va  ma‟ruzalar  tayyorlash  kabilar 

talabalarning  darsda  olgan  bilimlarini  chuqurlashtiradi,  ularning  mustaqil  fikrlash 

va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi. Shuning uchun ham  mustaqil ta‟limsiz o„quv 

faoliyati samarali bo„lishi mumkin emas. 

Uy  vazifalarini  tekshirish  va  baholash  amaliy  mashg„ulot  olib  boruvchi 

o„qituvchi tomonidan, konspektlarni va mavzuni o„zlashtirish darajasini tekshirish 

va baholash esa ma‟ruza darslarini olib boruvchi o„qituvchi tomonidan har darsda 

amalga oshiriladi. 

Tаlаbаlаrgа  mustаqil  ishni  tаyyorlаshdа  muаyyan  fаnning  xususiyatlаrini 

hisоbgа оlgаn hоldа quyidаgi shаkllаrdаn fоydаlаnish tаvsiya etilаdi. 

- dаrslik vа o„quv qo„llаnmаlаr bo„yichа fаn mаvzulаrini o„rgаnish; 

- tаrqаtmа mаtеriаllаr bo„yichа mа‟ruzаlаr qismini o„zlаshtirish; 

- kоmp‟yutеr tехnоlоgiyalаri tizimlаri bilаn ishlаsh; 

- mахsus аdаbiyotlаr bo„yichа rеfеrаt vа kоnspеktlаr tаyyorlаsh; 

- tаlаbаning  o„quv-ilmiy-tаdqiqоt  ishlаrini  bаjаrish  bilаn  bоg„liq  bo„lgаn 

аdаbiyotlаr, mоnоgrаfiya vа ilmiy to„plаmlаrni chuqur o„rgаnish; 

- intеrаktiv  vа  yangi  pеdаgоgik  tехnоlоgiyalаr  аsоsidа  o„qitish  jаrаyonidа 

fаоl qаtnаshish; 

- mаsоfаviy (distаnsiоn) tа‟limni tаshkil etishdа qаtnаshish; 



12 

 

- mustаqil tа‟lim tоpshiriqlаrini bаjаrish. 



“Buxgalteriya  va  kasbiy  faoliyat  asoslari”  fanidan  mustaqil  ish  majmuasi 

fanning  barcha  mavzularini  qamrab  olgan  va  quyidagi  mavzu  ko„rinishida 

shakllantirilgan.  

№ 

Fani bo„yicha 

mazmuni 

Mustaqil ta‟limga oid bo„lim va mavzulari 

Mustaqil 

ta‟limga oid 

topshiriq va 

tavsiyalar 

Buxgalter kasbining 



tarixiy rivojlanishi 

Buxgalteriya hisobining paydo bo„lishi va tarixiy 

rivojlanishi.Buxgalteriya hisobi xizmatini tashkil 

qilishning huquqiy asoslari va ahamiyati 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 

Buxgalteriya hisobi 



xizmatini tashkil etish 

O„zbekiston Respublikasining“Buxgalteriya 

hisobi to„g„risida”gi Qonuni va uning 

ahamiyatiBuxgalter kasbining mohiyati 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 

Buxgalter kasbiga 



qo„yiladigan talablar 

Buxgalteriya hisobi bo„yicha jamoat tashkilotlari, 

ularning roli va ahamiyati 

Ixtisosga qiziqishni shakllantirishning asosiy 

yo„nalishlari 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 

O„zbekiston 



Respublikasida oliy 

ta‟lim 


O„zbekiston Respublikasi mustaqilligi va uning 

oliy ta‟lim tizimiga ijobiy ta‟siri, O„zbekiston 

Respublikasining iqtisodiy va madaniy 

rivojlanishi, O„zbekiston 

RespublikasiPrezidentining demokratik jamiyat 

qurilishidagi yetakchilik roli. 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 

Toshkent moliya 



institutining 

buxgalteriya hisobi 

sohasini 

rivojlantirishdagi o„rni 

Rektorat, fakultetlar va kafedralar, ularning 

faoliyati.Institut Ilmiy Kengashi, fakultetlar 

kengashi va ular faoliyatining asosiy yo„nalishlari. 

Kasaba uyushmasi va boshqa jamoat 

tashkilotlarining strukturaviy tuzilishi, asosiy 

vazifalari. 

konspekt, 

referat va 

taqdimot 

Oliy o„quv yurtlaridagi 



o„qish jarayonini 

tashkil etishning ilmiy 

asoslari 

O„quv jarayonini ilmiy tashkil etishda information 

texnologiyalardan foydalanish. 

O„quv mashg„ulotlarning asosiy turlari. 

Ma‟ruzani tinglash va yozib olish. 

konspekt, 

referat va 

taqdimot 

Oliy o„quv yurtida 



o„qitishning asosiy 

shakllari 

Talabaning mustaqil ishi ustidan nazoratni tashkil 

etish, uning ahamiyati va shakllari. 

Samarali dam olishni tashkil etish 

tamoyillari.Yoshlar va fan. 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 

Mustaqil ish va 



talabalar mehnatini 

ilmiy tashkil etish 

Kafedra, muammoli laboratoriya, xo„jalik 

shartnomaviy ishlarning ilmiy-tadqiqot ishlarida 

talabalar ishtiroki.Talabalarning ilmiy ishlari va 

o„quv jarayon 

konspekt, 

referat va 

taqdimot 

Talabalarning ilmiy-



tadqiqot ishini tashkil 

etish 


O„quv jarayonini ilmiy tashkil etishda information 

texnologiyalardan foydalanish. 

konspekt, 

taqdimot va 

slaydlar 


13 

 

5. Kurs ishini tashkil etish bo„yicha uslubiy ko„rsatmalar 



 

Fan bo„yicha kurs ishi o„quv rejada ko„zda tutilmagan. 



 

6. Fan bo„yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish me‟zonlari 

 

Fandan talabaning bilimini baholash 5 baholik tizimda amalga oshiriladi. 



Fandan  nazorat  turlari.  Fandan  talaba(lar)ning  bilimini  nazorat  qilish 

oraliq  va  yakuniy  nazorat  turlarini  o„tkazish  orqali  amalga  oshiriladi.  Fandan 

nazorat  turlari  bo„yicha  topshiriqlarning  mazmuni  talabaning  bilimini  xolis, 

obyektiv va aniq baholash imkoniyatini ta‟minlaydi. 



Oraliq  nazorat  (ON)  semestr  davomida  o„quv  jarayoni  jadvaliga  muvofiq 

o„quv mashg„ulotlari davomida 1 marta o„tkaziladi

 

ON  bo„yicha  talabaning  bilimini  baholash  fandan  o„quv  mashg„ulotlarini 



olib  borgan  professor-o„qituvchi  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Talaba  fandan 

yakuniy nazorat turi o„tkaziladigan muddatga qadar ONni topshirgan bo„lishi shart. 

ONni  topshirmagan,  shuningdek,  undan  “2”(qoniqarsiz)  baholangan  talaba 

yakuniy nazoratga kiritilmaydi. 



Yakuniy 

nazorat 

(YaN) 

talabaning  bilimini  baholash  o„quv 

mashg„ulotlarini olib bormagan professor-o„qituvchi tomonidan amalga oshiriladi. 

Fandan o„quv mashg„ulotlarini olib borgan professor-o„qituvchi yakuniy nazoratni 

o„tkazishda ishtirok etmaydi. 

YaN shakli kafedra tomonidan belgilanadi hamda u semestr yakunida o„quv 

jarayoni jadvaliga muvofiq quyidagi mezonlarga asoslanib o„tkaziladi: 

 

Baho 

Talabaning bilimiga qo„yilgan talablarning asoslanishi 

5 (a‟lo) 

talaba  mustaqil  xulosa  va  qaror  qabul  qiladi,  ijodiy  fikrlay  oladi, 

mustaqil  mushohada  yuritadi,  olgan  bilimini  amalda  qo„llay  oladi, 

fanning (mavzuning)  mohiyatini tushunadi,  biladi, ifodalay  oladi,  aytib 

beradi hamda fan (mavzu) bo„yicha tasavvurga ega deb topilganda;  

4 (yaxshi) 

talaba  mustaqil  mushohada  yuritadi,  olgan  bilimini  amalda  qo„llay 

oladi,  fanning  (mavzuning)  mohiyatni  tushunadi,  biladi,  ifodalay  oladi, 

aytib  beradi  hamda  fan  (mavzu)  bo„yicha  tasavvurga  ega  deb 

topilganda; 

3 (qoniqarli) 

talaba  olgan  bilimini  amalda  qo„llay  oladi,  fanning  (mavzuning) 

mohiyatni  tushunadi,  biladi,  ifodalay  oladi,  aytib  beradi  hamda  fan 

(mavzu) bo„yicha tasavvurga ega deb topilganda;  





(qoniqarsiz) 

talaba  fan  dasturini  o„zlashtirmagan,  fanning  (mavzuning)  mohiyatini 

tushunmaydi  hamda  fan  (mavzu)  bo„yicha  tasavvurga  ega  emas  deb 

topilganda. 



14 

 

Talaba  fandan  baholanishi  natijasidan  norozi  bo„lgan  taqdirda,  baholash 



natijasi  e‟lon  qilingan  vaqtdan  boshlab  24  soat  davomida  apellyatsiya  berishi 

mumkin. 


YaNga kirmagan yoki kiritilmagan, shuningdek, ushbu nazorat turi bo„yicha 

“2”  (qoniqarsiz)  baholangan  talaba  akademik  qarzdor  hisoblanadi.  Fandan 

akademik qarzdor talabaga nazorat turlari(ON va YaN)ni qayta topshirish uchun 1 

oy muddat beriladi. 

Nazorat  turlarini  o„tkazilish  tartibi  buzilganligi  aniqlangan  hollarda 

o„tkazilgan nazorat turlarining natijalari bekor qilinishi hamda tegishli nazorat turi 

qaytadan o„tkazilishi mumkin. Fandan nazorat turi bo„yicha talabaning bilimi “3” 

(qoniqarli) yoki “4” (yaxshi) yoxud “5” (a‟lo)ga baholanganda, nazorat turini qayta 

topshirishga yo„l qo„yilmaydi.  

Baholash  natijalarini  qayd  qilish.  Fandan  talabalar  bilimini  baholash  shu 

kunning  o„zida  (yozma  ish  shaklida  amalga  oshirilgan  hollarda  3  kundan  ko„p 

bo„lmagan  muddatda)  akademguruh  jurnalida  qayd  etib  boriladi.  Talaba  nazorat 

turi  o„tkazilgan  vaqtda  uzrli  sabablarsiz  qatnashmagan  hollarda  akadem  guruh 

jurnaliga “0” belgisi yozib qo„yiladi 


15 

 

7. Asosiy va qo‟shimcha o‟quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari   



Asosiy adabiyotlar: 

 

1.  Egamberdiyeva S.R. Moliyaviy va boshqaruv hisobi. O„quv qo„llanma. –

T.: Fan va texnologiya, 2019. 289 b. 

2.  Karimov  A.,  Muqumov  Z,  Tulayev  M.,  Kurbanbayev  J.,  Raxmonov  Sh. 

Buxgalteriya  hisobining  axborot  tizimlari.  O„quv  qo„llanma.  –T.:  Iqtisod-moliya

2018. –194 b. 

3.  Kuljonov O., Xusinov I., Jumanazarov S. Buxgalteriya  hisobi nazariyasi. 

O„quv qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –237 b. 

4.  Norbekov  D.,  Misirov  K.,  Tashmanov  G„.  Moliyaviy  va  boshqaruv 

hisobi.  O„quv qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –194 b. 

5.    Xasanov  B.,  G„aniev  Z.,  Muxammedova  D.  Boshqaruv  hisobi.  O„quv 

qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –279 b.  

6.  Karimov  A.,  Kurbanbayev  J.,  Jumanazarov  S.  Buxgalteriya  hisobi. 

Darslik. –T.:Iqtisod-moliya, 2019. - 512 b. 

7.  Karimov  A.,  Kurbanbayev  J.,  Jumanazarov  S.,  Xalilov  Sh.  Moliyaviy 

hisob va hisobot. O„quv qo„llanma. –T.:Iqtisod-moliya, 2018. - 400 b.  

8.  Kuljonov  O.,  Ortiqov  X.,  Yugay  L.,  Tuxsanov  X.,  M.Xayitboyev 

Moliyaviy hisob.  O„quv qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –246 b.   

9.  Pardayev A., Pardayev B. “Boshqaruv hisobi” T.:   G„.G„ulom nomidagi 

nashriyot-matbaa ijodiy uyi. 2014 yil 251 b. 

10.  Norbekov  D.,  To„rayev  A.,  Raxmonov  Sh.  Moliyaviy  hisobotning 

xalqaro standartlari. O„quv qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –350 b. 

11.  Мисиров  К.,  Курбанов  З.,  Абдибаева  Т.,  Очилов  О.  Теория 

бухгалтерского учета.  Ўқув қўлланма. –Т.: Иқтисод-молия, 2018. –260 б. 

12.  Norbekov  D.,  Maxmudov  A.,  Muxammedova  D.    Buxgalteriya  hisobi. 

O„quv qo„llanma. –T.: Iqtisod-moliya, 2018. –236 b. 

13.  An Introduction to Accounting Theory, 1st edition. 2016, UWS, Australia  

14.  Wan  Madznah  Wan  Ibrahim,  Mohd  Rizal  Palil  “Fundamentals  of 

business accounting” Oxford university Press, 2014 

15.  Intermediate  Accounting  (15th  Edition)  English,  557  pages,  Kieso, 

Weygandt and Warfield, 2013.   

16.  Wan  Madznah  Wan  Ibrahim  Mohd  Rizal  Palil  “Fundamentals  of 

Business Accounting”  2nd edition  Published by Oxford Fajar Sdn. Bhd. Selangor 

Darul Ehsan, Malaysia 2014. 

17.  Carl  S.  Warren,  James  M.  Reeve,  Jonathan  E.  Ducae  “Financial  and 

Managerial  Accounting”  12th  edition,  South-Western,  Cengage  Learning,  USA, 

2014 


16 

 

Qo„shimcha adabiyotlar: 

18.  O„zbekiston  Respublikasini  yanada  rivojlantirish  bo„yicha  harakatlar 

strategiyasi  to„g„risida”gi  O„zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2017  yil  7 

fevraldagi PF-4947-sonli Farmoni. 

19.  Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan 

birga quramiz. - Toshkent: “O„zbekiston” NMIU, 2017. - 488 b. 

20.  Mirziyoyev  Sh.M.  Tanqidiy  tahlil,  qat‟iy  tartib-intizom  va  shaxsiy 

javobgarlik  -  har  bir  rahbar  faoliyatining  kundalik  qoidasi  bo„lishi  kerak.  - 

Toshkent: “O„zbekiston” NMIU, 2017. - 104 b. 

21.  Mirziyoyev  Sh.M.  Yerkin  va  farovon,  demokratik  O„zbekiston  davlatini 

birgalikda barpo yetamiz. - Toshkent: “O„zbekiston” NMIU, 2017. - 56 b. 

22.  Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta‟minlash - 

yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. - Toshkent: “O„zbekiston” NMIU, 

2017.-48 b. 

23.  Сотиволдиев  А.,  Болибеков  Б.  Сборник  задач  по  предмету  “Теория 

бухгалтерского учета” Т.: 2013   

24.  Мирошниченко  Т.А.  Бухгалтерский  финансовый  учет  и  отчетность 

(продвинутый уровень): учебник. Персиановский: изд-во ДонГАУ, 2015 

25.  Бахолдина  И.  В.,  Голышева  Н.  И.Бухгалтерский  финансовый  учет: 

Учебное пособие/ - М.: Форум, НИЦ ИНФРА-М, 2016. 

 

Internet saytlari 

 

26.  http://www. gov.uz. (O„zbekiston Respublikasi hukumat portali) 



27.  http://www.mf.uz (O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi). 

28.  http://www. ziyonet.uz (Axborot ta‟lim tarmog„i) 

29.  http://www. lex.uz (O„zR Qonun hujjatlari ma‟lumotlari milliy bazasi). 

30.  http://www.mf.uz (O„zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi) 

31.  http://www.stat.uz 

(O„zbekiston Respublikasi Statistika Qo„mitasi) 

32.  http://www.soliq.uz (O„zbekiston Respublikasi  Soliq  Qo„mitasi) 

 

 



17 

 

 



 

18 

 

 



 

19 

 

 



 

20 

 

 



Download 1,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish