Talaba Umarova Oydinoy Guruh 17 50 Mavzu: XVII asrning o’rtalari XX asr boshlarida Polsha

---

Talaba_Umarova Oydinoy 

Guruh_17_50 

Mavzu: XVII asrning o’rtalari  XX asr  boshlarida Polsha. 

Polsha bilan Litva bir davlat bo’lishi 1596-yil  Lyublin shartnomasi asosida 

Rech Pospolita davlati deb atala boshlandi. Rech Pospolita –ma’muriyat, sud,  

qo’shinlarga  ega edi. Rech Pospolitaya Qirollik va Litvaga bo’lingan.  

Qirollikka : polyak, ukrain yerlari kirgan. 

Litvaga: litvaliklar, belarus, nemis, yahudiy aholisi kirgan. 

XVII –XVIII asr boshlarida to’xtovsiz davom etgan urushlar, mamlakat 

iqtisodiyotini vayron qilib, davlatning xalqaro mavqeyini yanada tushirib yubordi. 

Polshaning ichki ishlariga chet davlatlarning aralashuvi kuchaydi.  

  

uuhhuu 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1797-yil Rossiya –Prussiya –Avstriya Peterburg konvensiyani imzoladi. 

Rech Pospolita davlat sifatida barham topdi. 

1772-yil 

Rossiya ,Prussiya, 

Avstriya o’rtasida 

Peterburg sulhi 

imzolandi

. 

Sharqiy Belorussiya, Polosk va Livoniyaning 

Polshaga qarashli qismi –Rossiyaga, Galitsiyaning 

bir qismi –Avstriyaga, Pomorening va Buyuk 

Polshaning bir qismi –Prussiyaga o’tdi. 

1793-yili Rossiya 

Prussiya sulhi 

imzolandi

. 

Belorrus va ukrain yerlarining katta qismi –

Rossiyaga, Gdansk, Torun va Buyuk 

Polshaning qolgan qismi Prussiyaga o’tdi. 

1795-yil Peterburgda 

Rossiya  -Avstruya –

Prussiya

 

deklaratsiyasi 

imzolandi

. 

G’arbiy Belorussiya, Volin yerlari va Litva –

Rossiyaga, Markaziy Polsha Varshava shahri 

bilan Prussiyaga, Kichik Polsha –Avstriyaga 

o’tdi. 

---

G’arbiy Polsha yerlaridagi imperalizm davrining boshlanishi ularni 

germanlashtirishning kuchayishi bilan nishonlangan edi. German Byulov 

kanslerlik qilgan davr mobaynida kolonizatsiya komissiyasi uchun hukumat 

tomonidan mablag’lar oshirilib, 350mln markaga yetkazildi. 

Ko’chib borib joylashish to’g’risida 1904-yilda qonun qabul qilindi: polyak 

dehqonlari sotib olayotgan yer uchastkalarida ularning mahalliy nemis 

ma’murlarining ruxsatidan tashqari imoratlarda yashashi taqiqlandi. 

Nemis kolonizatsiyasiga va millatchilik  jazo –ta’qib choralariga qarshi 

kurashda polyak xalqinig barcha tabaqalari ishtirok etdi. Vjesniya qishlig’ida 

1901-yil o’quvchilarning isyoni bo’ldi. Ular nemis tilida javob berishdan bosh 

tortdi.  

1902-yil Sharqiy Galitsiyada qishloq xo’jalik ishchilarinig ish tashlashi boshlandi. 

1903-1904-yillarda:1) sanoat mahsulotining qiymati 750mln  

               2) qishloq xo’jalik mahsulotining qiymati 400mln so’mni tashkil qilgan. 

Polsha Podsholigining 2/3 qismi feodalizmning sarqitlarini saqlab qolgan edi. 

1901-yil Polsha Podsholigida 157ta aksiyali jamiyat bor edi. Ko’pgina 

Polyak firmalari va sindikatlari umum Rossiya monopolistic birlashmalarga 

qo’shildi. 

Metall  korxonalari 

1902-yilda  

,,Podamet”ga  

 Ip yigirish  

1904-yilda 

,,Lodz” korxonalariga 

Metal ishlash  

1906-yilda 

,,Prodvagon”ga 

birlashdilar. 

1905-1907-yillarda revalutsiya mag’lubiyatga uchraganidan keyin barcha 

Polyak yerlarida Germaniyada, Avstriya –Vengriyada, Rossiyada sotsial va milliy 

zulm kuchayib ketdi.