Soha iqtisodiyoti va menejmenti: 2-ma'ruza Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish: 2-ma'ruza
https://moodle.qmii.uz/mod/lesson/view.php?id=637549[3.4.2022 18:34:12]
2-ma'ruza Sanoat
korxonalarini rivojlantirish
strategiyasini shakllantirish
2-ma'ruza
II-mavzu. Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish
2.1. Korxona strategiyasining mazmuni va mohiyati
"Strategiya" atamasi qadimgi yunoncha “q
о
‘mondonlik san’ati” degan ma’noga ega b
о
‘lib, harbiy kelib
chiqishga ega. Dastlab strategiya urush san’ati deb tushunilgan. Urushlar (va afsuski, hozirgi kungacha)
odamlar, xalqlar, mamlakatlar hayotidagi
eng muhim voqealar b
о
‘lganligi sababli "strategik" tushunchasi "eng
muhim", "belgilash" ma’nosida umuman boshqaruv terminologiyasining tarkibiy qismiga aylandi.
Shunga k
о
‘ra, "strategik qarorlar" atamasi biznesning rivojlanishi uchun muhim ahamiyatga ega b
о
‘lgan va
uzoq muddatli va muqarrar oqibatlarga olib keladigan qarorlarni anglatadi. Shunday qilib, strategik
qarorlarning ajralib turuvchi xususiyati sifatida ikkita xususiyat ishlatiladi - qaytarib b
о
‘lmaydigan
va uzoq
muddatli oqibatlar. Bu shuni anglatadiki, strategik qarorlarni amalga oshirish korxonaning potensialini
о
‘zgartiradi va nazorat qilish obyektining avvalgi holatiga qaytish, iloji b
о
‘lsa, k
о
‘p vaqt, mablag‘ yoki kuch
sarflashni talab qiladi.
Shubhasiz, bunday qarorlar ertami-kechmi har qanday korxonada, hatto strategiya
tushunchasi ishlatilmaydigan joylarda ham qabul qilinadi.
Strategik qarorlar uchun ularni qabul qilish oldindan ma’lum b
о
‘lgan variantlarning aniq t
о
‘plamini tanlash
orqali amalga oshirilishi xarakterlidir. Korxonalar amaliyotida bunday qarorlar an’anaviy
ravishda ishlab
chiqarishni qayta qurish, kengaytirish yoki tugatish, korxona profilini yoki ixtisoslashuvini tubdan
о
‘zgartirish
rejalarini
о
‘z ichiga oladi. S
о
‘nggi yillarda xususiylashtirish jarayonlari munosabati bilan korxonaning
о
‘zi
tomonidan ishlab chiqarilgan mol-mulkka
va mahsulotga b
о
‘lgan mulk huquqining turi va unga egalik qilish
t
о
‘g‘risida qarorlar strategik qarorlarga q
о
‘shildi. Shunday qilib, strategik qarorlar doimo mavjud b
о
‘lib kelgan,
ammo ularni markazlashtirilgan boshqaruv sharoitida korxona darajasida tayyorlash
va qabul qilish zarurati
cheklangan edi.
В
начало
/
Мои
курсы
/
Sirtqi ta'lim bo`limi
/
2021-2022 - BAHORGI SEMESTR
/
Elektr energetikasi (tarmoqlar va yo'nalishlar bo'yicha)
/
4-KURS
/
Soha iqtisodiyoti va menejmenti
/
2-ma’ruza: “Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish”
/
2-ma'ruza Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish
Soha iqtisodiyoti va menejmenti
Soha iqtisodiyoti va menejmenti: 2-ma'ruza Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish: 2-ma'ruza
https://moodle.qmii.uz/mod/lesson/view.php?id=637549[3.4.2022 18:34:12]
Qanday qarorlar strategik hisoblanadi? Ushbu savolga javob berish uchun siz
korxona faoliyatini tashkil
etadigan jarayonlarni quyidagicha tasniflashingiz mumkin. Korxonada r
о
‘y beradigan turli xil texnik-iqtisodiy,
moliyaviy, ijtimoiy va boshqa jarayonlarni uch guruhga b
о
‘lish mumkin.
- Mahsulotlar ishlab chiqarish, ishlarni bajarish va xizmatlarni k
о
‘rsatishning
mavjud potensialidan
foydalanish jarayonlari ("ishlab chiqarish");
- Korxona potensialini yaratish, qurish va modernizatsiya qilish jarayonlari ("takror ishlab chiqarish");
- Korxonaning juda k
о
‘p reproduktiv bazasini yaratish va rivojlantirishni ta’minlaydigan jarayonlar ("ishlab
chiqarishni k
о
‘paytirish").
Ushbu tasnifdan foydalanib, kompaniya rahbariyati darajasida qabul qilingan qarorlarni mos ravishda tuzish
mumkin. Ishlab chiqarish bazasining mavjud potensialidan
foydalanish t
о
‘g‘risidagi qaror taktik deb tasniflanishi
kerak. Potensialni shakllantirish (yaratish, t
о
‘ldirish,
о
‘zgartirish) jarayonlariga tegishli eng muhim qarorlarni
strategik qarorlar bilan taqqoslash mumkin. Va nihoyat, reproduktiv bazani rivojlantirish imkoniyatlarini
aniqlaydigan qarorlarni juda strategik deb atash mumkin.