Sinfdan tashqari ishlarning ta’limiy

Boshlang’ich sinflarda olib boriladigan ona tilidan sinfdan tashqari olib boiladigan ishlar ham ta`limiy, ham tarbiyaviy maqsadlarni ko`zlaydi. Uning ta`limiy ahamiyati shundaki, o`quvchi bu jarayonda qo`shimcha bilim, malaka va ko`nikmalarga ega bo`ladi. Tarbiyaviy ahamiyati esa nutq odobini tarbiyalash, zukkolik, tezkorlik va hozirjavoblik singari fazilatlarni shakllantirish, mustaqil fikrlash, ijodiy faoliyat ko`rsatish, nutq odobini tarbiyalash singarilarda o`z ifodasini topadi.Doimiy tadbirlarga to`garak mashg`ulotlari kiritilsa, qolganlari vaqt-vaqti bilan o`tkaziladigan tadbirlarga kiradi.Sinfdan tashqari ishlar ayniqsa boshlang’ich sinf o’quvchilari uchun katta ahamiyat kasb etadi. Ularga nutqini o’stirish, olingan bilim va malakalarni mustahkamlash uchun yordam beradi. Yangi qo’shimcha ma’lumotlar manbai hisoblanadi.
Sinfdan tashqari ishlarning ta’limiy ahamiyati – o’quvchilarga qo’shimcha bilim, malaka va ko’nikmalar berish.Tarbiyaviy ahamiyati – o’quvchilarning ijodiy faoliyat ko’rsatishiga, nutq odobiga, mustaqil fikrlashiga zamin hozirlash.
Adabiy kechalarga misollar “Navoiyxonlik”, “Boburning tavallud kuniga bag’ishlangan kecha” va h.k. Eskursiya ma’lum bir maqsadga yo’naltirilgan bo’ladi va ekskursiyadan oldin o’quvchilarga topshiriqlar beriladi.
Muzeylarga ekskursiyaga borish; Metro bekatlari bo’ylab sayohat; Davlat kutubxonalariga tashrif; Teatr va kino va h.k Bayram va tadbirlar Bunga mavsumiy bayramlarni kiritishimiz mumkin Bayram va tabrirlar ssenary asosida tashkil etiladi.
Shoir va yozuvchilar bilan uchrashuvlar. Uchrashuv jonli muloqot tarzida tashkil etiladi.Uchrashuvga o’quvchilar yaxshi biladigan shoir va yozuvchilarni taklif etish maqsadga muvofiq.Mehmon bolalar adabiyoti vakili bo’lishi lozim.Ko’rik tanlovlar.Bu ko’rik tanlovlar sinflar ichida yoki sinflar aro bo’lishi mumkin.Masalan: “Yilning eng bilimdon o’quvchisi.To’garaklar ma’lum bir fan asosida tashkil etiladi.To’garak uchun yillik ish reja tuziladi.Masalan: “Yosh xattot”, “Ona tilim – jon-u dilim”kabi mashg’ulotlarni tashkil etish mumkin.Men 18- umumiy o’rta talim maktabida “Yilning eng yaxshi bilimdoni”ko’rik tanlovini tashkil etdim.Buyuk siymolarimiz Navoiy va Bobur tavalludiga bag’shlangan bayram kechalarini uyushtirdim.
ALISHER NAVOIY- SO`Z MULKINING SULTONI - TADBIRI
Boshlovchi: Turk dunyosi adabiyotining ravnaqiga ulkan
Hissa qo’shgan so’z mulkining mutlaq sultoni
Nizomiddin Mir alisher navoiy tavalludining
571 yilligiga bag’ishlangan badiiy kecha bu
Yil o’zgacha ruhda o’tkaziladi.chunki
Hurmatli yurtboshimiz Islom Abdug’aniyevich Karimovning “Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch” asarida
Shoir haqida ajoyib fikrlar talqini bo’yicha kecha tashkil etilgan.
Boshlovcni:
Kimni tilasang bilay, maqolin angla,
Aslin desang anglayin, fiolin angla,
Kirdorig`a boqib, asl holin angla,
Aslig`a dalil aning xisolin angla.
Deya misralar bitgan millatimiz quyoshi
Alisher Navoiy har qancha e’tirofga,tahsinga sazovor.
Boshlovchi: Ha, hurmatli prezidentimiz o’zining “yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch” asarida:” O’zbek Xalqi ma’naviy dunyosining shakllanishiga g’oyat kuchli va samarali ta’sir ko’rsatgan. Ulug’ zotlardan Alisher Navoiyni avliyo desak ,u avliyolarning avliyosi, mutafakkir desak,mutafakkirlarning mutafakkiri, shoir desak,shoirlarning sultonidir”,-deb e’tirof etganlar. Haq gap.
Boshlovchi:Hozir e’tibo0ringizga taqdim etiladigan
Badiiy kechamizda o’zingiz guvoh bo’lasizlar.
So’z zohir etar ishi ko’pragidin
Til muxbir erur ko’hgil nihon emgagidin.
Fahm ayla kishi holini so’z demagidin,
Kim, berdi xabar hadisi ko’nglidagidin.
Marhamat, biz ertaklar olamida emasmiz, lekin ertaknni-i-i…