Semizliktin’ rawajlaniwinda genetik faktorlardin’ roli joba

O’zbekstan Respublikasi Joqarg’i ha’m Orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Den – sawliqti saqlaw Ministrligi

Tash PMI No’kis filiali

Fakultet: Stomatologiya

Kafedrasi « Medicinaliq ximiya »

Tema: Semizliktin’ rawajlaniwinda genetik faktorlardin’ roli

Qabillag’an:

Tayarlag’an; Temirbaeva A

No’kis - 2020

O'z betinshe jumis

Semizliktin’ rawajlaniwinda genetik faktorlardin’ roli JOBA:

• Semizlik keselligi haqqinda uluwma tu’sinik ha’m og’an aniqlama
• Keselliktin’ kelip shig’iwi ha’m basqishlari
• Na’sliy túrdegi semizlik. Genlerdin’ semizlikke alip keliwshi tu’rleri
• Juwmaq

Yog'laring to‘planishi (semizlik)

• Organizmda yoglarning me’yoridan ko‘p to‘planishi kuzatilsa, semizlik deb nomlanadi va bu quyidagi holatlarda kuzatiladi:
• alimentar faktor: iste’mol qilingan ovqatning kaloriyasiga nisbatan sarflanayotgan energiya tengligibuzilgan holda.
• Natijada yog‘lar
• to'planib, semizlik vujudga keladi;

- gipotalamus shikastlanganda:

• - gipotalamus shikastlanganda:
• ma’lumki yogLar almashinuvi
• gormonal boshqaruvga ega va gipotalamus shikastlanganda ishtaha markazi boshqarishi buzilib ochofatlik holatlari kuzatiladi, ko‘p ovqat
• iste’mol qilish semirishga sabab boladi;
• irsiy semizlik; ma’lumki ota-ona semizlikka moyil bo lsa, genetik axborotga k o‘ra farzandlari ham moyil b o ‘ladi. Bu irsiy axborot
• dominant xususiyatiga ega;

Me’yoridan ko‘p uglevodlar iste’mol qilish energiya manbai sifatida asosan uglevodlar sarflanib, yog‘lar zaxirasi ortadi.

• Me’yoridan ko‘p uglevodlar iste’mol qilish energiya manbai sifatida asosan uglevodlar sarflanib, yog‘lar zaxirasi ortadi.
• Shu bilan birga uglevodlar iste’mol qilish doimo insulin ishlab chiqarishga majbur qiladi
• va bu goimon yog‘laming zaxirada to‘planishiga sababchi bo‘ladi

Qalqonsimon bezning gipofunksiyasi:

• Qalqonsimon bezning gipofunksiyasi:
• qalqonsimon bez ishlab
• chiqaradigan gormonlar umumiy modda almashinuvini boshqaradi va
• bu gormon miqdori kamayishi modda almashinuvining susayishiga olib
• kelib zaxira moddalaming to‘planishi bilan kuzatiladi.

Нujayra yogarning parchalanishi

• Hujayra ichidagi yog‘larni va shu jumladan, adipotsitlardagi yog‘larning parchalanishi gormonal boshqaruvga ega.
• Adrenalin (hayajonlanish gormoni) va shunga o ‘xshash gormonlar hujayra yuzasidagi retseptor bilan boglanadi.
• Natijada gormon retseptor
• kompleksi hosil boladi.

Retsep tor gorm on bilan birikib uni

Retsep tor gorm on bilan birikib uni

• molekulasida konformatsion ozgarishlarga olib keladi.
• Membranaga bog‘liq adenilatsiklaza bunday konformatsion o'zganshga sezuvchan
• bo‘lib faol shaklga o‘tadi.
• Faollangan adenilatsiklaza hujayra ichida ATF molekulasidan siklik AM F (sA M F) hosil qiladi.
• Siklik AMF hujayra ichida erkin harakatlanuvchi bo‘lganligi tufayli proteinkinaza
• fermentini faollaydi.

Siklik A M F hujayra ichida erkin harakatlanuvchi bo‘lganligi tufayli proteinkinaza

Siklik A M F hujayra ichida erkin harakatlanuvchi bo‘lganligi tufayli proteinkinaza

• fermentini faollaydi.

Bu ferment o ‘z navbatida hujayra ichidagi

îriglitseridlipaza fermentini fosforlaydi va faol shaklga o ‘tkazadi.

• Hujayra ichidagi yog'lar parchalanadi.

Yog' lar sarflanishining kuchayishi yoki kaxeksiya'.

• Yog‘lar sarflanishining kuchayishi va organizmning o‘taozib ketishi kaxeksiya deb nomlanadi.
• Bu holat quyidagi omillarga bog‘liq:
• a) alimentar omil: iste’mol qilgan ovqat kaloriyasi jihatidan past
• bo‘lib sarflanayotgan energiya yuqori bo‘lgan holatlarda;

b) saraton kasalligi rivojlanayotganda; o‘sma to‘qimasida modda almashinuvi kuchaygan bo‘lib butun organizmdan energiya moddalarini

b) saraton kasalligi rivojlanayotganda; o‘sma to‘qimasida modda almashinuvi kuchaygan bo‘lib butun organizmdan energiya moddalarini

• tortib oladi, natijada ozib ketishi kuzatiladi;

d) qandli diabetda; modda almashinuvi yuqorida ko'rsatilgan va yog'lar asosan glyukoza sinteziga sarflanadi;

• e) gipertireozda: qalqonsimon bez gormonlari asosiy modda almashinuvini kuchaytirib yuboradilar.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR;

• 1. SOBIROVA R. ‘’BIOLOGIK KIMYO’’
• 2. ZIYONET.UZ
• 3. KITOBXONA.UZ