Sana: 9-sinf: Fan: Algebra 27-dars mavzusi: Butun ko’rsatkichli daraja

Aim.Uz

Sana:____________ 9-sinf: ____

Fan: Algebra

27-dars mavzusi: Butun ko’rsatkichli daraja.

Darsning maqsadi:
a) ta’limiy:	Natural ko’rsatkichli daraja haqida tushunchaga ega bo’lgan holda butun ko’rsatkichli daraja haqida tushuncha berish;
b) tarbiyaviy:	Diqqatni jamlashga undash;
d) rivojlantiruvchi:	Sonlarni daraja shaklida ifodalashda o’quvchilarning mantiqiy va analitik fikrlashlarini rivojlantirish;
Dars jihozi:	Sinf taxtasi, bo’r, 5 ta xossa aks ettirilgan A4 formatdagi qog’oz.
Dars turi:	Yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi.
Didaktik adabiyotlar:	Sh.A.Alimov, O.R.Xolmuhamedov, M.A.Mirzaahmedov “Algebra”. Umumiy o’rta ta’lim maktablarining 9-sinfi uchun darslik. ”O’QITUVCHI” NASHRIYOT-MATBAA IJODIY UYI. –T.2014-yil.
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism.	a) salomlashish; b) davomatni aniqlash va darsda qatnashmagan o’quvchilarni jurnalda qayd etish; d) o’quvchilarning darsga tayyorgarligini aniqlash; e) uy ishlarini tekshirish; h) psixologik iqlim yaratish;
II. O’tilgan mavzuni takrorlash.	Savol-javob. O’tilgan mavzular bo’yicha savollar beriladi va yangi mavzuga zamin yaratiladi.
III. Yangi mavzu bayoni. Butun ko’rsatkichli daraja. Natural ko’rsatkichli darajaning xossalari qaralganda darajalarni bo’lishining xossasi n>m va bo’lganda to’g’riligi ta’kidlangan edi. Agar nm bo’lsa, u holda (1) tenglikning o’ng qismidagi n-m daraja ko’rsatkich manfiy son yoki nolga teng bo’ladi. Manfiy va nol ko’rsatkichli daraja shunday aniqlandiki, (1) tenglik faqat n>m bo’lgandagina emas, balki nm bo’lganda ham to’g’ri bo’ladi. Masalan, n=2, m=5 bo’lganda (1) formula bo’yicha quyidagini hosil qilamiz: Ikkinchi tomondan, Shuning uchun deb hisoblanadi. 1-ta’rif. Agar va n-natural son bo’lsa, u holda bo’ladi. Misollar: 1) 2) 3) Agar n=m bo’lsa, u holda (1) formula bo’yicha quydagini hosil qilamiz: Ikkinchi tomondan, . Shuning uchun =1 deb hisoblanadi. 2-ta’rif. Agar bo’lsa, u holda bo’ladi. Masalan, Manfiy ko’rsatkichli darajalardan sonni standart shaklda yozishda foydalanilgan. Masalan, Natural ko’rsatkichli darjalarning barcha xossalari istalgan butun ko’rsatkichli darajalar uchun ham to’g’ri bo’ladi. Istalgan , va istalgan butun n va m lar uchun quyidagi tenglikla to’g’ri: 1. 2. 3. 4. 5.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.		A. Sinf taxtasi bilan ishlash. 109-114-misollar bajariladi. 109-misol. Hisoblang: 1) 2^3+(-3)^3-(-2)^2+(-1)^5 = 8+(-27) – 4 + (-1)=8 – 27 – 4 - 1=-24; 2) (-7)^2- (-4)^3- 3^4= 49 - (-64) – 81 = 49 + 64 – 81 = 32; 3) 13 · 2^3 – 9 · 2^3 + 2^3 = 2^3·(13-9+1) = 8 · 5 = 40; 110-misol. Ifodani natural ko’rsatkichli daraja shaklida tasvirlang: 1) 2) 3)
		B. Og’zaki misol (o’quvchilardan navbatma-navbat so’raladi). 111-misol. Hisoblang: 1) 2) 3) 4) 5) 6)
		C.Mustaqil ish. Qobiliyatli o’quvchilar misollarning qolganlarini mustaqil yechishi mumkin.
V. O’quvchilarni baholash.			Darsda faol qatnashgan va mustaqil bajargan o’quvchilar baholanadi.
VI. Uyga vazifa berish.		Darslikdagi №109-114 misollarning (4) bandlari. 50-51-betlar.