Sana : 28. 01. 2015 yil Sinf : 7 Fan

Sana : 28.01.2015 yil

Sinf : 7

Fan : Algebra

Mavzu: Tenglama va uning yechimlari

Darsning maqsadi:

1. 
   Ta’limiy : O’quvchilarga tenglama haqida tushuncha berish, Tenglama turlari , yechimlari va ildizlari haqida tushuncha berish.
   
2. 
   Tarbiyaviy:O’quvchilarni mavzu orqali aqliy, bir – biriga hurmat, vatanga sadoqat va oilaga , mahallaga mehrli qilib tarbiyalash.
   
3. 
   Rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tenglamali masalalar yechish orqali fikrlash qobilyatini rivojlantirish.
   

Dars turi : Yangi bilim va ko’nikmalar berish.

Dars metodi : Aralash.

Dars jihozi: proyektor, tarqatma materiallar, ko’rgazmalar.

Darsning borishi

I.Tashkiliy qism : Salomlashish , navbatchi raportini eshitish ,davomatni aniqlash.

II.O’tilgan mavzuni takrorlash(O’tilgan mavzu I- bobni takrorlash)

O’tilgan mavzuni takrorlash uchun sinf 3 guruhga bo’lib olinadi va aqliy hujum,savol-javob orqali takrorlab olinadi.

1.Algebraik ifoda deb nimaga aytiladi?

2.Algebraik ifoda nechaga bo’linadi?

3.Sonli ifoda deb nimaga aytiladi?

4.Harfli ifoda deb nimaga aytiladi?

5. Harli ifodaning qiymati qanday topiladi?

6. Sonli ifodaga misol ayting?

7.Harfli ifodaga misol ayting?

8.Algebraik tenglik nima?

9.Qo’shish xossalarining algebraik ifodasini ayting.

10.Ko’paytirish xossasini algebraik ifodasini ayting.

11.Qavs oldida hech qanday ishora bo’lmasa , qavs qanday ochiladi?

12. Qavs oldida “-” ishorasi bo’lsa , qavs qanday ochiladi?

13.Algebraik ifodaning son qiymati qanday topiladi?

14.Qavs oldida “+” ishorasi bo’lsa qavs qanday ochiladi?

Va boshqa savollar berib guruhlarga ballar beriladi. O’tilgan mavzuga doir ba’zi misollar bajariladi.

III.Yangi mavzu bayoni.

Bir masalani yechaylik.

Daftar va kitob birgalikda 4800 so’m turadi. Kitob daftardan 3200 so’m qimmat turadi , daftarning bahosini aniqlang .

Demak tenglama tuzib olamiz :

Daftar x so’m .

Kitob x+3200 so’m

Ikkala summani qo’shib 4800 so’mga tenglashtiramiz.

X+x+3200=4800

2x+3200=4800

2x=4800-3200

2x=1600

X=1600:2

X=800 javob: daftar 800 so’m .

Harf bilan belgilangan noma’lum son qatnashgan tenglik tenglama deyiladi.

Tenglikning chap va o’ng qismlarida turgan qo’shiluvchilar tenglamaning hadlari deyiladi.

7x-15=6 tenglamaning o’ng qismi 6ga teng , chap qismi 7x – 15 ga teng,

X=3 da tenglama to’g’ri tenglikka ega bo’ladi

7*3-15=6

Shuning uchun tenglamaning ildizi 3 gateng bo’ladi.

Tenglamaning ildizi deb , noma’lumning shu tenglamani to’g’ri tenglikka aylantiruvchi qiymatiga aytiladi.

2x+4=12 tenglamada tenglamaning ildizi x=4 ga teng chunki ,

2*4+4=12

Tenglama 1 ta , 2ta , 3 ta , cheksiz yechimlarga ega bo’lishi mumkin va ildizga ega bo’lmasligi mumkin .

1. 
   x-1=0 1ta ildizga ega
   
2. 
   (x+2)(x-3)=0 2 ta ildizga ega
   
3. 
   (x-6)(x+5)(x+7)=0 3 ta ildizga ega
   
4. 
   2(x-1)=4x-8 cheksiz ko’p yechimga ega
   
5. 
   3x+5=7+3x yechimga ega emas.
   

Va hokazolar.

Tenglamni yechish degani uning barcha yechimlarini topish va ildizlari yo’qligini aniqlash.

Ko’pgina amaliy masalalarni yechish

ax=b ko’rinishdagi tenglamaga kelib qoladi.

Bunday ko’rinishdagi tenglama chiziqli tenglama deyiladi

a v b lar berilgan sonlar. X noma’lum son.

Masalan : 3x=5; x=14; -2x=17; 5x=0

Qo’shimcha : darsda proyektor orqali www.ziyonet.uz, www. uzedu.uz saytlaridan tenglamaga doir yangi ma’lumotlar ko’rsatiladi.

IV. Mavzuni mustahkamlash

1. 
   Tenglama deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Tenglamaning ildizi nima ?
   
3. 
   Tenglamani yechish nima?
   

Test bajariladi.

1.3x+7=13 tenglamaning ildizi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

A. 5 B.2 C.3 D.4

2. Yechimi 4 ga teng bo’lgan tenglamani toping.

A.2x+3=5 B.7x-4=12 C.2x-5=3 D.13-2x=25

3. 2x+5=3x+1 tenglamaning nechta ildizi bor.

A. 1 ta B.2 ta C.3ta D.4 ta

Mavzuga oid misol va masalalar bajariladi.

www.ziyonet.uz, www. uzedu.uz , www.math.ru; www.google.uz saytlari orqali mavzuga oid o’yinlar o’ynaladi.

V.O’quvchilarni baholash

5 ballik tizim asosida darsda qatnashgan o’quvchilar baholanadi.

VI.Uyga vazifa №82,83

Namuna: ildizi 1 ga teng bo’lgan tenglama tuzing.

1. 
   x+5=6
   
2. 
   x-3=-2
   
3. 
   2x+5=7…