Rostlash organlari haqida umumiy tushunchalar

MAVZU:To’siqli rostlash organlari

Droslli rostlash organlari.

3.Drosselli rostlash organlarini tanlash va hisoblash.

Rostlash organlari haqida umumiy tushunchalar.
Rostlash organi ijro etuvchi qurilmaning o`zgaruvchan gidravlik qarshilikdan
iborat va o`zining o`tish kesimining o`zgarishi hisobiga muhitning sarfiga ta‘sir
qiluvchi zvenosi hisoblanadi.
Ishlash shartlari va ijro etuvchi qurilmaga hamda uning rostlash organiga
talablar uzluksiz va ikki pozitsiyali rostlashda turlichadir. Uzluksiz rostlashda ijro
etuvchi qurilmadan talab qilinadiki, uning yo`l tavsifi, ya‘ni shtok yo`lini buyruq
signali qiymatiga bog‘liqligi qat‘iy aniqlangan bo`ladi, qulf(zatvor) va egar(sedlo)
ning drossellovchi sirtlar o`rtasidagi maydonning o`zgarishi ma‘lum o`tkazish
tavsifini ta‘minlaydi.
Ikki pozitsiyali rostlashda qulf bir chetki holatdan ikkinchisiga o`tadi, ya‘ni
egarda o`tish to`liq ochiq holatda yoki to`liq yopiq holatda. Bu holatda o`tayotgan
suyuqlik miqdorining o`zgarishi vaqt nisbati o`zgarishi hisobiga amalga oshadi,
miqdor o`zgarganda egardagi o`tish ochiq va yopiq bo`ladi.
Uzluksiz rostlashda quyidagi tipli rostlash organlari qo`llaniladi: a –
qopqoqli(zaslonkali), ularda o`tkazish qobilyati zatvor(zaslonka)ning burilishi bilan
bo`ladi; b – ikkita qulfli, ularda o`tkazish qobilyatining o`zgarishi korpusning ikkita
egar yo`llari o`qi bo`yicha qulf(zatvor)ning ilgarilanma siljishi bilan bo`ladi; v -bir qulfli, ularda o`tkazish qobilyatining o`zgarishi korpus egarining o`tish yo`li
bo`ylab qulf(zatvor)ning ilgarilanma bilan bo`ladi; g – uchta yo`lli, ularda o`tkazish
qobilyati ikkita egar o`tish yo`li o`qi bo`ylab qulf(zatvor)ning ilgarilanma siljishida
o`zgaradi va bunda korpus uchta ulash o`tish yo`liga ega, bu ulash yo`llari orqali
bitta oqim ikkitaga bo`linadi yoki ikkita oqim bittaga ulanadi; d – shlang
ko`rinishida, ularda o`tkazish qobilyati o`zgarishi elastik patrubka o`tkazish kesimi
(shlang kesimi)o`zgarishi bilan bo`ladi; e – diafragmali, ularda o`tkazish
qobilyatining o`zgarishi diafragma markazining egarga nisbatan ilgarilanma siljishi
bilan bo`ladi.
Ikki pozitsiyali rostlash uchun ijro etuvchi qurilmalarning ko`rsatilgan
tiplaridan tashqari, zaruriy ijro mexanizmlarga ega qulflovchi armaturaning turli
ko`rinishlari qo`llanishi mumkin. Demak, uzatmali qurilmalar bilan ta‘minlangan
qulflovchi surma klapanlar, kran va ventillar ikki pozitsiyali ijro etuvchi qurilmalar
singari ishlashi mimkin. Ba‘zi hollarda ikki pozitsiyali ijro qurilmalari sifatida
servouzatmali qulflovchi armaturaning qo`llanish chegarasi bo`lib uning uzoq
muddali emasligi, shuningdek obyektning gidravlik hususiyatlari hisoblanadi.