Reja: Molekulalarning tebranma spektrlari

Ko’p atomli malekulaning tebranishlari. Malekulalarning spektrlari

Reja:

1. Molekulalarning tebranma spektrlari

2. Ikki atomli molekulalarning tebranma-aylanma spektrlari

3. Molekulalarning aylanma va tebranma harakatlari

Molekulalarning tebranma spektrlari

Aylanma harakatlarni moddaning gaz holatlarida batafsil о‘rganish mumkin. Bunday harakatni suyuqliqlarda va qattiq jismlarda toza holda о‘rganish qariyib mumkin emas. Tebranma harakatlarni esa moddaning har qanday agregat holatida о‘rganish mumkin.

Tebranma harakatni о‘rganish paytida potensial energiyaning yadrolar orasidagi masofaga bog‘liqligini bilish yoki U(r) funksiyaning grafigini bilish katta ahamiyatga ega. Tebranma harakat paytida yadrolarning potensial energiyasi deganda asosan elektronning tо‘liq energiyasi (kinetik, potensial) katta rol о‘ynaydi. Molekulalarning tashkil topishining kvanto-mexanik xisoblashlari shuni kо‘rsatadiki U(r) funksiya r=r_e nuqtada minimal qiymatga ega, shu boisidan U(r) ni r=r_e =q deb olib qatorga yoyishimiz mumkin.

(1. 4)

nuqtada bо‘ladi. deb belgilaymiz.

(1. 5)

Ikkinchidan kо‘rinadiki kichik tebranishlar paytida U(r) ni parabola deb ya’ni ikki atomli molekulaning kichik tebranishlarini garmonik tebranma harakat deb qabul qilsa bо‘ladi. Umuman 2 atomli molekulaning tebranishlarini tekshirganda garmonik ossillyator modelidan foydalanish mumkin. Har qanday 2 atomli molekulani garmonik ossillyator deb qabul qilsa bо‘ladi (1.5-rasm).

1.5-rasm. Ikki atomli molekulalar

Rasmda keltirilgan zarrachalarni tortib turuvchi kuchlarni topish uchun 1.15-tenglamadan hosila olish kerak

(1. 6)