Referat mavzu: Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tavsifi va tasnifi. Futbol o’yini paydo bo’lishi. Futbol bu «oyoqtо‘pi»



Download 133,52 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana14.01.2022
Hajmi133,52 Kb.
#359932
  1   2
Bog'liq
futbol oyini



                                                                          Nizomiy nomidagi TDPU ning 

                                                           pedagogika va psixologiya fakultetining 

                                              amaliy psixalogiya yo’nalishi 102-guruh talabasi 

                                                                                     Madiyeva Shodiya ning    

 

       

 

                                    REFERAT 

 

Mavzu:Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tavsifi va tasnifi



  



 

1

. Futbol o’yini paydo bo’lishi.

 

 

Futbol bu «oyoqtо‘pi» degan ma’nodagi inglizcha sо‘z bо‘lib, Fransiya, Ispaniya, 

Rossiyada  shu  nom  saqlanib  qolgan.  Nemislarda  u  «fusbol»,  Venriyada 

«labduragosh»,  Italyanlarda  «kalchio»,  Yugoslavlarda  «nagomet»,  Amerikada 

«sokker»  deyiladi.  Futbolning  xalq,  ommasini  jismoniy  rivojlantirishning,  uning 

salomatligini  mustahkamlashning  eng  ommabob,  vositasidir.  Bu  kattalarga  ham, 

о‘smirlarga ham, bolalarga ham birdek ma’qul bо‘lgan chinakam о‘yin.  

Futbol bu chinakam atletik о‘yin.

 U tezkorlik, chaqqonlik, kuchlilik va sakrovchan-

likni rivojlantirishga yordam beradi. Futbolchi о‘yin paytida xaddan tashqar kо‘p ish 

bajaradi. Bu esa odamning funksional imkoniyatlari darajasini oshirishga,ma’naviy, 

irodaviy xislatlarini tarbiyalashga yordam beradi. Futbol о‘ynash umumiy jismoniy 

tayyorgarlik kо‘rishda yaxshi vosita bо‘lib xizmat qila oladi. Yо‘nalishni о‘zgartirib 

xilma-xil  yugurish,  sakrashning  turli  xillari,  struktura  jixatdan  turlicha  gavda 

harakatlari, tо‘pni tepish, tо‘xtatib olish va olib yurish, maksimal  tezlikda harakat 

qilish, irodaviy xislatlarning, taktik tafakkurning kamol topishi kabilar, futbolni har 

qanday ixtisosdagi sportchiga zarur bо‘lgan kо‘pgina muhim xislatlarni о‘stiradigan 

sport о‘yini deb hisoblash imkoniyatini beradi. 




Hozirgi  zamon  futbolining  «ajdodi»  bundan  ikki  ming  yil  avval  qadimgi  Sharq 

xalqlari va antik dunyo davlatlari Gretsiya va Rimda ma’lum bо‘lgan «Garponon» 

(о‘sha  paytda  futbol  shunday  atalar  edi)  о‘yinini  о‘ynagan  qadimgi  Gretsiya 

о‘smirlari maydon о‘rtasidan turib tо‘pni raqiblar tomoniga о‘tkazishgan, Goy Yuliy 

Sezarning rimlik ligionerlari tо‘pni har qanday usul va priyomlarni qо‘llagan holda 

ustunlar  orasiga  kirgizishga  harakat  qilganlar.  О‘rta  asrlarda  о‘yin  keng  tus  oldi. 

Bunda  kо‘cha  va  qishloqlar  maydon  о‘rnida  xizmat  qilardi.  Musobaqalar  kun 

о‘rtasida boshlanar edi va qorong‘u tushgancha davom etardi. Tо‘pni butun shahar 

bо‘ylab  ma’lum  bir  joygacha  surib  kelishga  erishgan  «komanda»  g‘olib 

hisoblanardi.  О‘yin  tartibsiz  bir  ur  yiqitga  о‘xshar,  kо‘p  xollarda  qon  tо‘kar, 

mushtlashishgacha borib yetardi. Shu sababdan va «jin о‘yin» sifatida ingliz qirollari 

futbolni kо‘p marta taqiqlaganlar. Bu taqiq 200 yil amalda bо‘ldi. 

X1X  asr  о‘rtalariga  kelib,  sport  metodi  jismoniy  tarbiyaning  eng  maqbo’l  metodi 

deb topilib, sport hamda sport о‘yinlari jismoniy rivojlanishining samarali vositasi 

bо‘lib qolgandan keyin futbol tarixida yangi bosqich boshlandi.  

Oyoqda tо‘p о‘ynash birinchi galda ingliz kollejlari hamda universitetlarida yoyildi. 

X1X  asrning  ikkinchi  yarmidan  futbol  о‘yinida  ochiq  oydin  ikki  yо‘nalish  tarkib 

topadi. Ulardan birini London hamda Kembrij kollejlari qо‘llab quvatlar edi. Bo’lar 

1863 yili futbol assotsiatsiyasi tuzadilar va yumaloq tо‘pni oyoqda о‘ynashi rasm 

qilishga  qaror  qiladilar.  1848  yili  Kembrij  futbol  klubi  birinchi  bor  yagona  о‘yin 

qoidalarini joriy qiladi va bu qoidalarni nashr etishga qaror qilinadi. Afsuski, ular 

bosmadan  chiqmay  yо‘qolib  ketadi.  Bizgacha  yetib  kelgan  qoidalar  1863  yil  8 

dekabrda e’lon qilingan. Bu qoida 13 banddan iboratdir. Hozir biz bilgan futbol ana 

shunday paydo bо‘lgan. 1863 yilgi qoidalar hozirgi qoidalardan farq qilgan. 1871 

yili golkiper (darvozabon ) larga qо‘lda о‘ynash ruxsat berildi.  

Burchakdan  tо‘pni  kiritish  1873  yilda  kiritildi.  1875  yili  ustunlarni  birlashtirib 

turgan arqon yerdan 2,44 m balandlikda yotqizilgan tо‘singa almashtirildi. 1882 yili 

4ta mustaqil futbol ittifoqi Angliya, Shotlandiya, Uels va Irlandiya futbol ittifoqlari 

birlashdilar. Futbol maydonida xakam birinchi marta 1880 – 1881 yillarda ishtrok 



etadigan  bо‘ldi.  1891  yili  xakam  maydonga  ikkita  yordamchisi  bilan  tushadigan 

bо‘ldi. Xalqaro miqyosidagi dastlabki futbol о‘yini 1873 yili Angliya va Shotlandiya 

futbol  jamoalari  о‘rtasida  bо‘lgan  edi.  Futbol  1875  yilda  Gollandiyada  о‘ynala 

boshlandi,  1882  yildan  Shveysariyada,  1890  yildan  Chexiyada,  1894  yildan 

Avstriyada, 1897 yildan Rossiyada о‘ynala boshladi.  

1904 yili Xalqaro futbol assotsiatsiyasi (FIFA) tuziladi. Hozir uning sostavida 190 

ga yaqin mamlakat bor. 1954 yildan beri Yevropa futbol ittifoqi UEFA ham ishlab 

turibdi. Unga 50 ga yaqin mamlakat a’zo bо‘lib kirgan. 1930 yildan beri har tо‘rt 

yilda  jaxon  chepionati,  1958  yildan  beri  esa  Yevropa  chempionati  utkazilib 

kelinmoqda  1908  yili  futbol  olimpiya  о‘yinlari  dasturiga  kiritildi.  UEFA 

raxbarligida quydagi kubok о‘yinlari о‘tkazilib turadi:  

Yevropa chempionlari kubogi (1956 yildan beri). 

Kubok egalari kubogi (1961 yildan beri). 

Bo’lar endilikda UEFA kubogi deb yuritiladi. 

   


Download 133,52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish