Qish fasli

QISH FASLI



Qish toʻrt fasldan biri boʻlib, kuz va bahor fasllarining orasida joylashgan eng sovuq fasldir. Qish fasli 3 oydan iboratdir. Shimoliy yarimsharda: Dekabr, Yanvar va Fevraldan, Janubiy yarimsharda esa: Iyun, Iyul va Avgustdan. Bu faslda iqlim darajasi minusga qarab tusha boshlaydi. Shu sababli sovuq yogʻingarchiliklar orta boshlaydi.

Qish — yil fasllaridan biri. Moʻʼtadil mintaqalarda (shu jumladan, Oʻzbekistonda) dekabr, yanvar va fevral oylarini oʻz ichiga oladi. Q. faslining astronomik davomiyligi urtacha 89,0 sutkadan iborat. Q.ning boshlanishi deb Quyoshning qishki turish nuqtasidan oʻtishi kunlari (21 — 22 dekabr) qabul qilingan. Oʻzbekistonda Q. fasli xiyla sovuq keladi. Eng sovuq oy — yanvarning oʻrtacha t-rasi tekisliklarda (Ustyurt. Churuk st-yasi) — 10°, jan. sharqda (Temir, Sherobod) 2—3°, mutlaq past t-ra jan.da —25°, —30° va shim. gʻarbda —35°, —38". Lekin tekisliklarla Q.da ham 15—20°, togʻlarda 5—10° gacha iliq kunlar boʻlib turadi (q. Yil fasllari).

QISH FASLI

Yana kelar qish fasli,

Ba`zan quyosh charaqlar.

Nafis qor zarralari,

Kumush kabi yaraqlar.

Zavq-shavqning zo‘rligidan,

Sovvuq ham ta`sir qilmas.

Shamollaysan degan gap,

Sira quloqqa kirmas.

QISH FASLI

Go'zal bo'ldi diyorim,

Unga qish kirib keldi.
Yerlar oq bo'lib yashnar,
Qor yog'ib sovuq keldi.
Endi bo'ladi bayram,
Endi kelar yangi yil.
Qish-bu barcha orzular
Ushaladigan fasl.

Yana yog'di oppoq qor

Xotiralarni qo’zg’ab yana yo’gdi oppoq qor

Yurib borardim sekin kumush qish fasli edi

Osmondan biram go’zal oppoq qor yo’gar edi.

Nogoh nazarim tushdi, ul  bevafo go’zalga,

Negadir harakati, o’xshardi telbalarga.

Jinni bo’lib qolganmi deb o’yladim uni.

Surishtirb so’ng bildim haqiqatligin  buni

Aqldan ozgan edi ul  bevafo go’zal yor

Shunda ham esa tinmay yog’ar edi oppoq qor.

So’ng biroz vaqtlar o’tti balki oylar balki yil

Bir fojia bo’lgandi aytolmaydi buni til

Eshittimu yeg’ladim kelmas edi ishongim

Har qancha bo’lganda ham men  uni sevar edim

Olamdan o’tgan edi ul  bevafo go’zal yor

Doimgidek samodan yo’gar edi oppoq qor

Bevafo bo’lsada u yashab  yursa bo’lardi

Hayotda bahtli yursa ko’nglim nurga to’lardi

Qalbim tig’langan edi endichi  nima bo’ldi

O’n gulidan bir guli ochilmaganim  so’ndi

So’ngi vaqtda negadir yolg’iz  yurarkan

Oppoq qor yog’ganida to’yib  to’yib yeg’larkan

Avvalgidek shirinmas ekan  uni so’zlari

Mayus tortib qolibti  hatto humor ko’zlari

Ohir chiday olmasdan joniga  qasd qilibti

Tig’ni olib qo’liga tomirlarin  tilibti

Yiqilibti shu onda ul  bevafo go’zal yor

Qonga belanib qolibti zamin  uzra yoqqan qor

Bevafoyim go’zalim nega  meni tark etting?

Bechora oshig’ingni sen  yolg’iz tashlab ketting

Seni qattaiq sevardim tashlab  ketgan bo’lsangda

Unitaolmayman seni gar  marhuma bo’lsangda

Huzuringa  borgandim ey  bevafo go’zal yor

Qabring ustiga tinmay yog’ar  edi oppoq qor!