Qandsiz diabet (Diabetus insipidus-tamsiz diabet) kelib chiqish mexanizmi Qandsiz diabet bu adg

---

 

Qandsiz diabet (Diabetus insipidus-tamsiz diabet) kelib chiqish 

mexanizmi 

Qandsiz diabet bu ADG (AntiDiuretikGarmon) ning absolut yoki nisbiy yetishmovchiligi natijasida 

buyrak distal kanalchalaridan suv reabsorbsiyasining buzilishi bilan xarakterlanadigan kasallik 

hisoblanadi.  

Antidiuretik garmon gipotalamusning supraoptik yadrolaridan ishlab chiqariladi va gipotalamogipofizar 

trakt orqali gipofizning orqa bo’lagi (neyrogipofizda yig’iladi).  

!!! supraoptik yadro deyilishiga sabab – bu yadro xiazma optikus ustida joylashadi. 

Gipotalamogipofizar yoʻl supraoptik yadro neyronlarining aksonlaridan tuzilgan. Shu sababli 

gipofizning orqa boʻlagi yaʼni neyrogipofiz oʻz nomi bilan nervdan tashkil topgan tuzilma hisoblanadi va 

hech qachon bez deb hisoblanmaydi. Bu qismda shunchaki, yuqorida aytilganidek gipotalamusdan 

sintezlangan ADG (shuningdek Paraventrikular yadrolardan sintezlanuvchi oksitotsin) yigʻiladi. Akson 

orqali garmonlar bevosita harakatlanmasdan, Neyrofizin deb nomlanuvchi transport oqsiliga birikkan 

holda tashiladi. Oksitotsin neyrofizin-1 orqali, ADG esa neyrofizin-2 bilan tashiladi. 

Neyrofizin garmonlarning aksonda harakat qilishini taʼminlashdan tashqari, garmonlarning parchalanib 

ketishini oldini oladi hamda garmonlarning qonga oʻtishini taʼminlaydi. Aksonlar oxirgi qismlari Xerring 

tanachalarini hosil qiladi. Xerring tanachalari sinusoid kapillarlar bilan akso-vazal sinaps hosil qiladi. Bu 

sinaps esa garmonlarning qonga oʻtishini qulaylashtiradi. (vezikular transport orqali)