O’zbekiston Respublikasi Sog`liqni Saqlash Vazirligi Toshkent Tibbiyot Akademiyasi



Download 216,29 Kb.
Pdf ko'rish
Sana05.12.2019
Hajmi216,29 Kb.
#28529
Bog'liq
tmi


 



 



O’zbekiston Respublikasi Sog`liqni Saqlash Vazirligi  

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi 

 

 

 

 

 

 

Kafedra: Normal,patologik fiziologiya va patalogik 

anatomiya 

Fan: Normal fiziologiya 

 

 

 

 

 

Amaliy ko`nikmalarni egallash 

texnologiyalari bo`yicha uslubiy 

qo`llanma 

 

 

(tibbiyot oily talim muassasalarining o`qituvchi va talabalari 

uchun) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



O’zbekiston Respublikasi Sog`liqni Saqlash Vazirligi  



Toshkent Tibbiyot Akademiyasi 

 

 

 

 

 

 

Kafedra: Normal,patologik fiziologiya va patalogik 

anatomiya 

Fan: Normal fiziologiya 

 

 

 

 

 

Amaliy ko`nikmalarni egallash texnologiyalari 

bo`yicha uslubiy qo`llanma 

 

(tibbiyot oily talim muassasalarining o`qituvchi va talabalari 

uchun) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



I. Umumiy qoidalar.

 

1.1. Mazkur Nizom O`zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 2005 yil 21 



fevraldagi  “Talabaning  mustaqil  ishini  tashkil  etish,  nazorat  qilish  va  baholash 

tartibi  to`risida  Namunaviy  nizom”  asosida  34  sonli  buyruqqa  muvofiq  tashkil 

etildi. 

1.2.    Talabaning  mustaqil  ishi  o`quv  rejasida  muayyan  fanni  o`zlashtirish  uchun 

belgilangan o`quv ishlarining ajralmas qismi bo`lib, u uslubiy va axborot resurslari 

jihatdan  taminlanadi,  hamda  bajarilishi  reyting  tizimi  talablari  asosida  nazorat 

qilinadi. 

1.3.  Toshkent  Tibbiyot  Akademiyasida  normal  fiziologiya  fanidan  talabaning 

mustaqil  ishlarining  umumiy  hajmi  –  Davolash  fakulteti  uchun  144  soat,  Tibbiy 

profilaktika uchun 94 soat, Oliy malumotli hamshira uchun 48 soatni tashkil etadi.  

1.4.  o`quv  kursi  yakunida  talabaning  mustaqil  ishi  bo`yicha  to`plangan  reyting 

ballari uning JB, OB va YB lardan to`plangan reyting ballari bilan birgalikda guruh 

reyting  qaydnomasida,  talabaning  reyting  daftarchasida  va  o`qish  yakunida 

bitiruvchiga taqdim etiladigan diploma ilovasida qayd etiladi. 

 

II. Talaba mustaqil ishining maqsad va vazifalari 

2.1. Talaba mustaqil ishining asosiy maqsadi o`qituvchining rahbarligi va nazorati 

ostida talabada muayyan o`quv ishlarining mustaqil ravishda bajarish uchun  zarur 

bo`lgan bilim va ko`nikmalarni shakllantirish va rivojlantirish. 

 

 Talaba mustaqil ishining vazifalari quyidagilardan iborat: 

  Yangi  bilimlarni  mustaqil  tarzda  puxta  o`zlashtirish,  ko`nikmalariga  ega 



bo`lish; 

  Kerakli malumotlarni izlab topish, qulay usullari va vositalarini aniqlash; 



  Axborot manbalari va manzillaridan samarali foydalanish; 

  Ananaviy o`quv  va ilmiy adabiyotlar, meyoriy hujjatlar bilan ishlash; 



  Elektron o`quv adabiyotlar va malumotlar banki bilan ishlash; 

  Internet tarmog`idan maqsadli foydalanish; 



  Berilgan topshiriqlarni ratsional yechimini belgilash; 

  Malumotlar bazasini tahlil etish;  



  Ish  natijalarini  ekspertizaga  tayyorlash  va  ekspert  xulosasi  asosida  qayta 

ishlash; 

  Topshiriqlarni bajarishda tizimli va ijodiy yondashish; 



 

III. Talabaning mustaqil ishining tashkiliy shakllari 

3.1.  Talaba  mustaqil  ishini  tashkil  etishda  normal  fiziologiya  fanining 

hususiyatlarini,  har  bir  talabaning  akademik  o`zlashtirish  darajasi  va  qobiliyatini 

hisobga olgan holda maruzalar, tajribalar va referatlar shakllarida foydalaniladi: 

 


 

Normal fiziologiya fanidan talabalarning mustaqil ishini 



baholash uchun talab va ko’rsatmalar. 

 

 

№ 

o’zlashtiris



h ballari 

Baho 


Talabaning bajarishi lozim bo’lgan talablar 

91-100 



A’lo «5» 

Таlabaning tanlagan mavzusi bo’yicha:  

1.Zamonaviy aхborot qo’llanmalaridan foydalanish  

2.internet ma’lumotlarini o’z ichiga olgan yuqori sifatli referat 

tayyorlash  

3.nazariy asoslab berish  

4.mavzu bo’yisha prezintatsiya  

5.multimediyalar tayyorlash  

6.mavzu bo’yisha ma’lumotlarni erkin holda yoritib berish  

7.berilgan muhokama savollariga tuliq va aniq javob berish 

86-90 


A’lo «5» 

Таlabaning tanlagan mavzusi bo’yicha:  

1.Zamonaviy aхborot qo’llanmalaridan foydalanish  

2.internet ma’lumotlarini o’z ichiga olgan yuqori sifatli referat 

tayyorlash  

3.nazariy asoslab berish  

4.mavzu bo’yisha prezintatsiya  

5.mavzu bo’yisha ma’lumotlarni erkin holda yoritib berish  

6.berilgan muhokama savollariga javob berish 

76-85 



Yaxshi «4» 

Таlabaning tanlagan mavzusi bo’yicha:  

1..internet ma’lumotlarini o’z ichiga olgan yuqori sifatli referat 

tayyorlash  

2.mavzu bo’yisha prezintatsiya  

3.mavzu bo’yisha ma’lumotlarni erkin holda yoritib berish  

4.berilgan ba’zi bir muhokama savollariga javob berish 

71-75 



Yaxshi «4» 

Таlabaning tanlagan mavzusi bo’yicha:  

1..internet ma’lumotlarini o’z ichiga olgan yuqori sifatli referat 

tayyorlash  

2.mavzu bo’yisha prezintatsiya  

3.mavzu bo’yisha ma’lumotlarni referatdan o`qib berish. 

 

5. 


65-70 

Qoniqarli 

«3» 

Таlabaning tanlagan mavzusi bo’yicha:  



1.internet ma’lumotlarini o’z ichiga olgan  referat tayyorlash  

2.mavzu bo’yisha ma’lumotlarni referatdan o`qib berish. 

3.muhokama savollariga javob bera olmaslik. 

 

6. 



55-64 

Qoniqarli 

«3» 

Тalabaning tanlagan mavzusi bo`yicha  



1. internet ma`lumotlarni o`z ichiga olgan referat tayyorlash. 

 

7. 



0-54  

Qoniqarsiz 

«2» 

Talabaning tanlagan mavzusi bo`yicha  



1. Belgilangan muddatda mustaqil ish tayyorlamaslik. 

 


 



                                     



Davolash fakulteti uchun 

Taklif etiladigan mavzular kalendar – tematik rejasi 

 

 

№ 



bo`limi 

TMI mavzulari 



 



“Qo`zg`aluvchan to`qimalar” bo`limidan 

 Sharq  olimlari  ishlarida  organizm  funksiyalari  haqida 



tushuncha 

 Odam fiziologiyasi sohasida Ibn Sino merosi 



 Funksional tinch holat  

 Skelet mushaklarining rivojlanishiga sotsial omillarning tasiri 



 Parabioz holati  

 Bez hujayralarining elektrofiziologiyasi 



 Sinaps mediatorlarining umumiy tavsifi 

 Glial hujayralarining funksiyalari 



 Efapslar 



 

Qon fiziologiyasi” bo`limidan 

 Organizmning ekstravazal suyuqligi 



 Qon hajmini nisbiy doimiyligini saqlovchi funksional sistema 

 Qon pigmentlari. Anemiya organizmda temir almanishuvi 



 Birlamchi va ikkilamchi antikoagulyantlar 

 Qon o`rnini bosuvchi suyuqliklar 



 Qon hosil bo`lishini boshqarilishi 



 



“Yurak qon – tomir fiziologiyasi” bo`limidan 

 Yurak faoliyatini zamonaviy tekshirish usullari 



 Koronar qon aylanishining o`ziga xosligi 

 Exokardiografiya 



 O`pkada qon aylanishining o`ziga xosligi 

 Miyada qon aylanishining o`ziga xosligi 



 Qon depolari 

 Limfa fiziologiyasi 



 



“Nafas fiziologiyasi” bo`limidan 

 O`pkaning nafasga oid bo`lmagan funksiyalari 



 Suniy nafas 

 To`qimadagi nafas 



 Gipoksiya, turlari 

 Nafasning patologik tiplari 



 



“Modda 

va 

energiya 

almashinuvi 

fiziologiyasi, 

termoregulyatsiya” bo`limidan 

 Ishchi almashinuv 



 Vitaminlar 



 

 



 Organizm uchun mikroelementlarning ahamiyati 

 Turli xil kasb kasalliklarda ovqat ratsionining ahamiyati 





“Ayirish fiziologiyasi” bo`limidan 

 Gomeostazda buyraklarning roli va sekretsiyasi 



 Siydikning ajralishi 

 Terining ayirish funksiyasi 



 



“Hazm qilish fiziologiyasi” bo`limidan 

 MIT ning hazm qilishga oid bo`lmagan funsiyalari 



 MIT ning motor funksiyasi 

 Odamda MIT ning funksiyasini tekshirish usullari 



 Ichak mikroflorasining roli 



 



“MAS fiziologiyasi” 

 Azolarning 2 tomonlama vegetative asab bilan taminlanishi 



 MAS ga zaharlarning(alkagol, narkotik, nikotin) tasiri 

 MAS ga efir va strixning tasiri 



 MAS ni tekshirish usullari   

 EEG 


 Organizm faoliyatini boshqarishda limbik sistemaning roli 

 Miya katta yarim sharlari fiziologiyasi 



 



“Analizatorlar sistemasi fiziologiyasi” 

 Og`riq analizatorlari strukturasi va ahamiyati 



 Ko`z to`r pardasi fiziologiyasi 

 Eshitish analizatorining strukturasi 



 Vestibulyar analizator strukturasi 

 Tovush qabul qilish nazariyasi 



 

10 

“Oliy asab faoliyatifiziologiyasi” 

 Eksperimental nevozlar 



 Diqqat, fiziologik asoslari 

 I va II signal sistemalari 



 Zamonaviy uyqu nazariyalari 



 

Jami 

 

 

 

 

 

                                     

 

 

 

 

 

 

 

                                


 



Tibbiy-profilaktika fakultetlari uchun 



Taklif etiladigan mavzular kalendar – tematik rejasi 

 

 

№ 



bo`limi 

TMI mavzulari 



 



“Qo`zg`aluvchan to`qimalar” bo`limidan 

 Odam fiziologiyasi sohasida Ibn Sino merosi 



 Funksional tinch holat  

 Skelet mushaklarining rivojlanishiga sotsial omillarning tasiri 



 Parabioz holati  

 Sinaps mediatorlarining umumiy tavsifi 



 Glial hujayralarining funksiyalari 

 Efapslar 



 

Qon fiziologiyasi” bo`limidan 

 Organizmning ekstravazal suyuqligi 



 Qon hajmini nisbiy doimiyligini saqlovchi funksional sistema 

 Qon pigmentlari. Anemiya organizmda temir almanishuvi 



 Qon quyish texnikasi va o`tkaziladigan biologik sinovlar. 

 Qon hosil bo`lishini boshqarilishi 



 



“Yurak qon – tomir fiziologiyasi” bo`limidan 

 Yurak faoliyatini zamonaviy tekshirish usullari 



 Koronar qon aylanishining o`ziga xosligi 

 Exokardiografiya 



 O`pkada qon aylanishining o`ziga xosligi 

 Miyada qon aylanishining o`ziga xosligi 



 Qon depolari 

 Limfa fiziologiyasi 



 



“Nafas fiziologiyasi” bo`limidan 

 O`pkaning nafasga oid bo`lmagan funksiyalari 



 Suniy nafas 

 To`qimadagi nafas 



 Gipoksiya, turlari 

 Nafasning patologik tiplari 



 



  “Modda va energiya almashinuvi fiziologiyasi,    

termoregulyatsiya” bo`limidan 

 Ishchi almashinuv 



 Vitaminlar 

 Organizm uchun mikroelementlarning ahamiyati 



 Turli xil kasb kasalliklarda ovqat ratsionining ahamiyati 



 



“Ayirish fiziologiyasi” bo`limidan 

 Gomeostazda buyraklarning roli. 



 

 



 Terining ayirish funksiyasi. 

 Terining tarkibi. 





“Hazm qilish fiziologiyasi” bo`limidan 

 MIT ning hazm qilishga oid bo`lmagan funsiyalari 



 MIT ning motor funksiyasi 

 Odamda MIT ning funksiyasini tekshirish usullari 



 Ichak mikroflorasining roli 



 



“MAT fiziologiyasi” bo`limidan 

 Azolarning  2  tomonlama  vegetativ  (innervatsiyasi)  asab  bilan 



taminlanishi 

 MAS ga zaharlarning (alkagol, narkotik, nikotin) tasiri 



 MAS ga efir va strixning tasiri 

 MAS ni tekshirish usullari   



 



“Analizatorlar sistemasi fiziologiyasi” bo`limidan 

 Kasbiy kasalliklarda analizatorlar faoliyatining o`zgarishi 



 Ko`z to`r pardasi fiziologiyasi 

 Eshitish analizatorining strukturasi 



 Vestibulyar analizator strukturasi 

 Tovush qabul qilish nazariyasi 



 

10 

“Oliy asab faoliyati fiziologiyasi” bo`limidan 

 Fikrlash jarayonlari va uni takomillashtirish 



 Diqqat, fiziologik asoslari 

 I va II signal sistemalari 



 Xotira mexanizmlari 

 Zamonaviy uyqu nazariyalari 



 

Jami 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                               

 

 

 

 

                                                   

 



Tajribalar: 

Amaliy  mashg`ulotlarda  bajarilish  uchun  yangi  tajribalarni  yoki  usullarni  toppish 

va taklif etish 

 



  Interaktiv  usullarni  senariysini  tuzishda,  jadval,  sxema,  tarqatma  material 



tayyorlashda ishtirok etish 

  Ilmiy maqola, anjumanga tezis, maruza tayyorlash 



 

3.2.  o`quv  fanlari  bo`yicha  namunaviy  va  ishchi  dasturlarda  talaba  mustaqil 

ishining shakli, mazmuni va hajmi ifoda etiladi 

3.3.  Mustaqil  ishni  bajarish  uchun  fanlar  bo`yicha  zaruriy  talaba  mustaqil  ishi 

uchun  ajratilgan  vaqt  budjetiga  mos  ravishda  har  bir  fan  bo`yicha  tegishli 

kafedralarda mustaqil ish bajarilishiga ko`rsatma va tavsiyalar, tashkiliy shakllari, 

topshiriqlar  variantlari,  axborot  manbalari  va  reytingi  aks  etilgan  metodik 

qo`llanma TMA ning Markaziy uslubiy kengashida tasdiqlanadi. 

 

           IV. Talaba mustaqil ishining axborot ta`minoti 



   

 Asosiy adabiyotlar: 

1.Fiziologiya cheloveka, pod redaksiey G.I.Kosiskogo, M. “Medisina”,1985-559s. 

2. Odam fiziologiyasi. U.Z.Qodirov, T. 1995-479 b. 

3. Normal fiziologiya. O.T. Alyaviya, ... T. 2006-741 b. 

4. Atlas po normalnoy fiziologii.A.B.Korobkov, ... 1987-351 s. 

5.  Fiziologiya  atamalari  qisqa  uzoxli  lug`ati,  X.N.Nasritdinov,  A.N. 

Doniyorov.T/1990-58 b. 

6. Rukovodstvo k prakticheskim zanyatiyam po fiziologii, G.I.Kositskiy, M. 1988-  

285 s. 

7.  Normal  fiziologiyasidan  amaliy  mashg`ulot  uchun  qo`llanma.  G.I.  Kositskiy, 



U.Z.Qodirov tarjimasi, T. 1995-479 b. 

8.    Normal  fiziologiyasidan  amaliy  mashg`ulot  uchun  qo`llanma.  Z.R.Yunusov, 

A.N.Donyorov T. 1991-91 b. 

9. Osnovi fiziologii cheloveka. A.N.Agadjanyan, M.RGMU 2004-376 s. 

 

Qo`shimcha adabiyotlar: 



1.  Shmid  R.F.Tevs  G.  Fiziologiya  cheloveka  M.Mir.  1998.  perivod  c 

Angliskogo v 3-x tomax 

2.  “Osnovi  fiziologii  cheloveka”  v  2-x  tomax,  pod  redaksiey  B.I.  Kochenko, 

CPb.1994. 

3.  Polyansev V.A. Normalnaya fiziologiya M. 1989. 

4.  Donyorov  A.N...  Qo`zg`aluvchan  to`qimalarning  ta`sirlanish  qonunlari.  T. 

2005 

5.  Gershel Raff. Sekretii fiziologii. Per  s Ang.Pod redaksiey Yu.V.Natochina. 



CPb 2001 

6.  Obshiy  kurs  fiziologii  cheloveka  i  jivotnih.  V-2  kn.  Pod  redaksiey 

A.D.Nozdracheva M. “Visshaya shkola” 1991. 


 

10 


7.  Sekreti fiziologii. Gershel Raff, per s ang. S-p 2001-448 s. 

8.  Fiziologi cheloveka. Pod redaksiey V.M. Smernova, M. 2001-598 s. 

9.  Fiziologiya.  Osnovi  i  funksionalniy  sistemi.  Pod  redaksiey  K.V.Sudakova 

M. 2000-779 s. 

10.  Human Physiology. Ms Grav-Hill. Nev York, 1991. 

11. www. Lekarstvo-ru.narod.ru/FIZ/FIZ.htm. 



12. 

www.bio.fizteh.ru/student/files/biology/fiziology



 of human. 

Download 216,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish