O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti

IV. BOB. COVID-19 : KORONAVIRUS PANDEMIYASI, UNING KELIB CHIQISH SABABLARI, TARQALISHI VA OLDINI OLISH CHORA-TADBIRLARI ………………………………………………………………...54
4.1. Dunyoda kelib chiqishi va O’zbekistonda tarqalishi …………………....54
4.2. Pandemiyaning kengayishini oldini olish chora-tadbirlari ……………..66
XULOSALAR ………………………………………………………………...69
TAVSIYALAR ………………………………………………………………..71
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI ………………………72


KIRISH
Mavzuning asoslanganligi va uning dolzarbligi.
Butun dunyoda va xususan O’zbekiston Respublikasida ham shahar va qishloqlar aholisining o’sishi, ularga tibbiyot yordam ko’rsatish hajmining o’sishini ko’rsatmoqda. Shu bilan birgalikda hozirgi kunda Tibbiyot chiqindilarining haddan tashqari o’sishi ekologik holatning yomonlashuviga o’z ta’sirini o’tkazmay qolmaydi va u o’z navbatida atrof-muhitning ifloslanishiga muhim omil bo’ladigan jiddiy xavf-xatarlarni yuzaga keltiradi. Hozirgi kunda 50 ga yaqin xavfli chiqindi turlari ta’siri va ularning ro’yxatini klinik chiqindilar ochadi.
O’zbekistonda tibbiyot chiqindilarini yig’ish, saralash, zararsizlantirish bo’yicha sxema va yo’riqnomalar ishlab chiqilgan, biroq shunday bo’lsada 2019-yilda Butun dunyoga tarqalgan ,, Covid-19 “, ya’ni koronavirus vabosi natijasida tibbiyot chiqindilarini hajmi haddan tashqari oshib ketdi. Xullas, tibbiyot chiqindilarini zararlantirish, ularni tabiatga keng tarqalishining oldini olish chora-tadbirlarini ko’rish, inson salomatligini asrash davr talabidir.
Bugungi kunda Samarqand shahri tibbiyot chiqindilari, ularning atrof-muhitga ta’sirini kamaytirish chora-tadbirlarini ishlab chiqish dolzarb muammolardan biri hisoblanadi.
Hozirgi kunda tibbiyot chiqindilari misli ko’rilmagan darajada ko’p hosil bo’layotir. Hozirgi kunda, hech qachon bu qadar ko’p doka niqoblar, rezina qo’lqoplar, himoya vositalari ishlatilgan emas. Ularni ishlatib bo’lgandan so’ng, maishiy chiqindilarga aralashtirish kerak emas.
Ular ma’lum muddatda dezinfeksiya vositasi ta’sirida bo’lishi kerak. Keyingina maishiy chiqindilarga aralashtirish mumkin.
Tibbiyot chiqindilarini ko’payib ketishi, aholi salomatligiga ham o’z ta’sirini o’tkazmasdan qolmaydi. Aholi orasida har xil kasalliklar yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. Shu sababli tibbiyot chiqindilarining ta’sirini kamaytirish dolzarb muammolardan biri bo’lib hisoblanadi.