O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya va valeologiya asoslari kafedrasi valeologiya asoslari


Toksikomaniya haqida tushuncha. Toksikomaniya unning turlari va oqibatlari haqida



Download 3,62 Mb.
bet43/109
Sana27.05.2022
Hajmi3,62 Mb.
#610713
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   109
Bog'liq
Valeologiya yangi 2019

Toksikomaniya haqida tushuncha. Toksikomaniya unning turlari va oqibatlari haqida .
Toksikomaniya — bu ayrim preparatlarga, dori vositalariga, kimyoviy moddalarga yoki ma’lum guruhga kiruvchi dori vositalariga o’rganib qolishlikdir. Masalan: a) barbiturat kislota unumlari (uyqudorilar) — lyuminal, veronal, medinal, geksobarbital, nembutal, tsiklobarbitallarga; piridin unumlari — noksiron, tetridin, ortonallarga; alifatik qator preparatlarga — xloralgidrat, xlor eton, bromural, adalin.
b) psixoleptiklarga — seduksen, elenium, tazepam, meprabomat, oksazin.
v) psixoanaleptiklarga — sidnofen, atsefen.
g) stimulyatorlarga — fenamin, benzedrin, kofe, choy va boshqalarga o’rganib qolishlikdir.
Politoksikomaniya — bu ikki yoki undan ortiq narkotik moddalarga o’rganib qolishlik bo’lib, juda og’ir dard hisoblanadi. «Abstsinent sindrom»lar ham ancha murakkab bo’ladi. Bunda alkogolizm chekish, morfinizm — alkogolizm, toksikomaniya + alkogolizm nashavandlik 4 - tabainizm, morfinizm + nashavandlik + tamaki, nasha chekishlik va shu kabilar bo’lishi mumkin.
Klinik jihatdan organizmning zaharlanishi natijasida tegishli o’ziga xos belgilar, abstsinent sindromlardan tashqari og’ir hayot uchun havfli belgilar — ko’rinishida xunuklik, harakatida gangishlik, psixozlar, gallyutsinatsiyalar, komatoz holat, axiri o’zini-o’zi o’ldirishlikka intilishliklar paydo bo’ladi va bundaylar tezda juvonmarg-yoshgina umri hazon bo’ladi.
Narkomaniya — bu giyohvandlik, bangilik, karaxtlilik bo’lib, jiddiyligi xalqni va uning jamoatchilik salomatligi darajasini hamda chegarasidan kelib chiqib, quyidagicha ifodalanishi kerak, ya’ni:
Narkomaniya—«narkoz» va «maniya—odam» so’zlaridai kelib» chikqan.
Giyohvandlik – narkomaniya, avvalo bu ijtimoiy masaladir. U o’z ichiga tibbiy, yuridik, biofiziologik, psixologik, iqtisodiy, tarixiy, demografik va boshqa masalalarni o’z ichiga olgani holda ular bilan bog’lanib ketadi. Shuningdek, komil shaxs masalasi va ijtimoiy muhit masalasiga nisbatan jamoatchilik va ayrim oila a’zolarining tipologik xastalik jarayoni — reaktsiyasi hisoblanadi.
Giyohvandlik – u tasodifiy yoki biror holat emas. Uni yo’qotish uchun, avvalo nimaligini tushunish, tushuntirish, sabablarini bilish kerak. Uning keltirib chiqaradigan oqibatlarini ob’ektiv – xolisona xal qilgandagina oldini olish va unga qarshi kurashishlarni olib borish mumkin.
To’laroq tushunchaga ega bo’lish kerak bo’lsa, — butun ma’nosi bilan «og’ir xastalik»dir, ya’ni u yoki bu narkotik moddalarga (yoki kayf keltirib chiqaruvchi moddalarga) ishqibozlik va moyillik bilan «o’z ixtiyori ila miyasini gangitishdir.
Natijada ushbu o’ta noto’ri yo’lga qadam qo’ygan shaxs o’zining odamlik qiyofasini yo’qotadi, o’zining olijanob insoniylik obro’-e’tiboridan maxrum bo’ladi, ruhan psixologik hamda jismonan nosog’lom bo’lib qoladi. Kasbidan ayriladi. Nima ish qilishiga xatto aqli ham etmay qoladi va oxir oqibat ishsizlikka duchor bo’lib, jinoiy ishlarga qo’l uradi, o’g’rilik qiladi, o’ziga ham, boshqalarga ham baxtsizlik keltirib chiqaradi va eng og’iri ham ruhan, ham jismonan, odamlik qiyofasini yo’qotib, tansixatligi qaytib o’z joyiga tushmaydi. Eng achinarlisi, narkomanlik holati har qancha davolangandan keyin (og’ir holatlarda) ham qaytalanishi ko’proq aniq hisoblanadi. Shuni esdan chiqarmaslik kerakki, eng havflisi narkoman va uning oilasidagilar ushbu holatga tushishiga qarshi kurashda ko’pincha kechikadilar. Shuning uchun narkotik moddani eksperiment uchun, uning kayfini sinab ko’rish uchun, bir-ikki marta, hech narsa bo’lmaydi deb xavas qilib, o’ta havfli va o’ta aqlsizlik belgisi deb mutaxasis sifatida aytsak mubolag’a bo’lmaydi.

Download 3,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish