O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi. Buxoro davlat universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI.
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI.
Pedagogika va Psixalogiya kafedrasi
XULQI O’G’ISHGAN BOLALAR PSIXALOGIYASI
Fanidan
Mustaqil ish
Tekshirdi: __________________
Bajardi: Shukurova Dilora
9-1PPSS 18 guruh talabasi


Buxoro -2022
Mavzu:Deviatsiyalarni namoyon bo’lish darajalari.
Reja:
Kirish.
Asosiy qism
1. Axloq shaxsning psixologik kategoriyasi va xususiyati sifatida
2. “Og`ishgan xulq” tushunchasini aniqlash mezonlari
3. Deviatsiya ta'rifi va namoyon bo’lishi.
XULOSA
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.


Kirish.
Hammamiz ham dyeyarli har kuni ijtimoiy istalmagan axloqning turli-tuman ko`rinishlari – tajovuzkorlik, zararli odatlar, qonunga zid harakatlar bilan to`qnashamiz... Shu kabi muammolar bilan shug`ullanuvchi mutaxassislar ko`p
yillardan byeri qator savollarga javob izlamoqdalar. Bunday axloqning sababi nimada bo`lishi mumkin! Nima insonni qayta-qayta o`ziga va atrofdagilarga zarar keltirishga majburlaydiq Bunday qanday qutulish mumkinq Va nihoyat, “og`ishgan xulq” atamasidan foydalanish qonuniymikin. Deviantlik, og`ishgan xulq psixologlar, shifokorlar, pedagoglar,huquqni himoyalovchi organlar xodimlari, sotsiologlar, faylasuflarda jonli qiziqish
uyg`otib kyelgan. Og`ishgan xulq mavzusi sohalararo va munozarali xaraktyerga ega. Atamaning “ijtimoiy me'yor” tushunchasi bilan payvasta ekanligi muammoni ko`p marotaba murakkablashtiradi, chunki me'yorning chyegaralari o`ta shartli, insonda esa barcha ko`rsatkichlar bo`yicha absolyut me'yorning o`zi mavjud emas. Yondoshuvlarning turli-tumanligi shaxs xulq ini og`ishganligini tashhis qilish, uni profilaktikalash va ijtimoiy-psixologik yordam ko`rsatish davomida
bartaraf etish kabi amaliy vazifalarni yechishda ham ko`zga tashlanadi. Hulqi og`ishgan bolalar psixologiyasi fanining asosiy maqsadi o`quvchilarda shaxs og`ishgan xulqi muammolarining zamonaviy holati haqida ilmiy asoslangan, yaxlit tasavvurning shakllanishida yordamlashishda ko`rinadi. Og`ishgan xulqni
tushuntirish uchun turlicha psixologik kontsyeptsiyalar qimmatini tan olgan qolda biz asosida kognitiv-axloqiy yondoshuv yotuvchilarni ustuvor sifatida ajratamiz.
Ushbu fanni o`qitish tajribasi shuni ko`rsatdiki, matyerialni anglashda ba'zi bir qiyinchiliklar mavjud ekan. Birinchidan, “og`ishgan xulq” tushunchasining ko`p ma'noliligi va bu bilan bog’liq bo`lgan tyerminologik chalkashliklar. Ikkinchidan, har birimizning ichki dunyomizga xos bo`lgan shaxsiy ozodlik
ehtiyoji va jamiyatning chyeklashlari orasidagi qarama-qarshilikdir. Og`ishgan xulq fenomyeni mavjudligining o`zi “ozodlik yoki zaruriyat” dilyemmasi faktini tasdiqlaydi, qatto jamiyatning umidlariga qarshi har bir odamning shaxsiy
tanlovchi predmeti hisoblanadi. Yana bir ma'lum murakkablik shundaki, og`ishgan xulq muammosi bo`yicha ma'lumotlarni turli fanlar, masalan, sotsiologiya, tibbiyot, huquq, psixologiya, pyedagogikadan izlash lozim bo`ladi. Mavjud bo`lgan adabiyotlar, qoidadagidyek, yoxud o`ta ixtisoslashtirilgan, yoki
o`ta ommaviy xaraktyerga ega. Og`ishgan xulq psixologiya bo`yicha adabiyotlar unga ta'sir qilishning samarali tyexnologiyalari yetishmagani kabi shubhasiz yetishmaydi.

Tarbiya g’oyat murakkab psixologik jarayondir. Shuning uchun xam ulug’ o’zbek pedagogi va ma’rifatparvari Abdulla Avloniy o’zining «Turkiy guliston yoxud axloq» asarida shunday deb yozganlar. «Alhosil, tarbiya bizlar uchun yo xayot

yo najot-yo halokat, yo saodat-yo falokat masalasidir»