O'zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

INSON-KOMPYUTER O’ZARO TA’SIRI


2-AMALIY ISH

Mavzu: Onlayn ta’lim kurslarni rivojlantirish to’g’risidagi ochiq platforma websaytiga qo’yiladigan texnik talablar.

Topshirdi: Inomov Umarjon

Guruh: 315-18 
Tekshirdi: Nazriyev Nosir


Toshkent 2020

Onlayn ta’lim kurslarni rivojlantirish to’g’risidagi ochiq platforma websaytiga qo’yiladigan

TEXNIK TALABLAR

Kurs mazmuni bo'limlar, bo'limlar, sahifalar va tarkibiy qismlarga bo'linadi.

Kurs haftalik rejalashtirishga asoslangan bo'lishi kerak, buda bo'limlar kerak bo’ladi. Birida o'rganilgan materiallarning joylashuvi printsipiga muvofiq shakllantiriladi, bularni qilishga (yoki bir necha) hafta sarflanadi. Har haftaning materiallari bo'limlar va bo'limlarga bo'linishi kerak, har bir kichik bo'lim bir yoki bir nechta sahifani o'z ichiga olishi kerak, har bir sahifa kamida kamida bitta komponentni o'z ichiga oladi.

Talaba uchun mehnat sarflari haftalar davomida teng taqsimlanishi kerak. Har bir kichik bo'lim ma'lum tarkibiy qismlarga erishishga qaratilgan bo'lishi kerak, ta'lim natijalari mavjud bo’lishi kerak. Barcha kichik bo'limlarning jami ta'minlanishi kerak va kurs uchun o'quv natijalarining butun to'plamini shakllantirish.

Har hafta ichida kichik bo'limning kamida bitta komponenti bo'lishi kerak,

erishilgan ta'lim natijalarini baholashni ta'minlash. Agar ichidagi kichik bo'lim bo'lsa

haftalarda baholash, keyin kichik bo'lim bilan bog'liq bo'lgan baho yo'q

o'quv natijalari yana bir haftaning pastki qismida ishlab chiqarilishi kerak,

bir xil o'quv natijalariga erishishga qaratilgan.

Har bir kichik bo'lim taqdim etadigan kamida bitta komponentni o'z ichiga olishi kerak

o'quvchilar o'rtasidagi o'zaro ta'sir.

ONLAYN KURS UCHUN 3 METODOLOGIK TALABLAR

Talablar

"Asosiy" kurslarni o'rganish natijalari vakolatlar bilan bog'liq bo'lishi kerak

Federal davlat oliy ta'lim standartida tasvirlangan.

Kursning umumiy ish yuki 2 dan 6 gacha bo'lgan kredit birligidan iborat bo'lishi kerak.

Kurs davomiyligi 10 dan 16 haftagacha bo'lishi mumkin.

Talabaning haftalik o'quv yuki 22 soatdan oshmasligi kerak,

qo'llaniladigan o'qitish usullari va kurs tuzilishi optimallashtirilishi kerak

o'quv natijalariga erishish sharti bilan talabaning ish yukini kamaytirish.

Darsda qo'llaniladigan o'qitish usullari va yordamchilari imkon berishi kerak

mehnat zichligini sezilarli darajada oshirmasdan talabalar sonining cheksiz o'sishi

kursga hamrohlik qilish va kurs mualliflari talabalari bilan ishlashda bevosita ishtirokisiz.

Amaliy ta'lim texnologiyasida majburiylik nazarda tutilmasligi kerak

talabalarning sinxron mashg'ulotlarda ishtirok etishi va imkoniyat yaratishi kerak

o'quvchilar joylashgan joyidan qat'i nazar, o'quv natijalariga erishish.

Kursda barchasini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan barcha materiallar bo'lishi kerak

kurs davomida rejalashtirilgan ish turlari va rejalashtirilganlarning barchasiga erishish

ta'lim natijalari.

Tavsiyalar

Ta'lim natijalarini baholash tashqi baholash yordamida amalga oshirilishi mumkin.

UMO ishtirokida ishlab chiqilgan baholash vositalari fondi (baholash fondi) bilan bog'liq mablag'lar

UGSN bo'yicha yoki kursni baholash vositalari UMO tomonidan imtihondan o'tishi kerak.

Kurs asarlarni yoki qo'shma ishlarni o'zaro tekshirishni o'z ichiga olishi mumkin

talabalar.

Talabalar yangi dars mazmunini yaratish jarayonida ishtirok etishlari mumkin.

Talabalarning muntazam ishlashga va faollikka bo'lgan qiziqishini oshirish

shovqinni o'yin mexanikasiga qo'llash mumkin.

Talaba faolligi kurs uchun umumiy bahoda hisobga olinishi mumkin.

4 TEXNIKA VA UMUMIY PARAMETRALAR

4.1 videolar

Talablar

Konteyner: mp4.

Kodek: H.264.

Ruxsat berish: 1280x720 dan kam bo'lmagan.

Tomonlarning nisbati: 16: 9.

Ekran maydoni to'liq to'ldirilgan bo'lishi kerak. Ishlamaydiganlardan foydalanishga yo'l qo'yilmaydi.

maydonlar.

Ofsetlar (ko'rinadigan joyning chetidan filmdagi narsalarga minimal masofa,

axborot yukini ko'taradigan) kamida 1% va 5% dan oshmasligi kerak.

Shriftning balandligi ekran balandligining kamida 3% bo'lishi kerak.

Tavsiyalar

Video:

1) Qaror: 1920 x 1080 yoki undan yuqori.

2) 1280x720 o'lchamdagi video uchun oqim: CBR 1,3 Mbit / s dan kam emas, VBR

1,3 - 16 Mbit / s oralig'ida.

3) 1920 × 1080 piksellar sonini olish uchun video oqim: 3,5 Mbit / s dan kam bo'lmagan CBR, VBR

oralig'i 3,5 - 16 Mbit / s.

4) sekundiga kadrlar: 25 fps.

Ovoz:

1) Kodek: AAC, AC3, OGG, mp3.

2) Kanallar: 2 (stereo).

3) Namuna olish chastotasi: 48 kHz.

4) audio oqim: CBR 192 kbps dan kam bo'lmagan, VBR 160-320 kbps oralig'ida.

Audio trekning sifat xususiyatlari:

1) Ovoz treklari ovozi bo'lgan haqiqiy stereo bo'lishi kerak

o'qituvchi qat'iy chap va o'ng kanallar o'rtasida joylashgan. Ovoz

effektlar, shovqinlar, musiqa o'xshash rejimda bo'lishi mumkin yoki bo'lishi mumkin

ga qarab to'liq stereo rejimda amalga oshiriladi

badiiy va texnik vazifalar.

2) Stereo trek texnik jihatdan hisobga olingan holda amalga oshirilishi kerak

monaural uskunada ijro etish imkoniyatlari. Qiymat

korrelometr "0" +/- 0,5 ga mos kelishi kerak.

3) signal-shovqin nisbati kamida 40 dB bo'lishi kerak. Foydali signal ostida

bu erda biz o'qituvchining nutqi, ovoz effektlari, musiqa va shovqinni nazarda tutamiz -

foydali signallar orasidagi intervallar.

4) foydali signalning dinamik diapazoni (pichirlash / baland ovozda nutq) bo'lmasligi kerak

16 dB dan ortiq.

5) RMS o'rtacha balandligi -14 dB dan -12 dB gacha bo'lishi kerak.

6) Tovushning eng yuqori darajasi -2 dB bilan cheklanishi kerak.

Video sifat xususiyatlari:

1) sans serif shriftidan foydalanish tavsiya etiladi.

2) Kurs uchun 3 dan ortiq shriftdan foydalanish tavsiya etilmaydi.

3) Otishmalar kurs davomida bir xil bo'lishi kerak.

4) Mutlaqo oq fon, matn uchun zarb va zarbalardan foydalanmang

tavsiya etiladi.

5) O'qish qobiliyatini yaxshilash uchun qarama-qarshilikdan foydalanish tavsiya etiladi

matn va fon ranglarining kombinatsiyasi.

6) Bir kurs uchun 3 dan ortiq shrift rangidan foydalanish tavsiya etilmaydi.

7) Shaffof shrift ranglarini bitta ichida ishlatish tavsiya etilmaydi

xatboshilar, jadvallar.

8) Agar kurs davomida jadvallarning fon rangini qo'llash zarur bo'lsa, unda tavsiya etilmaydi

asosiy fonga nisbatan qarama-qarshi ranglardan foydalaning, bu etarli

engil yoki qorong'i tomonda engil semiton.

9) Kadrlar, jadvallar chiziqlari, o'qlar qalinligi chiziq qalinligiga mos kelishi kerak

shrift.

10) Kurs doirasida fotografiya, rasm chizish,

bir xil rangdagi animatsion material, bir xil ramkalarda,

soyalar.

11) Piktogramma va infografikadan foydalanish tavsiya etiladi.

12) Ikki yoki undan ortiq sahnalardagi bo'g'inlar (kesmalar) bilan birga bo'lmaslik kerak

har qanday o'tish effektlari. Fadein effektiga ruxsat beriladi va

videoning boshida va oxirida fadeout.

13) Tabiiy ko'rish tajribasi uchun tikish tavsiya etilmaydi

(tahrirlash) bir xil o'lchamdagi sahnalar.

14) Rasmga tushirishda qarama-qarshi, rang-barang elementlardan foydalanish tavsiya etilmaydi

kiyim va bo'yanish.

15) O'qituvchini videoga olishda katakchadan foydalanish tavsiya etilmaydi

kiyim-kechak buyumlari va chiziqlar.

16) Kadr ichida ikkitadan ortiq parallel harakatlardan foydalanish tavsiya etilmaydi

(o'qituvchi imo-ishoralari va animatsiya).

4.2 Tarkibni turlicha ishlatish qobiliyatiga qo'yiladigan talablar

platformalar

Tarkibni yaratishda foydalaniladigan texnologiyalar, ishlashga xalaqit bermasligi kerak

mobil platformalarda kurs.

Faqatgina ishga tushirish mumkin bo'lgan interaktiv tarkibdan foydalanganda

maxsus platforma, muqobil taqdim etilishi kerak

o'quv natijalariga erishish va baholash. Agar alternativa imkoni bo'lmasa, talablar

platformada kurs tavsifida ko'rsatilishi kerak.

4.3 Litsenziyaning tozaligiga qo'yiladigan talablar

Mualliflik huquqi ob'ektlaridan foydalanish (video, ovoz, grafik, matn)

Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga muvofiq bo'lishi kerak.

Intellektual huquqlari uchinchi shaxslarga tegishli bo'lgan ob'ektlardan foydalanish

shaxslarga faqat:

1) muallifning ijodiy niyatini ochib berish yoki illyustratsiya maqsadida;

2) asari ishlatilgan muallifning ismini majburiy ko'rsatish bilan va

qarz olish manbai;

3) kursning umumiy hajmining 5 foizidan ko'p bo'lmagan hajmda.

Mualliflik huquqi bilan himoyalangan ob'ektlardan ochiq litsenziyalar ostida foydalanish shart

bunday litsenziyalar shartlarini hisobga olgan holda.

4.4 Nogironlar uchun qulaylik

Talablar

Barcha video ma'ruzalar subtitrlar bilan birga bo'lishi kerak.

Nogironlar uchun interaktiv komponentlardan foydalanilganda

sog'liqni saqlash imkoniyatlari muqobil bo'lishi kerak

o'quv natijalariga erishish va baholash.

Tavsiyalar

Kursning individual tarkibiy qismlari mavjudligini ta'minlash uchun taqdim etilishi mumkin

nosologiyalarning ayrim turlari bilan talabaning individual o'zaro aloqasi

kursni qo'llab-quvvatlash jamoasi.

Kurs materiallari maxsus o'qish qobiliyatini qo'llab-quvvatlashi mumkin

dasturiy ta'minot va lupa vositasidan foydalanish.

Kurs materiallari W3C WCAG 2.0 tavsiyalariga muvofiq ishlab chiqilishi kerak

va maxsus ma'lumotli shaxslar uchun dars mazmunini tayyorlash bo'yicha tavsiyalar

ehtiyojlar (Ilova).

4.5 Amaldagi tashqi manbalarga qo'yiladigan talablar

Kursni o'rganayotganda tashqi manbalardan qo'shimcha manbalar sifatida foydalanish mumkin.

Tashqi manbadan (shu jumladan, universitet domenidan) foydalanilgan taqdirda

asosiy material sifatida quyidagi shartlar bajarilishi kerak:

1) talabalarning resurslardan foydalanishlari mutlaqo bepul

kursni o'zlashtirishning butun davri;

2) resurslarning mavjudligi kamida 99% nisbat bilan 24/7 ta'minlanadi;

3) resurs bilan ishlashda foydalanuvchi uchinchi tomon ma'lumotlarini ko'rmaydi, ko'rmaydi

rejalashtirilgan ta'lim natijalariga erishish bilan bog'liq (shu jumladan,

reklama).

4.6 Kurs tayyorgarligi talablari

Ishga tushishdan ikki oy oldin, qabulni boshlash uchun kursning tavsifi shakllantirilishi kerak

ilovalar.

Kurs boshlangunga qadar kursning dastlabki to'rt haftasi talab qilinadi va 60%

platformaga yuklanadigan kurs komponentlarining umumiy hajmi

O'QITIShNING Natijalarini baholashga qo'yiladigan 5 TALAB

KURSNING ONLAYN RIVOJLANIShI

5.1 Baholash tizimi

Talablar

Kurs barcha rejalashtirilganlarni baholashni ta'minlaydigan vazifalarni o'z ichiga olishi kerak

ta'lim natijalari.

Har bir topshiriq uchun ko'rsatkichlar va baholash mezonlari, o'lchovlar

va baholash tartiblari.

Ta'lim natijalarini baholashning barcha protseduralari to'liq bo'lishi kerak

o'z-o'zini baholash usullari yordamida avtomatik yoki avtomatlashtirilgan,

o'zaro baholash, baho beruvchilarni jalb qilgan holda baholash (malaka talablari

baholovchilar kursni muvaffaqiyatli yakunlash talablaridan oshmasligi kerak).

Kurs uchun yakuniy bahoni hisoblash algoritmi aniqlanishi kerak. Bo'lishi mumkin

vazifalar toifalari uchun formula bilan ta'minlanadi, ularning printsipi

kursni ishlab chiquvchi tomonidan belgilanadi. Olish mezonlari

yakuniy baho uchun umumiy talab sifatida kursni muvaffaqiyatli tugatganligi to'g'risida guvohnoma va

agar kerak bo'lsa, har bir toifadagi minimal ballarga.

Vazifa - bu o'quv natijalarini o'lchash uchun mo'ljallangan darsning tarkibiy qismidir.

Har bir topshiriq bir yoki bir nechta kichik topshiriqlardan (vazifalardan) iborat bo'lishi mumkin. miqdori

topshiriq uchun mavzu oladigan fikrlar taraqqiyot va natijalarga bog'liq bo'lishi mumkin

muammoni yoki uning pastki vazifalarini hal qilish, urinishlar soni, tugash vaqti, muddati

mashg'ulot boshidan. Vazifa uchun ballarni hisoblash algoritmi uni ishlab chiquvchi tomonidan belgilanadi

va o'quvchiga dars tavsifida yoki to'g'ridan-to'g'ri joyida tavsiflanishi kerak

muammoni kursda joylashtirish.

Tavsiyalar

Ta'lim natijalarini baholashning asosliligini oshirish, shu jumladan kamaytirish

o'quvchilar topshiriqlarni yodlash xavfi, ular orasidagi bo'shliqdan foydalanish tavsiya etiladi

urinishlar (masalan, mavzuning natijalari bo'yicha testdan o'tishning ikkinchi urinishi - keyinroq emas

24 soat; oxirgi sinovga ikkinchi urinish - 7 kundan kechiktirmasdan)

Eslatma:

Ballarni belgilash usuli (o'tish) Xatcho'p (Xatcho'p):

1) Mutaxassislarga vazifalarning qiyinligi haqida ma'lumot beriladi (ular

vazifalar sinov darajasidan kelib chiqqan holda)

eng qiyingacha.

2) Mutaxassislar eng qiyin vazifani tanlaydilar, buning uchun eng kattasi

minimal vakolatli sub'ekt javob berish ehtimoli

to'g'ri. Ushbu vazifa belgilanadi.

3) Mutaxassislar belgilangan xatcho'plarni yoki chegara nuqtalarini muhokama qiladilar.

4) Keyin mutaxassislar bo'lishi mumkin bo'lgan ikkinchi yorliqni o'rnatishlari kerak

birinchi yorliqdan bir xil yoki farq qiladi. Ikkinchi yorliq belgilaydi

yorliq oldidagi vazifalar sonini yig'ish natijalariga ko'ra chegara ballari

har bir mutaxassis va mutaxassislardan o'rtacha.

5.2 Vazifalar turlari va o'quv natijalarini baholash usullari

Talablar

Kurs vazifalari to'plami minimallashtirish mezoniga muvofiq maqbul bo'lishi kerak

kursni qo'llab-quvvatlash uchun talabalar mehnatiga sarflanadigan xarajatlar va mehnat xarajatlari. Barcha vazifalarning kombinatsiyasi

barcha rejalashtirilgan ta'lim natijalari tekshirilishini ta'minlashi kerak. Shaklni tanlash

topshiriqlar baholangan ta'lim natijasi turiga mos kelishi kerak.

Vazifalar quyidagi mavjud yoki yordamida amalga oshirilishi kerak

rivojlantirish uchun rejalashtirilgan dars tarkibiy qismlarining turlari (kurs boshlanishidan oldin).

Yangi turdagi yaratish sharti bilan boshqa turdagi vazifalardan foydalanish joizdir

kursni universitet tomonidan ishlab chiquvchi tomonidan.

Himoya qilish uchun kurs uchun kamida 50% yakuniy bahoni tashkil etadigan vazifalar uchun

vijdonan ijro etish va javoblar bazasini shakllantirish kerak

quyidagi shartlardan biri bajariladi:

1) vazifa parametrlangan bo'lishi kerak, ya'ni. har bir talabaga

noyob shartlar taklif qilinadi va noyob javob talab qilinadi

(har qanday 100 talaba o'rtasida bir xil vazifalarning paydo bo'lishi ehtimoli mavjud emas)

1% dan oshishi kerak, ya'ni. variantlar soni kamida 100 bo'lishi kerak);

2) topshiriq har birining ochiq va o'ziga xos javobini o'z ichiga olishi kerak

talaba (yoki birgalikda ishlaydigan bir guruh talabalar), esa

javoblarni tekshirish, to'liq aniqlash uchun choralar ko'rish kerak

mos keladigan javoblar;

3) talaba uchun topshiriqlar / subtasklar ro'yxati quyidagicha tuzilishi kerak

topshiriqlar / subtaskslar bankining tasodifiy namunasi, vazifalar / subtaskslar soni

bankda ikkita tasodifiy savollar ro'yxati uchun etarli bo'lishi kerak

ehtimolligi kamida 90% bo'lgan namunalar kamida 50% bilan farq qiladi.

Vazifalar oldin vakillar namunasi bo'yicha sinovdan o'tkazilishi kerak

kurs boshlanganda. Mumkin bo'lmagan taqdirda, aprobatsiya mumkin

kursning birinchi amalga oshirilishidan foydalaniladi.

Kurs bo'yicha o'qitishning har bir tsiklini tasdiqlash va amalga oshirish jarayonida har bir topshiriq uchun

quyidagi parametrlarni hisoblash kerak:

1) topshiriq natijalarining kurs natijalariga muvofiqligini baholash emas

0,81 dan kam;

2) qat'iy parallel muammo shakllarining ekvivalentlik koeffitsienti 0,82 dan kam emas;

3) ichki muvofiqlik koeffitsienti 0,83 dan kam emas;

4) echuvchanlik koeffitsienti (vazifalar 0 yoki 1 koeffitsient bilan olib tashlanadi) 4.

Agar o'quv tsiklining navbatdagi boshlanishidan oldin nomuvofiqlik aniqlansa, vazifa

o'zgartirilishi kerak.

Tavsiyalar

Haftalik viktorinada tavsiya etilgan test turidagi ma'lumotlar soni

ball: har bir material bloki uchun 3-7 ta topshiriq, 15-30 daqiqani o'rganish murakkabligi bilan.

Yakuniy imtihon uchun tavsiya etilgan test turidagi topshiriqlar soni (agar

test shaklida o'tkazish): 45-60 vazifa.

Ish turlari ro'yxati ma'lumotnomada B ilovada keltirilgan.

5.3 Talabalarni aniqlash va sharoitlarni nazorat qilish

baholash faoliyati

Talablar

Kurslarda ishlatiladigan FOS miqdoriy va boshqalarga mos kelishi kerak

talabalar o'rtasida javob almashinishidan va boshqalarning himoyasini ta'minlaydigan parametrlar

erishishning haqiqiy darajasini aks ettirmaydigan bahoni olish usullari

talabalarni o'qitish.

Talabaning shaxsini aniqlash va shartlarga rioya etilishini nazorat qilish ta'minlanishi kerak

yutuq darajasini baholaydigan tadbirlarni amalga oshirishda

ta'lim natijalari. Buning uchun baholash faoliyatining foizlari

identifikatsiya, kurs uchun umumiy bahoda kamida 50% bo'lishi kerak.

Shartlarga muvofiqlikni aniqlash va nazorat qilishning quyidagi usullari mumkin

baholash tadbirlarini o'tkazish:

1) ixtisoslashtirilgan hududiy markazda o'quvchini kuzatish;

2) talabani va uning harakatlarini masofadan turib doimiy kuzatish.

Muvofiqlikni nazorat qilish istisno ehtimoli yo'qligini ta'minlashi kerak

quyidagi xavflarning 90 foizidan kamrog'i:

1) talabani boshqa odam bilan almashtirish;

2) tinglash (maslahatlarni o'z ichiga olgan holda);

3) ko'zdan kechirish (agar ruxsat berilmagan bo'lsa, Internetda ishlashni o'z ichiga oladi)

topshiriq shartlari);

4) kompyuterda uchinchi tomon dasturlaridan foydalanish (shu jumladan)

masofaviy boshqarish).

Tavsiyalar

Shaxsiy identifikatsiyalashning ko'proq texnologik usullaridan foydalanishga ruxsat beriladi va

ular uchun mehnat xarajatlarini yo'q qilishni yoki kamaytirishni ta'minlaydigan shartlarni nazorat qilish

amalga oshirish. Bunday usullardan foydalanish Kengash tomonidan tavsiya etilishi kerak.

"Ochiq ta'lim bo'yicha milliy platforma" uyushmasi.