O’zbekiston Milliy Universiteti Tarix fakulteti 1-bosqich magistranti Raximova Sevara G’ayratovna O’rta osiyoning qadimgi, o’rta asrlar va xonliklar davri tarixi tarixshunosligi fanidan mustaqil ishi



Download 20,16 Mb.
bet1/12
Sana14.07.2022
Hajmi20,16 Mb.
#799339
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Raximova Sevara Amir Temur davri tarixshunosligi 2022

O’zbekiston Milliy Universiteti Tarix fakulteti 1-bosqich magistranti Raximova Sevara G’ayratovna O’rta osiyoning qadimgi, o’rta asrlar va xonliklar davri tarixi tarixshunosligi fanidan mustaqil ishi

Amir Temur va Temuriylar davri tarixshunosligi

Amir Temur va Temuriylar davri tarixshunosligi


Reja:
1.Amir Temur davrida ma’nuriy, ijtimoiy va madaniy sohadagi o’zgarishlar.
2.Xondamirning “Xabib us siyar” asari Temuriylar davri tarixiga oid munim manba.
3.Amir Temur va Temuriylar davri tarixining o’rganilishi.
Kirish
“Mustaqillikga erishganimizdan keyin xalqimizning o`z yurti, tili, madaniyati, qadriyatlari tarixini bilishga, o`zligi anglashga qiziqish ortib bormoqda.Bu tabiiy hol. Odamzod borki, avlod - ajdodi kimligini, nasl - nasabini, o`zi tug`ilib voyaga etgan qishloq, shahar, xullaski vatanining tarixini bilishni istaydi” Hozir O`zbekiston deb ataluvchi xudud, yani bizning vatanimiz nafaqat sharq balki umumjaxon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri bo`lganini butun jaxon tan olmoqda. Bu qadimiy va tabarruk tuproqdan buyuk allomalar, siyosatchilar, sarkardalar etishib chiqgan. Diniy va dunyoviy ilmlarning asoslari manashu zaminda yaratilgan, sayqal topgan. Eramizgacha va undan keyin qurilgan murakkab suv inshootlari, shu kungacha ko`rku fayzini, mahobatini yo`qotmagan osori atiqalarimiz qadim – qadimdan yurtimizda dehqonchilik, hunarmandchilik madaniyati, me`morchilik va shaharsozlik san`ati yuksak bo`lganidan dalolat beradi. “Beshafqat davr sinovlaridan omon qolgan, eng qadimgi tosh yozuvlar, bitiklardan tortib, bugun kutubxonalarimiz xazinasida saqlanayotgan 20mingdan ortiq qo`lyozma, ularda mujassamlashgan tarix, adabiyot, san`at, siyosat, axloq, falsafa, tibbiyot, matematika, fizika, kimyo, astranomiya, me`morchilik, dehqonchilikka oid o`n minglab asarlar bizning beqiyos ma`naviy boyligimiz, iftixorimizdir”

XIV ASRNING O’RTALARIGA KELIB MOVAROUNNAHRNING SIYOSIY HAYOTIGA XOJI BARLOS BEKNING JIYANI AMIR TEMUR QO’SHILADI. U 1336 YILI KESH SHAHRI YAQINIDAGI XO’JA ILG’OR QISHLOG’IDA TUGILDI. UNING OTASI TURAG’AY BARLOS QABILASIDAN EDI. TEMUR DASTLAB «TURLI BEKLARNING QO’SHININI BOSHQARDI». 1360 YILDAN BOSHLAB U 10 YIL DAVOMIDA GOH U, GOH BU FEODAL HUKM­DOR TOMONIDA KURASHDI VA BIR VAQTNING O’ZIDA BARLOSLAR QABILASINI O’Z ATROFIDA JIPSLASHTIRIB BORDI. 1361 YILDA U TUG’LUG’ TE­MUR TARAFIGA O’TDI VA BUNING EVAZIGA SHAHRISABZ HAMDA QARSHI HUKMDORI ETIB TAYINLANDI. BIROQ, U TUG’LUG’ TEMURNING RAQIBI BALX HUKMDORI AMIR HUSAYN BILAN ITTIFOQ TUZDI. ULAR BIRGALIKDA MO’G’ULLARGA QARSHI ISYON KO’TARDILAR. BIROQ MAG’LUBIYATGA UCHRAGACH, O’RTA OSIYONI TASHLAB SEYISTONGA QOCHISHGA MAJBUR BO’LDILAR. SEYISTONDAGI HARBIY HARAKATLARIDAN BIRIDA TEMUR O’NG QO’LI HAMDA O’NG OYOG’IDAN YARALANADI. SHUNDAN KEYIN U BIR UMR CHO’LOQ BO’LIB QOLDI VA KELGUSIDA ULKAN DAVLAT TUZGAN BU ZOT «TEMURLANG» (OQSOQ TEMUR) LAQABINI OLDI. 1360 YILDA SHAHRISABZ VA QARSHINING BEGI BO’LGAN AMIR TEMUR 1370 YILGA KELIB, YA`NI 10 YIL ICHIDA BUTUN MOVAROUNNAHRNING HUKMRONIGA AYLANDI.

  • XIV ASRNING O’RTALARIGA KELIB MOVAROUNNAHRNING SIYOSIY HAYOTIGA XOJI BARLOS BEKNING JIYANI AMIR TEMUR QO’SHILADI. U 1336 YILI KESH SHAHRI YAQINIDAGI XO’JA ILG’OR QISHLOG’IDA TUGILDI. UNING OTASI TURAG’AY BARLOS QABILASIDAN EDI. TEMUR DASTLAB «TURLI BEKLARNING QO’SHININI BOSHQARDI». 1360 YILDAN BOSHLAB U 10 YIL DAVOMIDA GOH U, GOH BU FEODAL HUKM­DOR TOMONIDA KURASHDI VA BIR VAQTNING O’ZIDA BARLOSLAR QABILASINI O’Z ATROFIDA JIPSLASHTIRIB BORDI. 1361 YILDA U TUG’LUG’ TE­MUR TARAFIGA O’TDI VA BUNING EVAZIGA SHAHRISABZ HAMDA QARSHI HUKMDORI ETIB TAYINLANDI. BIROQ, U TUG’LUG’ TEMURNING RAQIBI BALX HUKMDORI AMIR HUSAYN BILAN ITTIFOQ TUZDI. ULAR BIRGALIKDA MO’G’ULLARGA QARSHI ISYON KO’TARDILAR. BIROQ MAG’LUBIYATGA UCHRAGACH, O’RTA OSIYONI TASHLAB SEYISTONGA QOCHISHGA MAJBUR BO’LDILAR. SEYISTONDAGI HARBIY HARAKATLARIDAN BIRIDA TEMUR O’NG QO’LI HAMDA O’NG OYOG’IDAN YARALANADI. SHUNDAN KEYIN U BIR UMR CHO’LOQ BO’LIB QOLDI VA KELGUSIDA ULKAN DAVLAT TUZGAN BU ZOT «TEMURLANG» (OQSOQ TEMUR) LAQABINI OLDI. 1360 YILDA SHAHRISABZ VA QARSHINING BEGI BO’LGAN AMIR TEMUR 1370 YILGA KELIB, YA`NI 10 YIL ICHIDA BUTUN MOVAROUNNAHRNING HUKMRONIGA AYLANDI.

IBN ARABSHOH MA`LUMOTLARIDAN KO’RINADIKI, TEMURNING OTASI TURAG’AY XUDOJO’Y MUSULMON BO’LGAN, U OLIM VA DARVESHLARNING, AYNIQSA SHAYX SHAMSIDDIN KULOR (KULOL)NING DO’STI BO’LGAN. BU TAQVODOR ZOTNING XOKI GO’RI AMIR MAQBARASIGA QO’YILGAN YOKI KO’CHIRILGAN, TEMURNING YANGI DINIY MASLAHATCHISI HAMDA HOMIYSI SAYD BARAKA UMRINING OXIRIGA QADAR TEMURNING MASLAHATTO’YI VA MA`NAVIY PADARI BO’LIB, TEMUR XORAZMGA YURISH QILGANDA HAM ISHTIROK ETADI. SAYD BARAKA VA TERMIZLIK SAYIDLARDAN SO’NG MA`LUM BIR NUFUZGA, OBRO’-E`TIBORGA EGA BO’LGAN ZOTLAR SAMARQANDLIK SHAYXUL-ISLOM XOJA ABDUL-AVVAL VA UNING JIYANI XOJA ISOMIDDIN, KESHLIK XOJA AFZAL VA KESHLIK SHAYXUL-ISLOMNING O’G’ILLARN ABDUL-HOMID VA ABDURAHMON HAMDA SAMARQANDLIK SHAYXUL-ISLOM AL-MALIKLARDAN IBORAT EDI. IBN ARABSHOHNING SO’ZLARIGA KO’RA, AMIR TEMUR ZOHID ZOYI AL-DIN ABU BAKR TOYOBODIYNI (1381 YIL-DAN XUROSON RUHONIYLARINING ETAKCHISI, XUROSON YONIDAGI TONOBOD QISHDOG’IDAN CHIQQAN) O’ZI ERISHGAN ZAFARLARDA KATTA XIZMATI BO’L­GAN SHAMSIDDIN KULOL VA SAYD BARAKA QATORI HOMIYLARIDAN BIRI DEB HISOBLAGAN.

Download 20,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish