O’simliklarga ekologik omillarning ta’siri” mavzusidagi



Download 181,07 Kb.
Sana07.07.2021
Hajmi181,07 Kb.
#111783
Bog'liq
Biologiya dars ishlanma




O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI, O’RTA-MAXSUS KASB-HUNAR TA’LIMI MARKAZI

NAMANGAN VILOYATI HOKIMLIGI O’RTA MAXSUS KASB-HUNAR TA’LIMI BOSHQARMASI

NORIN AKADEMIK LITSEYI BIOLOGIYA FANI O’QITUVCHISI ABDURAZZAQOVA SAYYORANING

,,O’simliklarga ekologik omillarning ta’siri” mavzusidagi

Mavzu: O’simliklarga ekologik omillarning ta’siri

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsad:O’quvchilarga biotik va abyo’tik omillar haqida ilmiy tushuncha berish .

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga ekologik tarbiya berish , tabiatni asrab avaylashga undash , vatanparvalik ruhida tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni fikrlash doirasini kengaytirish, og’zaki nutqini o’stirish

Darsga oid tayanch kompetentsiyalar :

Kommunikativ,Milliy va umummadaniy , O’z-o’zini rivojlantirish.

Dars turi: Yangi bilimlarni shakllantirish

Dars o’tish usuli: Kichik guruhlarda ishlash , savol-javob,domino o’yini , zanjir,BBB

Me’todi

Dars jihozi: darslik, tarqatmalar, mavzuga oid jadval va rasmlar, mavzuga oid slaydalar

O’quvchilar bilan salomlashib ,sinf honasi va o’quvchilarning darsga tayyorgarligi nazorat qilinadi va sinf ja’moasi uch guruhga bo’linadi.

O’quvchilarni darsga jalb qilish uchun –

1 guruh- Bir urug’ pallali o’simliklar nomini aytadi ( Bug’doy, arpa, sholi…)

2 guruh-Ikki urug’ pallali o’simliklar nomini aytadi

3 guruh –Ko’p yillik o’tlar nomini aytadi.

O’tgan mavzuni mustahkamlash uchun :

1 guruh- O’simliklardagi umumiylik nimadan iborat?

2 guruh – O’simlik nima uchun yahlit organism deyiladi?

3 guruh –O’simlik organlarining o’zaro bog’liqligini qanday tushunasiz ?

Yangi mavzu bayoni:



O’quvchilar zanjir shaklida biotic va abiotik omillar haqida bittadan ma’lumot aytadilar:

O’simliklarning hayoti tashqi muhit bilan uzviy bog’langan . Tashqi muhitning o’simlik hayot faoliyatiga ta’sir etuvchi ayrim tarkibiy qismiga ekologik omil deb ataladi.Ekologik omillar yig’indisi , o’simliklarning yashash sharoiti, ya’ni ularning tashqi muhitini belgilab beradi. Ekologik omillar abiotik va biotik guruhlarga ajratiladi. Abiotik omillarga o’lik tabiatning tarkibiy qismlari kiradi.Ulardan eng muhimlari tuproq , harorat, suv , yorug’lik va havodir.Biotik omillarga tirik tabiatning tarkibiy qismlari kiradi. Tuproq o’simliklarning yashash muhiti hisoblanadi.Ularni suv va mineral ozuqa moddalar bilan ta’minlaydi.Yorug’lik va harorat ta’sirida o’simlikda fotosintez , nafas olish, o’sish, urug’ning unishi va mevalarning pishishi kabi muhim hayotiy jarayonlar sodir bo’ladi. Suv o’simlik organizmni umumiy vaznining 60 – 90 % ini tashkil etadi. Sitoplazmadagi suvli muhitda o’simlik hujayrasining asosiy hayotiy jarayonlari kuzatiladi. Suv oqimi bilan ozuqa moddalarining harakati amalga oshadi.

Yorug’lik yashil o’simliklar uchun juda zarur ,chunki faqat yorug’likda fotosintez jarayoni boradi.O’simliklar yorug’likka munosabatiga qarab , soyasevarlar , yorug’sevarlarga ajratiladi.

Odamlar ho’jalikda o’simliklar dunyosiga juda katta ta’sir etadi. Ularning o’simliklarga ta’sirini ijobiy va salbiy ta’sirlarga ajratish mumkin .Ijobiy ta’sirlarga katta maydonlarda hilma-hil madaniy o’simlikarni ekish va yuqori hosil olish, o’rmonlarni tiklash, ochiq joylarga daraxtlar ekish , shahar va qishloqlarni ko’kalamzorlashtirish kabilar kiradi.Salbiy ta’sirlarga o’rmonlarni kesish ,o’simliklarni ildizi, tuganagi va ildiz poyasi bilan yig’ish va o’rish , mol boqish, suv omborlari qurish,yangi yerlarni o’zlashtirish, tashqi muhitni zararli kimyoviy moddalar bilan ifloslash kabilar kiradi.Odamlarning o’simliklarga salbiy ta’sirlarini natijasida yer yuzida o’simliklar qoplami qisqarib , turlar tarkibi kamayib bormoqda .Insonning suvdan noto’g’ri foydalanishi orol dengizining sathi pasayib ketdi, natijada zaharli chiqindilar bilan ifloslangan tuproq o’simliklarga salbiy ta’sir etmoqda daryo bo’ylaridagi to’qaylar quriy boshladi. Ilgarigi hosildor o’tloq va pichanzorlarning maxsuldorligi keskin o’zgardi. O’rmonlar yong’inlaridan va suv bosishidan ham katta zarar ko’radi . Sayyohlar ham o’rmonlarga katta ziyon yetkazdilar . Ular chodir qurish uchun bir necha yosh daraxtlarni kesadilar Inson dorivor o’simliklardan keng foydalanadi . Hozirgi davrda dorivor o’simliklarning 1500 dan ortiq turidan dunyo miqitosida foydalaniladi. Shuning uchun ham ba’zi bir dorivor o’simliklar doimiy ravishda yig’ilshi natijasida ularning zaxiralari kamayib ketmoqda.

Yangi mavzuni mustahkamlash :



BBB-metodidan foydalaniladi

Билардим

Билиб олдим

Билишни хохлайман



















O’quvchilarni baholash va uyga vazifa
Download 181,07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish