O’rta Osiyo xonliklarini chor rossiyasi tomonidan bosib olinishi qo’qon xonligi

O’rta Osiyo xonliklarini chor rossiyasi tomonidan bosib olinishi Buxoro amirligi

General Kaufman o`rta Osiyoni bosib olishni Buxoro amirligini qo`lga kiritish bilan davom ettirishga qaror qildi. Amirlikning harbiy kuchi Qo`qon xonligi bilan uzluksiz olib borilgan urushlar tufayli zaiflashgan edi. Kaufman Turkiston general-gubernatorligi bilan Buxoro amirligi chegaralarini puxta o`rganib chiqib, amir Muzaffarga chegaraning Rossiya mulki foydasiga o`zgartirilgan yangi variantini tasdiqlashni taklif qildi. Amir Muzaffar bu shartnomani imzolashdan bosh tortdi. Shunda Kaufman uni general-gubernatorlik chegaralariga bosib kirishga tayyorgarlik ko`rishda ayblab, 4 mingdan ziyod askardan iborat harbiy otryad to`pladi va 1868-yil aprelda Samarqandni bosib olishga kirishdi, biroq uning amir Muzaffar qo`shinini Samarqandga to`plagan, deb qilgan taxmini tasdiqlanmadi.

• General Kaufman o`rta Osiyoni bosib olishni Buxoro amirligini qo`lga kiritish bilan davom ettirishga qaror qildi. Amirlikning harbiy kuchi Qo`qon xonligi bilan uzluksiz olib borilgan urushlar tufayli zaiflashgan edi. Kaufman Turkiston general-gubernatorligi bilan Buxoro amirligi chegaralarini puxta o`rganib chiqib, amir Muzaffarga chegaraning Rossiya mulki foydasiga o`zgartirilgan yangi variantini tasdiqlashni taklif qildi. Amir Muzaffar bu shartnomani imzolashdan bosh tortdi. Shunda Kaufman uni general-gubernatorlik chegaralariga bosib kirishga tayyorgarlik ko`rishda ayblab, 4 mingdan ziyod askardan iborat harbiy otryad to`pladi va 1868-yil aprelda Samarqandni bosib olishga kirishdi, biroq uning amir Muzaffar qo`shinini Samarqandga to`plagan, deb qilgan taxmini tasdiqlanmadi.

• Buxoro qo`shinlari Cho`ponota tepaligida yaxshi o`rnashib olgan edi. Samarqandga olib boruvchi uchala yo'1 ham, shuningdek, Zarafshon kechuvi ham buxoroliklar tomonidan to`pga tutildi. 1868-yil 1 -mayda Kaufman tepalikka hujum qilishni buyurdi. Podsho armiyasi askarlarini Buxoro sarbozlari miltiq va to`pdan tinmay o`qqa tutib turganiga qaramay, Zarafshon irmog`idan ko`krak qadar suv kechib, Cho`ponota tepaligiga jadal ko`tarila boshlashdi. Ular shunchalik jadal qamrab kelardiki, sarbozlar chekinishga majbur bo`ldilar. Buxoro qo`shinining ilg`or jangovar qismi tor-mor qilindi. Keyingi kun Zirabuloq tepaligida ikkinchi jang bo`lib o`tdi. Qanchalik qarshilik ko`rsatmasin, Buxoro amiri qo`shini mag`lubiyatga uchradi. 2-may kuni podsho qo`shinlari Samarqandga jangsiz kirib kelishdi. Kaufman Samarqand bekligini berish, "harbiy xarajatlarni" to`lash va 1865-yildan buyon Turkiston o`lkasida qo`lga kiritilgan barcha narsani Rossiyaniki deb e'tirof etish sharti bilan sulh tuzishni taklif qilib, amir Muzaffarga maktub yo`lladi, biroq javob ololmadi.