O‘zbеkiston rеspublikasi

Test javoblari: 1 2 3

f a e

11

2-mavzu: DAVLAT PENSIYALARI IJTIMOIY

MUHOFAZANING ASOSIY QISMIDIR. DAVLAT

PENSIYALARINING TURLARI. O‘ZBEKISTON

RESPUBLIKASI «FUQAROLARNING DAVLAT PENSIYA

TA’MINOTI TO‘G‘RISIDA»GI QONUNI

2.1. Davlat pensiyalarining turlari. O‘zbekiston Respublikasi

«Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida»gi

qonunning ahamiyati

Hozirgi sharoitda aholining ijtimoiy himoya turlari kengayib, uning

qo‘llanish asoslarini tubdan o‘zgartirish talab qilinayotgan bir paytda

xizmat ko‘rsatilayotgan aholi soni va sarflanayotgan mablag‘ miqdori

jihatidan pensiya ta’minoti aholini ijtimoiy himoyalashda asosiy o‘rinni

egallaydi.

1993-yil 3-sentabrda Oliy Majlis tomonidan O‘zbekiston Respublikasi

«Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida»gi Qonun

(bundan keyin Qonun deb yuritiladi) qabul qilinib, 1994-yil 1-iyuldan

respublika hududida kuchga kirdi.

Ushbu Qonun 9 ta bob, 67 ta moddadan iborat. Undagi moddalar

davlat pensiyalarini 3 xil turiga bag‘ishlangan va Qonun faqat ish staji

bo‘lgan shaxslargagina va ularning oila a’zolariga pensiya tayinlash

mumkinligini ko‘zda tutadi.

Qonunni qabul qilishda O‘zbekiston Respublikasining demografik,

geografik va iqlim sharoitlari va urf-odatlari hisobga olingan. Bu

xususiyatlar Qonunning ish stajini hisoblashga, imtiyozli pensiyalar

tayinlashga doir boblarda o‘z ifodasini topgan.

Qonun respublika qishloq xo‘jalik mahsulotlari ishlab chiqarishga

moslashganini hisobga olib, qishloq xo‘jalik xodimlarining ayrim

toifalari paxtakor, sholikor, tamakikor ayollarga, cho‘ponlarga, paxta

suvchilariga umumiy pensiya yoshini besh yilga qisqartirilgan holda

imtiyozli pensiya tayinlash mumkinligini belgilagan.

Davlat pensiyalarining quyidagi turlari belgilangan:

a) yoshga doir pensiya;

12

b) nogironlik pensiyasi;

d) boquvchini yo‘qotganlik pensiyasi.