|
O`quv mashg`ulotida ta`lim texnologiyasi modeli
Fanning nomi: O’zbek tili
Mavzu: Iqtidor vaa mehnat. Bog’langan qo’shma gaplar.
Vaqt: 80 minut
|
Talabalar soni:
|
O’quv mashg’ulotining shakli va turi:
|
Amaliy mashg’ulot, aralash
|
O’quv mashg’ulotining rejasi:
|
1. iqtidor va mehnat tushunchalariga sharh;
2. Bog’langan qoshma gaplar:
a)biriktiruv bog’lovchili bog’langan qo’shma gaplar;
b) zidlov bog’lovchili bog’langan qo’shma gaplar;
d) ayiruv bog’lovchili bog’langan qo’shma gaplar.
|
O’quv mashg’ulotining maqsadi:
|
O’quvchilarga iqtidor va mehnat tushunchalarining mazmunini tushuntirish orqali ularda o’z iqtidotini takomillashtirishga bo’lgan qiziqishlarini yanada orttirish; bog’langan qo’shma gaplar haqidagi bilimlarini takomillashtirish.
|
Pedagogik vazifalar:
1. Iqtidor tushunchasiga izoh va ma’lumot berish, inson hayotida mehnatning ahamiyati haqida misollar keltirish;
2. Bog’langan qo’shma gaplar va uning turlari haqida ma’lumot berish;
3. Bog’langan qo’shma gaplarni tahlil qilish.
|
O’quv faoliyati natijalari:
1Iqtidor va mehnat haqida o’z tushunchlarini . N aytadilar;
2. Hayotiy misollarga munosabatlarini bildiradilar;
3. Bog’langan qo’shma gaplar va ularning turlariga misollar keltiradilar, tinish belgilarining qo’llanilishini tushuntirasilar.
|
O’qitish metodlari:
|
Hikoya, savol-javob, munozara
|
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari
|
Jamoaviy ishlash
|
O’qitish vositalari
|
O’zbek tili , Adabiyot darsligi tarqatma qog’ozlar
|
O’quv sharoiti
|
O’zbek tili xonasi
|
Qaytar aloqaning usul va vositalari
|
Og’zaki so’rov
|
O`quv mashg`ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqichlari vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
ta`lim beruvchi
|
ta`lim oluvchilar
|
1-bosqich.
O`quv mashg`uloti- ga kirish ( 5 daq.)
|
1.1. Mavzuning nomi, maqsadi, va kutilayotgan natijalarni yetkazadi. Mashg’ulot rejasi bilan tanishtiradi.
1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalar hamda mustaqil o’qish uchun adabiyotlar ro’yxatini aytadi.
1.3. Mashg’ulotda baholash mezonlari bilan tanishtiradi.
|
tinglaydi
so`raydi ,
fikr bildiradi
|
2-bosqich.
Asosiy
(65 daq.)
|
1. Mavzu haqida ma’lumot berish, tushuncha berish;
2. Bog’langa qo’shma gaplar haqida nazariy ma’lumot berish.
|
. 1. Iqtidor va mehnat haqida hikoyalar aytib berish, bu so’zlarning ma’nolariga izoh berish;
2. Bo’glanga qo’shma gaplarni tahlil qilish, misollar keltirish, tininsh belgilarining qo’yilishini tushuntirish.
|
3-bosqich.
Yakuniy
( 10 daq.)
|
3.1.O’zbek adiblari, taniqli san’atkorlari hayoti va ijodida iqtidor hamda mehnatining samarasi haqida ma’lumotlar berish;
3.2. Mavzu yuzasidan topsiriq va mashqlarni bajaradilar
3.3. Uyga vazifa berish va tushuntirish.
|
1. Mavzu hamda obrazlarga fikr bildiradilar;
2. Mashq va topshiriqlarni bajaradilar;
3. yozib oladilar.
|
Fan o’qituvchisi ________________________ Matyakupova Z.
Bog’langan qo’shma gaplar
Teng munosabatdagi sodda gaplarning o’zaro teng bog’lovchilar yordamida bog’lanishidan tuzilgan qo’shma gap bog’langan qo’shma gap deyiladi: Kechasi qalin qor yog’di, lekin havo sovimadi.
Tarkibidagi sodda gaplarning o’zaro mazmun munosabatiga ko’ra bog’langan qo’shma gaplar quyidagi turlarga bo’linadi:
1.Biriktiruv munosabatli bog’langan qo’shma gaplar: Bunday bog’langan qo’shma gaplar tarkibidagi sodda gaplar o’zaro va, hamda bog’lovchilari, ham,-u(yu), da yuklamalari yordamida bog’lanadi va bir paytda yoki ketma-ket ro’y bergan voqea-hodisalarni ifodalaydi: Mashg’ulotlar tugadi va hamma o’z uyiga tarqaldi. Odam qo’li tegdi-yu, tashlandiq yerlar obod bo’ldi. Qattiq izg’irin ko’tarildi-da, hech kim uydan chiqmay qo’ydi.
2. Zidlov munosabatli bog’langan qo’shma gaplar va ularda tinish belgilarining ishlatilishi. Bunday gaplar tarkibidagi sodda gaplar o’zaro ammo, lekin, biroq bog’lovchilari, -u(-yu) yordamida bog’lanadi: Yurtimizning bu kuni chiroyli, lekin ertasi, indini yana chiroyliroq, baxtliroq bo’ladi. Yozuvda zidlov bog’lovchilaridan oldin, yuklamalardan keyin vergul qo’yiladi.
3. Ayiruv munosabatli bog’langan qo’shma gaplar va ularda vergulning ishlatilishi. Bunday gaplardagi sodda gaplar o’zaro ayiruv bog’lovchilari goh…goh, yo…yo, yoki…yoki, ba’zan…ba’zan, dam…dam, yohud…yohud yordamida bog’lanadi. Ayiruv bog’lovchili bog’langan qo’shma gaplar voqea-hodisalarning galma-gal bo’lishi yoki ulardan biri bo’lishini ifodalaydi.Goh osmonni tutib ashula yangrar, goh allaqaerdan garmon tovushi eshitilib qolar edi. Takrorlanib qo’llangan ayiruv bog’lovchilarning ikkinchisidan oldin vergul qo’yiladi, ayiruv bog’lovchilar yakka qo’llansa, hech qanday tinish belgisi qo’yilmaydi.
4.Inkor munosabatli bog’langan qo’shma gaplar. Bunday gaplar qismlari o’zaro na inkor yuklamasi orqali bog’lanadi va orasiga vergul qo’yiladi: Na suv bor, na biron yemish qolibdi.
5. Bo’sa, esa so’zlari yordamida bog’langan qo’shma gaplar. Bunday gaplarda qiyoslash va zidlash munosabatlari mavjud bo’ladi: Otabek sukutda, O’zbek oyim bo’lsa boshi bilan “shundog’” ishorasini berar edi. (A. Qod.)
Do'stlaringiz bilan baham: |
