Олий таълим сифатини баҳолаш учун асосий рейтинг ҳисоблаш тизимлари. Academic Ranking of World Universities;qs world

---

Олий таълим сифатини баҳолаш учун асосий рейтинг ҳисоблаш тизимлари.** Academic Ranking of World Universities;QS World 
University Rankings;Times Higher Education$ World University Rankings; 
QS World University Rankings(QS) ҳалқаро талабалар улуши факультетлар улуши доирасида баҳолаш вазни неча фоиз?* 5% 
QS World University Rankings(QS) канча университетларнинг рейтингига индувидиал ўрин берилади?** 400 
Ҳар йили ARWUрейтингига канча университетлар киритилади?** 1200 дан ортиқ 
Ҳар йили ARWUрейтингига киритилган университетлардан канча энг яхшиси эълон қилинади? **500 
ARWU нинг методикаси илмий асосланганми?** асосланган 
Times Higher Education World University Rankings (THE WUR) рейтинг ҳисоблаш методологияси нечта асосий кўрсаткичга 
асосланган?**4 
2018 йилда дунѐда AWUR бўйича биринчи ўринни олган университет?** Гарвард 
2018 йилда дунѐда QS бўйича биринчи ўринни олган университет** Стэнфорд 
2018 йилда дунѐда THE рейтинги бўйича биринчи ўринни олган университет** Оксфорд 
Табиий ва аниқ фанларни ўқитилиши бўйича биринчи ўринни олган мамлакат**AQSH 
2018 йилда Осиѐ мамлакатларида табиий ва аниқфанларни ўқитишдаги рейтинги энг юқори бўлган университет**Tokiyo 
THE WURнинг рейтинг аниқлашда рўйхатга кирмайдиган университеларни топинг.** Бакалавр тайѐрламайдиган университетлар; 
профессор-ўқитувчилари, тадқиқотчилари 5 йил давомида йилига 200 тадан кам мақола чоп 
Модульниг ўқитишда жорий, оралиқ ва якуний назоратлар хисобга олинадими** назоратнинг барча турлари модулнинг таркибига 
киради 
Иккита мавзу бўйича «Ер ости умурдқалиларнинг ҳулқ атворини ва трофик алоқаларни ўрганиш» ҳамда «Умурдқаларнинг биототик 
тарқалиши ва биологик циклини ўрганиш» дала амалиѐти яхлит модулни ташкил этадими, ѐки 2 алоҳида таълим модуль бирликларими** 
ўқитиш мақсад ва кутилаѐтган натижаларга қараб 2 мавзу бўйича дала амалиѐти ҳам мустақил, хам 2 модульдан, ҳам йирикроқ модульнинг 
таркибига кириши мумкин. 
Биофизика бўйича ўқув юкламанинг ҳажми 1 кредит. У неча соатда тўғри келади?**36 
Болонья декларациясини расмий қабул қилинган сана** 1999 йил 19 июндa 
Ҳозирги кунда Болон декларациясига нечта давлат имзо қўйган?**50 
ECTS Европа Комиссияси ERASMUS дастур лойиҳасининг кўзланган мақсади нима?** Европа давлатлар олий таълим тизимида 
барча таълим натижаларини академик жиҳатдан тан олишни қўллаб- қувватлашдир 
Модульнинг энг асосий таърифлари қандай** Мазмуман ва мартиқан тугалланган, натижага қаратилган, кириш ва чиқиш 
назоратларга эга бўлган м устақил яхлит бирли 
Табиий фанлар соҳасида таълимни интеграциялашуви жараѐнида Ўзбекистондан ЭРАСМУС МУНДУС дастури бўйича қанча талаба 
ва ўқитувчилари Европа мамлакатларида ўқиб, малакаларни ошириб келишди?** 100 дан ортиқ 
Билим, малака ва кўникмаларнинг эҳтиѐжига қаратилган бозори** Таълим бозори 
Темпус лойиҳалари олдига қўйилган мақсад нима?** ОТМ ходимлари, профессор-ўқитувчиларнинг қисқа муддатли сафарбарлиги, 
малака ошириш имкониятлари ва тажриба алмашинувлари асосий 
Турли фанларнинг умумий битта изланиш объекти устидан хилма-хил алоҳидалашган далиллар, натижалар, концепциялар, 
назариялар, бирламчи маълумотларни умумлаштириш** интеграция 

---

Фаннинг соҳасига математик усуллар ва ѐндашувларнинг кириши.**Математизация 
Ўзбекистонда функционал анализ илмий мактаби. асосчиси: академик**Саримсоқов Т. А. 
Ўзбекистонда Дифференциал операторларнинг спектрал назарияси мактаб асосчиси: ** Ш.О. Алимов 
Ўзбекистонда механика илмий мактаб асосчиси**М. Т. Ўрозбоев, Х. А. Рахматулин 
Ўзбекистонда бошқарув ва дифференциал ўйинлар назарияси илмий мактабининг асосчиси:.**Н. Ю. Сатимов.
Ўзбекистонда назарий физика илмий мактабининг асосчиси:**М. М. Мусахонов 
Ўзбекистонда ядро ва космик нурлар физикаси мактабининг асосчиси:**С. А. Азимов 
Ўзбекистонда оптика ва спектроскопия мактабинг асосчиси:**П. Қ. Ҳабибуллаев 
Ўзбекистонда легирланган кремний физикаси илмий мактабмнинг асосчиси:**А.Т.Тешабаев 
Ўзбекистонда Квант радиофизикаси илмий мактабининг асосчиси:**А.Т. Мирзаев 
Ўзбекистонда Астрофизива ва космогония лмий мактабнинг асосчиси:**С. Н. Нуритдинов 
Ўзбекистонда табиий бирикмалар ва биоорганик кимѐ илмий мактабининг асосчиси:** О. С. Содиқов 
Ўзбекистонада Юқори молекулали бирикмалар кимѐси илмий мактабининг асосчиси:**: Х.У. Усмонов 
Ўзбекистонда Коллоид кимѐ мактабининг асосчиси:**К.А.Ахмедов
Ўзбекистонда Ароматик бирикмаларни алкиллаш ва ациллаш реакциялари илмий мактабининг асосчиси: ** И. П. Цукерваник 
Ўзбекистонда Аналитик кимѐ илмий мактаби. асосчиси:**Ш. Т. Толипов 
Ўзбекистонда Координацион бирикмалар кимѐси илмий мактабининг асачиси:**Н.А Парпиев 
Ўзбекистонад Макроцикллар кимѐси илмий мактабининг асосчиси:**. А. К. Тошмуҳамедова. 
Ўзбекистонда Умуртқалилар зоологияси илмий мактабининг асосчиси:**Т.З. Захидов 
Ўзбекистонда Фитогельминтология илмий мактабининг асосчиси:**А.Т. Тулаганов 
Ўзбекистонда Биокимѐ илмий мактабининг асосчиси:**Ё.Х.Туракулов 
Ўзбекистонда Биофиизика илмий мактабининг асосчиси:**Б.О. Ташмухамедов 
Ўзбекистонда Ғўза генетикаси илмий мактабининг асосчиси:**Д.А. Мусаев 
Ўзбпекистонда Биотехнология илмий мактабнинг асосчиси:**А.Р. Рахимов 
Ўзбекистонда Ҳазм физиологияси илмий мактабининг асосчилари:**К.Р. Рахимов, Г.Ф. Коротько 
Ўзбекистонда Генетик минералогия ва геокимѐ илмий мактабининг асосчиси:**Уклонский А.С. 
Эҳтимоллик назарияси ва математик статистика илмий мактабининг асосчиси: **Сирождинов С.Х. 
Ўзбекистонда гидрогеология илмий мактабининг асосчилари:**О. К. Ланге М. М. Крилов 
Ўзбекистонда қайд этилган ва 2009 й. Гарвард маркази томонидан 210271 тартиб рақами берилган кичик сайѐра нима жеб 
номланган**Самарканд 
Ўзбекистонда геномика мактабининг асосчиси:**Абдурахманов И.Ю. 
Ўзбекистонда экологияа мактабининг асосчиси:**Даниил Николаевич Кашкаров 

---

MATEMATIKANING ZAMONAVIY USULLARI 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 20 апрелдаги «Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари 
тўғрисида»ги ПҚ-2909-сон қарорининг вазифаларидан бирини топинг.**ўқув жараѐнига халқаро таълим стандартларига асосланган илғор 
педагогик технологиялар, ўқув дастурлари ва ўқув-услубий материалларини кенг жорий қилиш, ўқув-педагогик фаолиятга, мастер-класслар 
ўтказишга, малака ошириш курсларига хорижий ҳамкор таълим муассасаларидан юқори малакали ўқитувчилар ва олимларни фаол жалб 
қилиш 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 20 апрелдаги «Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари 
тўғрисида»ги ПҚ-2909-сон қарорининг мақсади **кадрлар тайѐрлаш мазмунини тубдан қайта кўриш, халқаро стандартлар даражасига мос 
олий маълумотли мутахассислар тайѐрлаш учун зарур шароитлар яратилишини таъминлаш 
Педагогик фаолият билан шуғулланиш ҳуқуқи кимларга берилганлиги қайси меъѐрий ҳужжатда тасдиқланган.**«Таълим тўғрисида»ги 
қонунда 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 27 июлдаги “Олий маълумотли мутахассислар тайѐрлаш сифатини оширишда 
иқтисодиѐт соҳалари ва тармоқларининг иштирокини янада кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги 3151- сон қарорининг 
мақсадларидан бирини топинг.**илм-фан, маданият, техника ва технологияларнинг замонавий ютуқларидан келиб чиққан ҳолда тубдан 
такомиллаштириш. 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 27 июлдаги “Олий маълумотли мутахассислар тайѐрлаш сифатини оширишда 
иқтисодиѐт соҳалари ва тармоқларининг иштирокини янада кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги 3151- сон қарорининг 
вазифаларидан бирини топинг.**олий таълимнинг маънавий-ахлоқий мазмунини ошириш, талаба-ѐшларга мустақиллик ғояларига, юксак 
маънавият ва инсонийликнинг миллий анъаналарига содиқлик руҳини чуқур сингдириш 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 27 июлдаги “Олий маълумотли мутахассислар тайѐрлаш сифатини оширишда 
иқтисодиѐт соҳалари ва тармоқларининг иштирокини янада кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги 3151- сон қарорининг 
вазифаларидан бирини топинг.**2017/2018 ўқув йилидан бошлаб ҳар бир олий таълим муассасасида барча курсларда камида 2 та гуруҳда 
мутахассислик фанларини инглиз тилида ўқитишни босқичма-босқич ташкил этиш 
Математика сўзининг маъноси қайси жавобда тўғри кўрсатилган?**Математика сўзи қадимги грекча сўздан олинган бўлиб, маъноси 
«фанларни билиш» демакдир 
Методика сўзининг маъноси қайси жавобда тўғри кўрсатилган?**Методика сўзи грекча сўз бўлиб, “йўл” деган маънони англатади. 
Математика методикаси таълим жараѐни билан боғлиқ бўлган қандай саволларга жавоб беради?**Нима учун математикани ўрганиш керак? 
Математикада нималарни ўрганиш керак? Математикани қандай ўрганиш керак? 
Улуғ алломаларимизнинг математикага қўшган ҳиссаларини ўрганиш ўқувчиларнинг тарбиясида қандай ўрин тутади? **Улуғ 
алломаларимизнинг математикага қўшган ҳиссаларини ўрганиш жараѐни ўқувчиларнинг дунѐқарашини кенгайтиради, уларни 
ватанпарварлик, миллий ифтихор руҳида тарбиялайди.
Математик объектдаги нарсаларнинг асосий хоссаларини акс эттирувчи тафаккур формасига … дейилади.**математик тушунча 
Математика курсида математик ҳукмнинг асосий турлари кайси жавобда курсатилган?**аксиома, постулат, теорема 
Математика дарсларида дидактик тамойиллар неча?**6 та 
Математика курсида таълим методлари неча хил?**3 

---

Ўқитишдаги илмий изланиш методлари тулик курсатилган жавобни аникланг**1. Тажриба ва кузатиш; 2. Таққослаш; 3. Анализ ва синтез; 
4. Умумлаштириш; 5. Абстраксиялаш; 6. Аниқлаштириш; 7. Классификациялаш. 
Математика таълими мазмунини ишлаб чиқишда қайси муаммоларга эътибор қаратиш лозим?**1. Аниқлаш муаммоси. 2. Имконият 
муаммоси. 3. Амалга ошириш муаммоси. 
математика таълими билан шуғулланувчи турли ижтимоий гуруҳлар кайси жавобда тулик курсатилган?**ўқитувчилар, ота-оналар, иш 
берувчилар, тарбиячилар 
А.А.Столяр фикрича Бўлғуси математика ўқитувчилари томонидан математик мантиқнинг ўрганилиши кайси тарафга йўналтирилган? ** 
математика соҳасини чуқур ўрганишга, бўлғуси ўқитувчининг тафаккур маданиятини ривожлантиришга қаратилган 
Олимларнинг таъкидлаши-ча, амалиѐтда йўл кўрса-тувчи педагогик назария-мизнинг асосий камчилик-ларидан бири …**билим ва 
таълимнинг устунлигини қаттиқ бўрттириб юборишдадир 
Иннновацион-педагогик фаолият заруратига олиб келувчи объектив омиллар кайси жавобда тулик курсатилган?**таълим амалиѐтининг 
ижтимоий, умумилмий, педагогик эҳтиѐжлари
«инновация» тушунчаси этнографияда пайдо бўлиб, ....**бир маданият элементларини иккинчисига киритишни билдирган 
Инновацион жараѐн таркибида фаолият қуйидаги компонентлар мажмуасини ифодалайди:....**мотивлар-мақсад-вазифалар-мазмун-
шакллар-методлар-натижалар 
Инновацион фаолият барча субъектлари кайси жавобда тулик курсатилган? **директор, унинг муовинлари, ўқитувчилар, олимлар, 
ўқувчилар, ота-оналар, экспертлар, таълим органлари ишчилари 
Инновацион фаолият микѐс даражалари кайси жавобда тулик курсатилган? **ҳалқаро, республика, вилоят, шаҳар, мактаб
Инновацион фаолият мазмуни кайси жавобда тулик курсатилган? **Таълим, тарбия ишлари, таълим-тарбия жараѐнини ташкил этиш, 
бошқаришда янгиликнинг пайдо бўлиши, уни ишлаб чиқиш ва ўзлаштириш 
Инновацион бошкариш компоненти кайси жавобда тулик курсатилган? **Режалаштириш-ташкил этиш-раҳбарлик-назорат 
Муаммоли таълим мақсади – ...**ўқитувчи томонидан таклиф этилган, махсус билим орттиришга хизмат қиладиган масала – муаммони 
ўқувчилар ўз ақл идроклари билан ечишдан иборат. 
Муаммоли ўқитишни ташкил этишда ўқитувчи ўқув материалини:... **монолог; фикр юритиш ва муҳокама қилиш усулида; диалогли баѐн 
қилади.
Математик муаммо таркибий қисмлари кайси жавобда тулик курсатилган? **маълум, номаълум ва аввалги билимлар. 
Ўқув муаммосининг муҳим белгилари қайси жавобда тулик курсатилган?**янги билимларни шаклантиришга олиб келадиган 
номаълумнинг қўйилиши; талабаларда номаълумни топиш йўлида изланишни амалга ошириш учун зарур бўлган муайян билим 
заҳирасининг бўлиши. 
Муаммоли ўқитишга асосланган ўқув машғулотларини ўтказиш методикасидаги асосий методлар кайси жавобда тулик 
курсатилган?**ижодий, қисман-ижодий ѐки эвристик, ахборотларни муаммоли баѐн қилиш, ахборотни муаммоли бошлаш орқали баѐн 
қилиш. 
Педагогикага оид адабиѐтларда асосан муаммолиликнинг нечта даражаси ҳақида фикр юритилади?**3 
муаммоли саволга жавоб топишни ташкил этиш ўзида мунтазам қўйилган нечта қадамлар модулини бирлаштиради? **6 
Муаммоли технологияни амалга ошириш учун нималарга риоя қилиш керак бўлади?**энг долзарб, аҳамиятли вазифаларни танлаш; ўқув 
ишларининг барча турларида муаммоли ўқитишнинг ўзига хос хусусиятларини белгилаш; муаммоли ўқитишнинг энг мақбул тизимини 

---

ишлаб чиқиш, дарслик, ўқув ва методик қўлланмалар, тавсияномалар яратиш; шахсий ѐндашув ва ўқитувчи маҳорати.
Математика модулини ўқитиш шакллари ...**Маърузалар, амалий машғулотлар, давра суҳбати, баҳс ва мунозаралар 
Машҳур рус математиги Сергей Соболев қайси соҳада илмий иш олиб борган?**Математик анализ ва хусусий ҳосилали дифференциал 
тенгламалар 
Модулни олий таълимда қандай ўрни бор?**Илғор хориж тажрибаларини ўрганиш, илмий-тадқиқотда инновацион фаолият, консалтинг 
хизматига эга бўлиш 
Ўқув модули - ...**нисбатан мустақил, мантиқий якунга эга бўлган ўқув курсининг бўлагидир 
Математик ўқитишда қайси дастурлардан фойдаланиш мумкин?**Matlab 
a<--2 ифода нимани англатади (MathCad да)**дастурлаш элементларида a узгарувчига 2 қиймат бериш 
MathCad да < Ctrl >< ctrl >+2 тугмалар мажмуаси нима учун ишлатилади?**икки ўзгарувчили функция графигини чизиш учун 
MathCad да < Ctrl > +F7 тугмалар мажмуаси нима учун ишлатилади?**ҳосила олиш амали „ ни қўйиш учун 
Maple да > map(diff,C,x); функция вазифаси нимадан иборат?**С матрица элементларидан x бўйича ҳосила олади 
58 factor**2*29 
csort(A,j) функциянинг вазифасини аниқланг**A матрицанинг j нчи устунини ўсиш тартибида тартиблайди 
dsolve(ODE, y(x), [параметрлар]) функциянинг вазифаси ва параметрларнинг қийматини аниқланг**ОДТ ечилади ва y(x) топилади. 
Шунингдек [параметрлар] ўрнида бошланғич шартлар, type = series ѐки type = numeric бўлиши мумкин. 
e float, 40 натижани кўрсатинг**e сонини 40 та рақамни чиқаради 
eigenvals(n) функцияси вазифасини аниқланг.**n матрицанинг хос сонлари 
eigenvecs(n) функцияси вазифасини аниқланг.** n матрицанинг хос векторлари 
evalf(ифода) функциясининг вазифаси**натижани ўнли каср кўринишида олиш 
if(шарт, 1нчи ифода, 2 нчи ифода) функциянинг вазифаси**агар шарт рост бўлса, 1нчи ифода, акс ҳолда 2нчи ифода бажарилади 
Im(z)**z комплекс сонининг мавҳум қисми 
Maple да leftbox, middlebox ва rightbox буйруқларининг вазифасини аниқланг.**интегрални чап, марказий ва ўнг тўртбурчаклар усулидан 
фойдаланиб тақрибий ҳисоблаш 
Maple да listplot3d қачон ишлатилади**нуқталари рўйхат билан берилган ҳолатда 3 ўлчовли графикни чизиш учун 
Maple да изоҳ қандай ѐзилади**# белгисидан сўнг 
Maple да формулаларга ҳаволалар қандай қўйилади?**Ctrl+L 
Maple тизими қайси компания маҳсулоти**Waterloo Maple Software, Inc. компаниясимаҳсулоти 
Math-> Automatic calculation бўлими қандай мақсадда танланади (MathCad да )**ҳисоблашларни автоматик тарзда бажариш учун 
MathCAD айний тенглик белгиси нима учун ишлатилади?**бирор глобал ўзгарувчига қиймат бериш учун 
MathCAD да combin(m,n) функцияси вазифасини аниқланг.**m элементдан n тадан олинган комбинациялар сони 
MathCAD да ҳисоблаш натижаларида вергулдан кейинги хоналарни сони қандай ўзгартириш мумкин**Format|Result|Number Format 
Mathematica тизими қайси компания маҳсулоти**Wolfram Research, Inc компаниясимаҳсулоти 
Mathсad тизимида дастгоҳлар панели қандай қўйилади**View-> Toolbars 
Mathсad тизими яратилган ҳужжатлар қандай кенгайтмага эга бўлади**.mcd ѐки .xmcd 
Mathсad тизими яратилган ҳужжатларга дастлаб қандай ном берилади**Untitled:1 

---

Mathсad тизими қайси компания маҳсулоти**MathSoft, Inc компанияси маҳсулоти 
matrix(n,m,fun) функцияси вазифасини аниқланг.**элементлари ,fun функцияси орқали топиладиган n қатор ва m устундан иборат матрица 
ҳосил қилиш 
mod(m,k)**m сонини k га бўлгандаги қолдиқ 
ORIGIN буйруғининг вазифасини аниқланг**вектор ѐки матрица элементлари тартиб рақамининг бошланғич қийматини бериш 
piecewice буйруғи қачон ишлатилади (Maple да)**Бўлакли функцияларни киритишда 
polyroots(v) функцияси вазифасини аниқланг**кўпҳад илдизларини топиш 
MathСad да READPRN("file") буйруғининг вазифасини аниқланг**матнли файлни матрицага ўқиш 
rkfixed(y,x1,x2,npoints,D) функциясидаги D параметрнинг вазифаси**нормал шаклдаги ОДТнинг ўнг томони вектори 
MathСad да root(f(x),x,a,b) функцияси вазифасини аниқланг.**f(x)=0 тенгламанинг [a,b] кесмадаги тақрибий илдизи 
sin(x) series,x=0,7 буйруқ нимани англатади.**синус функцияни x=0 нуқта атрофида x нинг 7 даражасигача Тейлор қаторига ѐйишни 
whattype(ифода) функциянинг вазифаси**ифоданинг типи 
MathСad да Window-> Tile Horizontal бўлими қандай мақсадда танланади**бир неча ойналарни горизонтал равишда жойлаштириш 
дастгохлар панелидан ! тугмасининг вазифасини аниқланг (Maple да)**жорий ифоданинг қийматини ҳисоблаш 
дастгохлар панелидан !!! тугмасиниг вазифасини (Maple да)**ишчи ҳужжатдаги барча ифодаларни ҳисоблаш 
Ифодани навбатдаги қаторда ҳам давом эттириш учун қайси тугма босилади (Maple да)**Shift+Enter 
Ифодани соддалаштириш буйруғини кўрсатинг**simplify 
Оддий дифференциал тенгламаларни ечиш учун қуйидагиларнинг қайси бири ишлатилади: dsolve, solve, fsolve, rsolve**dsolve 
Ошкормас функция графигини чизиш буйруғини кўрсатинг**implicitplot 
рекуррент тенгламаларни ечиш учун қуйидагиларнинг қайси бири ишлатилади: dsolve, solve, fsolve, rsolve**rsolve 
Чизиқли тенгламаларни аналитик ечиш учун қуйидагиларнинг қайси бири ишлатилади: dsolve, solve, fsolve, rsolve**solve 
Чизиқсиз тенгламаларни тақрибий ечиш учун қуйидагиларнинг қайси бири ишлатилади: dsolve, solve
fsolve, rsolve**fsolve