Namangan muhandislik-texnologiya instituti «tasdiqlayman»



Download 47,25 Kb.
Sana17.12.2019
Hajmi47,25 Kb.
#30696
Bog'liq
Материалшунослик-2 - 2019

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

NAMANGAN MUHANDISLIK-TEXNOLOGIYA INSTITUTI




«TASDIQLAYMAN»

O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

................................ R.Isroilov

............................2019 y

CHIZMA GEOMETRIYA VA MUHANDISLIK GRAFIKASI

fanining

ISHCHI O‘QUV DASTURI

Bilim sohasi

300000

Ishlab chiqarish – texnik soha










Ta’lim sohasi

310000

Muhandislik ishi




320000

Ishlab chiqarish texnologiyalari










Ta’lim yo‘nalishi

5320100

Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi (kimyoviy materiallar turlari bo‘yicha)

Umumiy o’quv soati – 144 soat

Shu jumladan:

Ma’ruza – 72 soat (1 semestr - 36 soat), (2 semestr - 36 soat)

Amaliy mashg’ulot – 72 soat (1 semestr - 36 soat), (2 semestr - 36 soat)

Mustaqil ta’lim soati – 96 soat (1 semestr - 48 soat), (2 semestr - 48 soat)

Namangan – 2019
Fanning ishchi o‘quv dasturi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 2018 yil «25» avgustdagi 744-sonli buyrug‘i bilan (buyruqning 6-ilovasi) tasdiqlangan «Chizma geometriya va muhandislik grafikasi» fani dasturi asosida tayyorlangan.

Fan dasturi Namangan muhandislik-texnologiya instituti Kengashining 201....yil «.....».....................dagi ..............sonli bayoni bilan tasdiqlangan


Tuzuvchilar:

Y.Rahimov

NamMTI, “Umumtexnika fanlari” kafedrasi kata o‘qituvchisi.













Taqrizchilar:

M.Tojiboyev NamMTI, “Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyiyasi” kafedrasi dotsenti, texnika fanlari nomzodi dotsent.

N.Boyboboyev NamMQI, “Qishloq xo’jalik, transport tizimlari” kafedrasi professori, texnika fanlari doktori, professor.


“Avtomatika va energetika”

fakulteti dekani: 2019 yil “_____”___________A.Mamaxanov

(imzo)

“Umumtexnika fanlari”

kafedrasi mudiri: 2019 yil “_____”___________P.Maxsudov

(imzo)

  1. O‘quv fani o‘qitilishi bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar

“Chizma geometriya va muhandislik grafikasi” bo’yicha fazoning markaziy va ortogonal proyeksiyalashga asoslangan muayyan grafik modellarini xosil qilish usullarini mukammal egallash va bu grafik modellardan foydalanib, fazoviy ob’ektlar hamda ularning munosabatlariga oid pozitsion va metrik masalalarni mustaqil yechishda yetarli darajada bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’lishdir. Talabalarni muhandislik va mutaxassislik fanlariga oid grafik axborotlarining, ya'ni geometrik ob'ektlarning ikki va uch o’lchamli tasvirlarini loyixalash, hamda texnologik jarayonlarning modellarini yaratish kabi ishlarni avtomatlashtirish uchun zarur bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalarga yetarli darajada o’rgatishdan iborat.


Fan bo’yicha talabalarning bilim, ko’nikma va malakalariga quyidagi talablar qo’yiladi: Talaba:

- fan rivojining tarixi va istiqboli haqida tasavvurga ega bo’lishi;



  • grafik modellash asoslari – proyeksiyalar xosil qilish usullarini,

  • fazoviy ob’ektlarni tekislikda tasvirlash usullarini;

  • fazoviy ob’ektlarning vaziyatlari va o’lchamlarini aniklashga oid pozitsion va metrik masalalarni yechish algoritmlarini;

  • ortogonal proektsiyalarni qayta tuzishning asosiy usullarini;

  • sirtlarning xosil qilinish usullari, sirtdagi nuqtalar va chiziqlar, sirtlarning o’zaro kesishuvi va sirtlarning yoyilmalarini bilishi va ulardan foydalana olishi;

-konstruktorlik xujjatlarni, chizmalarni jixozlashni;
-tasvirlar-ko’rinishlar, qirqimlar va kesimlar; yozuv va belgilashlarni;

-Davlat standartlashtirish tizimi va konstruktorlik xujjatlarining yagona tizimi talablari asosida muxandislik chizmalarni tuzish tartibi va qoidalarini;

-yig’ish chizmalarini o’qish va detallarga ajratish talablarini;
yig’ish chizmalarini bajarish ko’nikmalariga ega bo’lishi.

-geometrik ob’ektlarga oid pozitsion va metrik masalalarni yechish algoritmlarini mustaqil tuzish va ularni yechish;

-konstruktorlik xujjatlarining yagona tizimi va Davlat standarti


talablari asosida muxandislik ob’ektlarining chizmalarni tuzish va o’qish malakalariga ega bo’lishi kerak.

2. Ma’ruza mashg‘ulotlari


1- jadval

№

Ma’ruzalar mavzulari

Dars soatlari hajmi

1-semestr

1

Kirish. Proyeksiyalash usullari. Monj usuli. Markaziy proyeksiyalash usuli.

4

2

Nuqta. Nuqtaning ortogonal proyeksiyalari.

4

3

To’g’ri chiziqning ortogonal proyeksiyalashdagi invariant xossalari. Xossalarning algoritmi.

4

4

Xususiy vaziyatdagi to’g’ri chiziqlarning fazoviy chizmasi va epyuri. Ularning xossalari.

4

5

Tekislik. To’g’ri burchak proyeksiyasi xaqida teorema.

4

6

Xususiy vaziyatdagi tekisliklarning fazoviy chizmasi va epyuri.

4

7

Tekislikda yotuvchi to’g’ri chiziq va nuqta.

4

8

To’g’ri chiziqning xususiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishishi.

4

9

Umumiy vaziyatdagi tekisliklarning o’zaro kesishishi. Umumiy vaziyatdagi to’g’ri chiziqning umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishishi.

4




2-semestr




10

To’g’ri chiziqning tekislikka perpendikulyarligi sharti. Ularning algoritmi.

4

11

To’g’ri chiziqning tekislikka parallelligi Ta’rifi va uning algoritmi.

4

12

Epyurani qayta tuzish usullari. Almashtirish usuli. Masalalarni yechish algoritmi.

4

13

Aylantirish usuli. Masalalarni yechish algoritmi.

4

14

Joylashtirish usuli.Xususiy vaziyatdagi tekisliklarni joylashtirish. Masalalarni yechish algoritmi.

4

15

Sirtlar. Sirtlarning tasnifi. Konus sirti. Silindr sirti. Piramida sirti.

4

16

Sirtlarni xususiy vaziyatdagi tekisliklar bilan kesishishi. Prizmani xususiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishishi.

4

17

Sirtlarning o’zaro kesishishi. Yordamchi kesuvchi tekislik usuli. Kesishishning xususiy, umumiy xollari.

4

18

Yordamchi sferalar usuli. Usulning mohiyati.

4

J a m i 72 soat

Ma’ruza mashg‘ulotlari multimedia qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada akademik guruhlar oqimi uchun o‘tiladi.


3. Amaliy mashg‘ulotlar

2-jadval


№

Amaliy mashg‘ulotlar mavzulari

Dars soatlari hajmi

1-semestr



Konstruktorlik xujjatlar. Standartlar. Buyumlar va konstruktorlik xujjatlarining turlari.

2



Chizmalarni taxt qilish. Formatlar. Masshtablar. Chiziqlar turlari. Shriftlar. O’lchamlar qo’yish qoidalari.

2



Ko’rinishlar. Detalning yaqqol tasviriga qarab uning ko’rinishlarini chizish. Detallarga o’lcham qo’yish usullari va belgilari.

2



Detalning ikki ko’rinishi bo’yicha uning uchinchi ko’rinishini chizish Aksonometrik proyeksiyalar chizish usullari.

2



Murakkab qirqimlar va kesimlar. GOST 2.305-97. Murakkab qirqimli detalning ikki ko’rinishiga qarab uchinchi ko’rinishini chizish.

2



Detalning qiya kesimini bajarish.

2



Mashinasozlik detallaridan tashkil topgan sirtlarning o’zaro kesishishidan xosil bo’lgan o’tish chiziqlarini chizish.

2



Sirtlarni tekislikka yoyish.

2



Birikmalar va ularning turlari.

2




J a m i

18




2-semestr



Boltli birikma.

2



Shpilkali birikma.

2



Mashinasozlik detallarining eskiz chizmasini chizish.

2



Eskiz asosida detalning ish chizmasini bajarish.

2



Umumiy ko’rinish chizmalari. Chizmalarning asosiy yozuvlari va spetsifikatsiyalari.

2



Yig’ish chizmalarini tuzish va o’qish

2



Yo’nalishga mos yig’ma birlik tarkibidagi 5-6 detalning ish chizmasini detallarga ajratib chizish va ulardan birining aksonometrik proyeksiyasini bajarish.

2



Chizmalardagi shartliliklar va soddalashtirishlar.

2



Yo’nalishga mos 5-6 detaldan iborat buyumlarning eskiz va yig’ish chizmalarini tuzish.

2




J a m i

18




H a m m a s i

36

Amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada har bir akademik guruhga alohida o‘tkaziladi. Mashg‘ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o‘tiladi. «Keys-stadi» texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o‘qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko‘rgazmali materiallar va axborotlar multimedia qurilmalari yordamida uzatiladi.

Amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada har bir akademik guruhga alohida o‘tkaziladi. Mashg‘ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o‘tiladi. «Keys-stadi» texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o‘qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko‘rgazmali materiallar va axborotlar multimedia qurilmalari yordamida uzatiladi.

4. Laboratoriya ishlari

3-jadval


№

Laboratoriya ishlari mavzulari

Dars soatlari hajmi

1-semestr

1

Chizmachilikdagi detalning yaqqol tasviriga qarab uning uchta tasvirini chizish.

6

2

“Proeksion chizmachilik”ka oid detalning ikki ko‘rinishiga qarab uchinchi ko‘rinishini chizish, qirqim va aksonometrik proeksiyasini bajarish.

8

3

Chizmachilikdan murakkab detalning ikki ko‘rinishi asosida uchinchi ko‘rinishini chizish.

4




J a m i

18




2-semestr

1

Detal chizmasidagi qirqim va qiya kesimini bajarish.

4

2

Havo o‘tkazuvchini tekislikka yoyish.

6

3

Boltli va shpilkali birikmalarning chizmalarini chizish.

8




J a m i

18




H a m m a s i

36

Laboratoriya ishlari o‘qituvchining ko‘rsatmasiga asosan kompyuter dasturlarida bajariladi.




5. Mustaqil ta’lim

3-jadval



№

Mustaqil ta’lim mavzulari

Dars soatlari hajmi

1-semestr



Titul varaqini bajarish. Ixtiyoriy vaziyatdagi tekislikning izlarini yasash.

5



Nuqtadan tekislikgacha bo’lgan masofaning xaqiqiy o’lchamini aniqlash.

5



Nuqtadan to’g’ri chiziqqa perpendikulyar bo’lgan tekislikni chizish.

5



20 mm uzoqlikda berilgan tekislikka parallel bo’lgan tekislikning izlarini chizish.

5



Uchburchak tekisligi bilan berilgan ikki tekislikning kesishish chiziqi proyeksiyalarini chizish va "ko’rinar - ko’rinmas" qismlarini aniqlash.

5



Ikki kesishuvchi tekisliklar orasidagi burchakning xaqiqiy kattaligini almashtirish usulida aniqlash.

5



Aylantirish usuli bilan tekislikning xaqiqiy ko’rinishini aniqlash.

6



Ko’pyoqli ikki sirtning kesishish chiziqini yasash.

6



Umumiy vaziyatdagi tekislik bilan sirtlarning kesishish chiziqi proyeksiyalarini va uning xaqiqiy ko’rinishini aniqlash.

6




J a m i

48




2-semestr



Sirtlarning kesishish chiziqini yordamchi kesuvchi tekisliklar usulida bajarish

5



Aylanish sirtlarining kesishish chiziqini yordamchi kesuvchi sferalar usulida yasash.

5



Chizmachilikdagi detalning yaqqol tasviriga qarab uning uchta tasvirini chizish.

5



"Proyeksion chizmachilik"ka oid detalning ikki ko’rinishiga qarab uchinchi ko’rinishini chizish, qirqim va aksonometrik proyeksiyasini bajarish.

5



Сhizmachilikdan murakkab detalning ikki ko’rinishi asosida uchinchi ko’rinishini chizish, qirqim va qiya kesimini bajarish

5



Mashinasozlik detalining fazoviy geometrik shakllari kesishishidan xosil bo’lgan o’tish chiziqlarini chizish.

5



Boltli va shpilkali birikmalarning chizmalarini chizish. Mashinasozlik detallarining eskiz chizmasini chizish va uning asosida detalning ish chizmasini bajarish

6



Yo’nalishga mos yig’ma birlik tarkibidagi 5-6 detalning ish chizmasini detallarga ajratib chizish va ulardan birining aksonometrik proyeksiyasini bajarish

6



Yig’ish chizmalarini tuzish va o’qish. Yo’nalishga mos 5-6 detaldan iborat buyumlarning eskiz va yig’ish chizmalarini tuzish.

6




J a m i

48




H a m m a s i

96

Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan o‘quv programmasida ko‘rsatilgan grafik ishlarni tayyorlanadi.



Fan bo’yicha kurs ishi

Fan bo‘yicha kurs ishi o‘quv rejada ko‘zda tutilmagan.




  1. Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va

nazorat qilish mezonlari


Baholash usullari

Testlar, yozma ishlar, grafik ishlar

Baholash mezonlari

5 ball «a’lo»

- geometrik shakllarni tekislikka proeksiyalashni ijodiy tushuna bilish;

- aksonometrik proeksiyalarni to‘la tushunish;

- chizmachilik, chizma geometriyaga aloqador va boshqa standartlarni bilish;

- AutoCad, Power Point, Word va boshqa grafik tizimlar to‘g‘risida to‘la tasavvurga ega bo‘lish;

- chizmalarni chizishni bilish.



4 ball «yaxshi»

  • chizmachilik, chizma geometriyaga aloqador va boshqa standartlarni bilish;

  • aksonometrik proeksiyalarni to‘la tushunish;

  • chizmalarni o‘qishni bilish;

  • AutoCad, Power Point, Word va boshqa grafik tizimlar to‘g‘risida to‘la tasavvurga ega bo‘lish;

  • chizmalarni chizishni bilish.

3 ball «qoniqarli»

  • chizmachilik, geometrik chizmachilik, proeksion chizmachilik to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lish;

  • AutoCad, Power Point, Word va boshqa grafik tizimlari to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lish;

  • chizmalarni o‘qishni bilish;

  • aksonometrik proeksiyalarni tushunish;

  • chizmalarni chizishni bilish.


2 ball «qoniqarsiz»

- «Chizma geometriya va muhandislik grafikasi» fanini umuman bilmaslik;

-AutoCad, Power Point, Word va boshqa grafik tizimlar to‘g‘risida to‘la tasavvurga ega bo‘lmaslik.




Baholash turlari

Maksimal

ball

O‘tkazish

vaqti

Joriy nazorat:

5




Darslarga qatnashganlik va o‘zlashtirishi darajasi. Amaliy mashg‘ulotlardagi faolligi, amaliy mashg‘ulot daftarlarining yuritilishi va holati

Mustaqil ta’lim topshiriqlarining o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi. Mavzular bo‘yicha grafik ishlarini bajarilish va o‘zlashtirishi darajasi.

5

Semestr davomida

Birinchi oraliq nazorat

5

10 hafta

Darslarga qatnashganlik darajasi. Ma’ruza darslaridagi faolligi, konspekt daftarlarining yuritilishi va to‘liqligi.

Talabalarning mustaqil ta’lim topshiriqlarini o‘z vaqtida va sifatli bajarishi va o‘zlashtirish.

Og‘zaki savol-javoblar va boshqa nazorat turlari natijalari bo‘yicha

5

Ikkinchi oraliq nazorat

5

17 hafta

Darslarga qatnashganlik darajasi. Ma’ruza darslaridagi faolligi, konspekt daftarlarining yuritilishi va to‘liqligi.

Talabalarning mustaqil ta’lim topshiriqlarini o‘z vaqtida va sifatli bajarishi va o‘zlashtirish.

Og‘zaki savol-javoblar va boshqa nazorat turlari natijalari bo‘yicha

5

Yakuniy nazorat:

5

18 hafta

7. Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbalari
Asosiy adabiyotlar

1. Harvey Willard Miller. Descriptive Geometry. London, 2013. - 149 pages.

2. William Griswold Smith. Practical Descriptive Geometry. London 2013. 257 pg


  1. Azimov T.D. Chizma geometriya fanidan ma’ruzalar matni. О’quv qo’llanma –Т.: TDTU, 2005. - 155 б.

  2. Azimov T.D. Chizma geometriya. О’quv qo’llanma. –Т.:TDTU, 2005. - 228 б.

  1. Azimov Т.D. Chizma geometriyadan amaliy darslar uchun o’quv qo’llanma. -Т.: «Iqtisod-moliya», 2008.-164 б.

  2. Азимов Т.Ж. Начертательная геометрия. Учебное пособия-Т.ТГТУ, 2011-16

7. Мurodov Sh. va boshqalar. Chizma geometriya. Оliy o’quv yurtlari uchun darslik. -Т.: ”O’qituvchi”, 2008. - 260 б.

8. Sabirova D.U. Chizma geometriya va muhandislik grafikasi. O’quv qo’llanma. -Т.:ТDТU, 2011. - 140 б.



9. Л.Хейфец «Инженерная компьютерная графика» СПБ:БХБ.-Петербург 2005

  1. Д.К.Алимова. Начертательная геометрия и инженерная графика. -Т.: Изд-во “Fan va texnologiya”, 2016

  2. Alimova D.K., Karimova V.N., Azimov A.T. Chizma geometriya Texnika oliy o'quv yurtlari uchun darslik. –Toshkent: 2018.

Qo’shimcha adabiyotlar

12.Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб- интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил якунлари ва 2017 йил истиқболларига бағишланган мажлисидаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқи.// “Халқ сўзи” газетаси. 2017 й., 16 январь, №11.

13.Ўзбекистон Республикаси Конституцияси.-Т.:Ўзбекистон, 2017.-46 б.

14.To’xtayev A. ва бошқалар. Mashinasozlik chizmashiligidan ma’lumotnoma. Қўлланма. -T.: “ILM ZIYO”, 2010. -164 б.

15.Ш.Т.Канглиев ва бошқалар. Практические занятия по курсу «Инженерная графика» с использованием системы Auto CAD 2000 Ru, ТАТУ, 2000.

Internet saytlari

16.www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasi xukumat portali.

17.www.catback.ru - научные статьи, учебные материалы

18.www. Ziyo.net;

19.http://www/gubkin/ru.



Download 47,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha

yuklab olish